اشباع سرمایه‌گذاری در سیلیکون‌ولی؟

سیمین عزیزمحمدی:سیلیکون‌ولی بی‌تردید خاستگاه استارت‌آپ‌های شناخته شده جهانی و غول‌های تجاری بوده، هر چند خیلی از شهرها اعم از برلین یا لندن درصددند بتوانند چنین پایگاهی را در اروپا بنیانگذاری کنند، با این حال، این دره تکنولوژیک همچنان پناهگاه امن ایده‌پردازان و مالکان کسب‌وکارهای نوپا است. موفقیت سیلیکون‌ولی به‌عنوان منطقه نوآورانه پیشگام در جهان به‌طور تصادفی رخ نداده است. اگرچه رشد شغلی و تولید اقتصادی در این منطقه بیشتر از سایر مناطق نوآورانه بوده و این بخش از آمریکا همچنان برای مردم جذاب است به‌طوری که هر ماه دو هزار نفر به این منطقه می‌آیند. با این حال، این روند بدون اقدامات آگاهانه و متفکرانه که باعث نوآوری و ایجاد فرصت‌هایی برای کارفرمایان، کارکنان و جوامع می‌شود، ادامه نخواهد یافت.

علائم هشدار دهنده نشان می‌دهد موفقیت مداوم این منطقه یک داده یا فرض نیست چرا که سرمایه‌گذاری VC برای اولین بار طی چند سال گذشته کاهش یافته است. هزینه‌های مسکن و زمان رفت و آمد در این منطقه یکی از بالاترین نرخ‌ها در کشور است. شکاف در دستاورد آموزشی همچنان ادامه دارد و منجر به کم شدن تعداد دانش‌آموزان فارغ‌التحصیل با دانش و مهارت‌های لازم مانند زبان انگلیسی و علوم ریاضی برای شرکت در اقتصاد نوآوری آمریکا شده است. برای پاسخ دادن به این چالش‌ها، در سال 2015، گروه رهبری سیلیکون‌ولی و بنیاد سیلیکون‌ولی به منظور توسعه پروژه رقابت و نوآوری سیلیکون‌ولی(SVCIP) متحد شدند تا یک استراتژی اقتصادی جامع و کلیدی را برای تقویت مزایای رقابتی سیلیکون‌ولی در نوآوری شناسایی کرده و اطمینان حاصل کنند که ساکنان سیلیکون‌ولی به فرصت‌های شغلی و رفاه مرتبط با رشد در صنایع کلیدی دسترسی دارند. گزارش 2017 این تیم شامل بررسی شاخص‌های جدید درباره کارآفرینی و آمادگی دانش‌آموزان دبیرستان منطقه برای ورود به کالج یا بازار کار و استفاده از آخرین اطلاعات موجود از سال 2015 و 2016 است.

وضعیت سرمایه‌گذاری در استارت‌آپ‌ها

سرمایه‌گذاری ریسک‌پذیر (VC) در سیلیکون‌ولی بین سه ماهه سوم سال 2015 تا 2016 بالغ بر 42درصد کاهش یافته است. این کاهش برای اولین بار از سال 2012 رخ داد. سرمایه‌گذاری‌ها در مرحله تولید محصول استارت‌آپ‌ها، ارزش‌گذاری شرکت‌ها و عرضه عمومی اولیه (IPOs) بین سال‌های 2015 تا 2016 کاهش یافته در حالی که سرمایه‌گذاری در مراحل ابتدایی و شکل‌گیری استارت‌آپ رشد کرده است. در مقایسه با کاهش کل سرمایه‌گذاری VC، سرمایه‌گذاری‌های اولیه برای شکل‌گیری استارت‌آپ(مانند فرشتگان سرمایه‌گذار) در سیلیکون ولی، سیاتل و شهر نیویورک افزایش یافته است.  سرمایه‌گذاری سری A در اکثر مناطق نوآوری، به استثنای بوستون (که به‌طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته) و سیلیکون‌ولی(که در مقایسه با سایر مناطق نسبت به سایر نقاط پایین بود)، شدیدا کاهش یافت. علاوه بر این، میزان سرمایه‌گذاری VC از سه ماهه سوم 2015 تا سه ماهه سوم 2016 در کل روند نزولی داشته و تنها در سه ماهه اول سال 2016 رشد کرده است.

تعداد سرمایه‌گذاری VC در سیلیکون‌ولی نیز کاهش یافته است. در حالی که سرمایه‌گذاری VC اخیرا در سیلیکون‌ولی و دیگر مناطق نوآوری کاهش یافته، میزان سرمایه‌گذاری موجود در سطح ملی به‌طور قابل ملاحظه‌ای از سه سال پیش افزایش یافته است. حدود 21 درصد از استارت‌آپ‌های این منطقه که سرمایه‌گذاری اولیه (سرمایه seed) را در سال 2014 دریافت کردند با موفقیت سطح بعدی سرمایه‌گذاری (سری A) را تضمین کردند.  این رقم در سال 2012 حدود 32درصد بود. همچنین تنها 24 درصد شرکت‌هایی که سرمايه‌گذاري سری A را در سال 2014 دریافت کردند، سرمایه‌گذاری مرحله B را تضمین کردند. این رقم در سال 2012 حدود 40درصد بود. در حالي كه پيشرفت سرمايه گذاري کند بود، استارت‌آپ‌های بیشتری در سال‌هاي 2015 و 2016، سرمايه‌گذاري مراحل اولیه را تضمین می‌کنند. بررسی دقیق‌تر روند سرمایه‌گذاری VC نشان می‌دهد بین فصل سوم 2015 تا فصل سوم 2016 سرمایه‌گذاری در برخی از صنایع رشد کرده و در برخی کاهش یافته است.

بین سال 2015 تا اواسط نوامبر 2016سرمایه‌گذاری VC حدود 40درصد در بیوتکنولوژی و 7درصد در نرم‌افزار افزایش یافت. سرمایه‌گذاری VC در تجهیزات پزشکی و سخت‌افزار کامپیوتر نیز در این دوره رو به رشد بود. با این حال، دستاوردهای برخی صنایع، کاهش تدریجی دربخش‌های بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری‌های صنعتی در سیلیکون‌ولی، رشد منفی اینترنت(49درصد) و تلفن همراه/ ارتباطات راه دور(62درصد)، را جبران نکرد. در سال 2015، این دو بخش 75درصد سرمایه‌گذاری‌های سیلیکون‌ولی را به خود اختصاص داد. اگرچه سرمایه‌گذاری VC سیلیکون‌ولی در سال 2016 کمتر از سال 2015 است. با این حال، سیلیکون‌ولی هنوز رهبر سرمایه‌گذاری VC است و فاصله قابل توجهی با سایر مناطق دارد.

مزایای رقابتی سیلیکون‌ولی

صنایع نوآوری سیلیکون‌ولی شغل را با سرعت بیشتری نسبت به دیگر مناطق نوآوری در آمریکا ایجاد می‌کند. صنایع نوآوری سیلیکون‌ولی با رشد هشت درصدی در سال 2015 همچنان در صدر جدول مناطق نوآور در سطح ملی قرار دارد. رشد صنعت نوآوری آستین حدود هفت درصد، نیویورک چهار درصد، بوستون سه درصد، سیاتل و کالیفرنیای جنوبی دو درصد بود. تولید صنایع نوآوری سیلیکون‌ولی از سال 2010 دو برابر شده است. صنایع نوآوری همچنان در اقتصاد سیلیکون‌ولی قرار دارند. تولید ناخالص داخلی(GDP) نرم‌افزار منطقه، خدمات اینترنت و اطلاعات، تولید فناوری اطلاعات و ارتباطات، خدمات نوآوری تخصصی و دیگر بخش‌های نوآورانه تقریبا در دهه گذشته 150 درصد افزایش یافت و در حالی که سایر بخش‌های اقتصادی سیلیکون‌ولی کمتر از 60 درصد رشد داشت.  سیلیکون‌ولی همچنین بیشترین نسبت نیروی کار در صنایع نوآوری (26درصد) را در میان مناطق نوآوری آمریکا دارد. در واقع، 26 درصد از مشاغل سیلیکون‌ولی در سال 2015 در صنعت نوآوری بود که از 25 درصد در سال 2014 افزایش یافته است.

علاوه بر این، سهم این منطقه از کارکنان صنایع نوآوری با نرخی سریع‌تر از دیگر مناطق نوآورانه در حال رشد است و بین سال‌های 2014 تا 2015 افزایش 8 درصدی داشته است. نرم‌افزار هنوز بزرگترین صنایع نوآوری سیلیکون‌ولی است و بیشترین نقش را در ایجاد شغل در بین صنایع نوآور داشته است. به دنبال آن، بیشترین مشاغل مربوط به صنایع فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)، خدمات نوآوری تخصصی و خدمات اطلاعات و خدمات اینترنتی است. تراکم نیروی کار حوزه علم، فناوری، مهندسی و ریاضی(STEM) در سیلیکون‌ولی سه برابر بیشتر از میانگین ملی، دو برابر بوستون و بیش از یک و نیم برابر آستین و سیاتل بود. سیلیکون‌ولی همچنان در استعدادیابی و پرورش آن قوی است، اما دلایلی برای نگرانی وجود دارد. سیلیکون‌ولی بیشترین سهم از مشاغل نیروی کار محور در حوزه STEM و بزرگترین سهم از نیروی کار خارجی در مقایسه با دیگر مناطق نوآوری را دارد. هزینه‌های R&D دانشگاه برای نوآوری مهم هستند، زیرا آنها فرصت‌های لازم برای ریسک و اثبات ایده‌ها را فراهم می‌کنند. در کشور، هزینه‌های R&D دانشگاه بین سال‌های 2005 تا 2014 افزایش 17 درصدی داشته، اما برخی مناطق به مراتب بهتر عمل کردند و هزینه R&D در این مناطق رشد کرده است: نیویورک(68 درصد)، بوستون(34 درصد) و سیاتل(26درصد).

هزینه‌های R&D دانشگاه‌های سیلیکون ولی در طول این دوره 10 ساله 12 درصد افزایش یافت. در سال 2013 و 2014، هزینه‌های R&D دانشگاه سیلیکون‌ولی نسبت به میانگین ملی سریع‌تر رشد کرد. همچنین ثبت اختراع نشان می‌دهد تعداد ایده‌های جدید تولید شده در سیلیکون‌ولی در مقایسه با سایر مناطق نوآورانه، در طول دهه گذشته گسترش چشمگیری داشته است.  در سال 2015 مخترعان سیلیکون‌ولی 8834ایده کامپیوتر، پردازش داده‌ها و ذخیره‌سازی اطلاعات را ثبت کردند. هیچ منطقه نوآوری دیگری در آن سال بیش از 3000 ثبت نداشته است. در حالی که شمار اختراعات ثبت شده در سیلیکون‌ولی برای اولین بار از سال 2007 تا سال 2015 کاهش یافته است، دیگر مناطق نوآور نیز کاهش مشابهی را تجربه
کرده‌اند.

چالش‌های سیلیکون‌ولی

خرید یا اجاره مسکن یکی از بزرگترین چالش‌های ساکنان سیلیکون‌ولی است. هزینه‌های تامین مسکن در سیلیکون‌ولی با نرخی بالاتر از سایر مناطق نوآوری، افزایش یافته به‌طوری که سال گذشته در میان مناطق نوآوری، تنها قیمت مسکن و اجاره سیاتل با نرخ بیشتر از سیلیکون ولی افزایش یافت. زمان سفر از سال 2010 بیش از 15درصد افزایش یافته، در حالی که در دیگر مناطق نوآوری 5 تا 11 درصد افزایش یافته است. آمار مربوط به هزینه‌های شهری نشان می‌دهد متوسط قیمت مسکن در سیلیکون‌ولی در نیمه اول سال 2016 به سرعت در حال افزایش است. در واقع، متوسط ارزش مسکن در این منطقه با افزایش 9 درصدی از مرز 935 هزار دلار گذشت که بیش از متوسط ارزش خانه در سانفرانسیسکو (799 هزار دلار) بود. همچنین متوسط اجاره یک آپارتمان دو خوابه در سیلیکون‌ولی در نیمه نخست 2016 ماهانه سه‌هزار و 185 دلار بود.

اگرچه قیمت اجاره خانه در نیویورک (سه هزار و 579 دلار در ماه) و در بوستون حدود سه هزار و 179 دلار در هر ماه بود. با این حال، میزان افزایش اجاره در سیلیکون‌ولی در میان مناطق نوآوری بالاترین بود. چالش دیگر سیلیکون‌ولی به مهارت دانش‌آموزان برمی‌گردد. بیش از نیمی از (53 درصد) دانش‌آموزان سال آخر دوره متوسطه سیلیکون‌ولی در رعایت استانداردهای دولتی در ریاضیات و یک سوم (33درصد) در استانداردهای زبان انگلیسی موفق نبودند. برای مثال، دانش‌آموزان اسپانیایی و لاتین در سال 2016 بزرگترین گروه قومی دانش‌آموزان سال‌ آخر سیلیکون‌ولی (37درصد) بودند، 80 درصد استانداردهای دولتی در ریاضیات رعایت نکردند و تقریبا نیمی از آنها در زبان انگلیسی موفق نبودند. سیلیکون‌ولی تعداد زیادی از جوانان را بدون مهارت برای شرکت در صنایع نوآوری منطقه روانه بازار کار یا کالج می‌کند.

در حالی که صنایع نوآوری و مراکز استعدادیابی خارجی سیلیکون‌ولی همچنان با هر معیاری قوی هستند، ممکن است این توانایی از بین برود. به‌طوری که سرمایه‌گذاری VC از یک سال گذشته، به ویژه در مراحل انتهایی (later stage)، حدود 50 درصد کاهش یافته است. افراد با استعداد در سراسر جهان هنوز به سیلیکون‌ولی می‌آیند، اما افزایش هزینه تامین مسکن، زمان طولانی در مسیر رفت‌وآمد و فرصت‌های رو به رشد در دیگر مناطق نوآورانه، ساکنان را مردد می‌کند. به هر حال، با توجه به مشارکت‌های گذشته این منطقه به بهبود اقتصادی و رشد اقتصادی آمریکا تبدیل شده، این یک ضرورت ملی است که سیلیکون‌ولی یکی از رهبران اقتصادی نوآوری باشد.