مودیلیانی، تحلیلگر بزرگ بازارهای مالی

فرانکو موديلياني اقتصاددان بزرگ ایتالیایی/ آمریکایی 25 سپتامبر 2003 در 85 سالگی درگذشت. او در سال 1985 به‌خاطر «اثر پيشگامش در زمينه تحليل پس‌انداز و بازارهاي مالي»، جايزه نوبل اقتصاد را (مشترکا با مورتون میلر) دريافت کرد. فرانکو مودیلیانی در سال ۱۹۱۸ در شهر رم ایتالیا و در خانواده‌ای یهودی متولد شد. پدر او پزشک بود و از پسرش خواست راه او را ادامه دهد. بنابراین مودیلیانی در دانشگاه رم به تحصیل پزشکی پرداخت. اما وقتی که متوجه شد توان مشاهده خون را ندارد، به رشته حقوق گرایش پیدا کرد. او همچنین برای کسب درآمد، مقالات اقتصادی را از آلمانی به ایتالیایی ترجمه می‌کرد. مسابقه ملی مقاله نویسی با موضوع کنترل قیمت، علاقه وی را برانگیخت؛ چراکه مقالات زیادی درباره این موضوع ترجمه کرده بود. مودیلیانی وارد این مسابقه شد و نه‌تنها مقاله او رتبه اول را کسب کرد، بلکه داوران تحت‌تاثیر مقاله وی قرار گرفته و به او گفتند که می‌تواند به اقتصاددان برجسته‌ای تبدیل شود.

مودیلیانی پس از دریافت مدرک خود در رشته حقوق در سال ۱۹۳۹ ایتالیا را به دلیل داشتن عقایدی مخالف دولت فاشیست موسولینی ترک کرد. او بعد از اقامت کوتاه در فرانسه به ایالات‌متحده مهاجرت کرد و در برنامه دکترای علوم اجتماعی نیواسکول ثبت‌نام کرد. نیواسکول دانشگاه تبعیدی‌ها لقب گرفته بود؛ چراکه محل تجمع فرهیختگانی شده بود که طی دهه ۱۹۳۰ و اوایل دهه ۱۹۴۰ از حکومت‌های استبدادی اروپا گریخته بودند. او در این دوره در کلاس اقتصاد کلان ژاکوب مارچاک شرکت کرد و تحت‌تاثیر افکار او قرار گرفت. مارچاک علاوه بر اقتصاد کلان، اهمیت تدوین فرضیه‌های اقتصادی قابل آزمون را به مودیلیانی آموزش داد. مودیلیانی بعد از دریافت مدرک دکتری در سال ۱۹۴۴ به تدریس اقتصاد در همان دانشگاه مشغول شد. اوج کار موديلياني تحقيقات او در زمينه پس انداز بود. وي با همکاري مورتون ميلر، در سال 1958 نظريه‌ای درباره امور مالي شرکت‌ها ارائه داد که براساس آن، ارزش شرکت‌ها در بازار به چگونگي ثبت توزيع سهام و اوراق آنها در ترازنامه‌هايشان ارتباطي ندارد، بلکه سرمايه گذاران بيش از هر چيز به آتيه شرکت‌ها نظر دارند و بر اين اساس نسبت به خريد و فروش سهام شرکت‌ها تصميم‌گيري می‌کنند. اين برداشت در تحليل‌هاي مربوط به امنيت سرمايه‌گذاري، نقشي موثر داشته و در محافل اقتصادي پذيرفته شده است. او بعد از تدریس در دانشگاه‌های مختلف در سال ۱۹۶۲ به دانشگاه ام‌آی‌تی رفت و تا بازنشستگی در آنجا ماند. او در سال ۱۹۷۶ به ریاست انجمن اقتصاد آمریکا برگزیده شد. مودیلیانی با انتشار مقالاتی، آغازگر مکتب انتظارات عقلایی بود. او در سال ۱۹۵۴ در مقاله‌ای مشترک با گرومبرگ اعلام کرد که افراد می‌توانند سیاست‌های خاص دولتی را پیش‌بینی کرده و مطابق آن عمل کنند.