نگاهی به گوشی بسیار ساده «لایت فون» و فلسفه وجودی آن

جی‌اس‌ام:در عصری که تلفن‌های هوشمند، عمر و انرژی مردم را می‌بلعند، خیزش هر از گاهِ محصولی نو که دغدغه تغییر دارد، دور از انتظار نیست. شاید حدود دو سال پیش نیز انگیزه‌هایی از این دست باعث شد تا دو نوآور در قالب استارت‌آپی به نام «لایت»، تلفن همراه بسیار ساده‌ای طراحی کنند که فلسفه وجودی آن درخور توجه بود: «تا می‌توانید کمتر از این گوشی استفاده کنید!» لایت‌ فون (Light Phone) یا به عبارتی «تلفن سبک»، در همان نگاه نخست، تضاد عمیق خود با جهان پرهیاهوی روزگار ما را جار می‌زند. طول و عرض آن مشابه کارت اعتباری است و تا وقتی چراغ‌های ال‌ای‌دی آن روشن نشده است شاید اصلا متوجه نشوید با یک دستگاه تلفن همراه روبه‌رو هستید. تازه وقتی هم که روشن شد جز تماس تلفنی هیچ قابلیت دیگری در اختیارتان نمی‌گذارد. در واقع، بارزترین مشخصه «لایت فون» نه قابلیت‌های آن بلکه کارهایی است که «نمی‌تواند» انجام دهد. «لایت فون» جایگزین تلفن‌ هوشمند نیست؛ گوشی مکملی است که گاهی اسمارت‌فون‌‌ را به مرخصی می‌فرستد تا کاربر کمی بیاساید و ببیند در دنیای اطرافش چه خبر است.

برخی برآوردها حاکی از آن است که اغلب کاربران موبایل روزانه صدها بار به گوشی خود چشم می‌اندازند. بسیاری از آنها حتی در سفرها، تفریحات و دورهمی‌های خانوادگی نیز گوشی‌ را رها نمی‌کنند؛ صبح‌ها پیش از آنکه دویدن در پارک را آغاز کنند، توپی هدفون را در گوش‌ فرو می‌‌کنند و به‌جای لذت بردن از سکوت صبحگاهی و تماشای منظره نشا‌ط‌آور درختان و گیاهان پارک، در فضای کاذب موسیقایی غرق می‌شوند؛ پس از ماه‌ها که فرصتی به آنها دست می‌دهد و عازم سفر می‌شوند، به‌ عوض مشاهده و تامل در دیاری که به آن سفر کرده‌اند، گویی ناخودآگاه سراغ گوشی می‌روند و سایت‌ها و کانال‌های اجتماعی را بالا و پایین می‌کنند. در دورهمی‌های خانوادگی نیز به‌جای گپ و گفت‌ با اعضای خانواده، یکی از بازی‌هایی را که قبلا صدها بار انجام داده‌اند مجددا بالا می‌آورند و مشغول آن می‌شوند. در چنین زمانه‌ای، لایت فون جز 12 دکمه ضروری برای برقراری تماس تلفنی، هیچ امکانات دیگری ارائه نمی‌دهد. نه از ارسال و دریافت پیامک خبری هست، نه از دوربین و بلوتوث و نه از برنامه‌ها یا بازی‌های ریز و درشت موبایل. اینترنت و وبگردی؟! اصلا حرفش را نزنید!

«لایت فون» حتی دفترچه تلفن هم ندارد و تنها 9 دکمه میان‌بر در اختیارتان می‌نهد تا تلفن‌های ضروری یا شماره نزدیکان‌تان را به آن اختصاص دهید. ابعاد نمایشگر نیز در حدی است که فقط شماره تلفن‌ و ساعت را نشان دهد. پس بعید است کاربر جز برای تماس تلفنی سراغ این گوشی برود. «لایت فون» را با کمی اغماض می‌توان یک «تلفن همراه ناب» دانست. چرا با کمی اغماض؟ چون با وجود سادگی کم‌نظیر خود برنامه‌ مخصوصی دارد که روی کامپیوتر نصب می‌شود تا در صورت تمایل، سیستم‌عامل را به‌روز یا معدود تنظیمات ممکن را اعمال کنید. برای مثال، فهرست 9 شماره ضروری را باید از طریق همین برنامه به حافظه لایت فون بسپارید. برنامه یادشده با سیستم‌عامل‌های ویندوز، لینوکس و مک سازگار است. استارت‌آپ «لایت» را «جو هولیر» و «کای تانگ» بنیان نهاده‌اند.

آنها جذب سرمایه لازم برای تولید لایت‌فون را تقریبا دو سال پیش از طریق کارزاری در «کیک‌استارتر» آغاز کردند. اما از لایت فون استقبال گرمی به عمل نیامد. فروش تنها 10 هزار گوشی طی این مدت، رقم چشمگیری نیست. شاید بتوان بخشی از ناکامی گوشی را به گردن استارت‌آپی بودن آن و فقدان سرمایه‌ لازم برای بازاریابی انداخت، اما به نظر می‌رسد علت اصلی ناکامی در این واقعیت نهفته است که اکثر کاربران جهان هنوز از رسوخ بی‌رویه فناوری در زندگی خود آن اندازه دلزده نشده‌اند که به چنین محصولاتی روی خوش نشان دهند.