رنگ شالی «زرد»، رخ دلال «سرخ»، نفس شالی‌کار «حبس»

خبرگزاری مهر؛ گروه استان‌ها- علیرضا نوری کجوریان: هنوز زمستان بود که پا در شالیزار گذاشت و مزرعه ترک‌خورده از سوزِ سرمای زمستان را با شخم و شیار بیدار کرد. با هزار زحمت، آب در کامش ریخت، شخم زد و آبش را تخت کرد.

تازه شروع کاشت بود، گاه چشمش به آسمان بود و گاه دشت، باران که می‌بارید، دلش ریش‌ریش می‌شد و می‌گفت نکند بنج (بذر) خراب شود و از بین رود، گاه از آفتاب گلایه داشت و در آرزوی بارش، نماز باران می‌خواند.

آرام‌آرام، شالی جوانه زد و سبز شد اما باز پسر مزرعه‌دار، غصه‌اش گرفت و می‌گفت اگر وجین نشود، علف‌های هرز می‌روید و محصول از بین می‌رود. فصل قورباغه خوان شالیزار شده بود، صدای غورهایشان در مزرعه می‌پیچد و پسر مزرعه‌دار با اهل خانه و دیگر اقوام برای وجین کردن به شالیزار می‌روند.

فصل شالیزار برایشان صفایی دیگری دارد، می‌گوید: برای اینکه هزینه کارگری کاهش یابد مزرعه‌دارهای حاشیه به هم کمک می‌کنند و «کایری» آیین دیرینه‌ای است که در شالیزارهای مازندران فراوان دیده می‌شود.

روزهای خدا آرام‌آرام می‌گذرند و به مردادماه می‌رسند اما قلب پسر مزرعه‌دار در آرزوی دروی محصول همچنان تیر می‌کشد و برای برداشت شلتوک تاب ندارد تا زودتر آن را به شالی‌کوبی برساند، می‌گوید: وام‌ دارم و باید قبل از آبان ماه بتوانم محصول را بفروشم و بدهی بانکی را که هرساله سودش بیشتر می‌شود، بپردازم.

به بازار برنج نمی‌شود زیاد دل بست و درست موقع برداشت، واردات محصول انجام می‌شود و مجبوریم برنجمان را زیر قیمت به دلال واسطه‌ها بفروشیم

پسر مزرعه‌دار در آرزوهایش غوطه‌ور است که دلالان زودتر از موعد از راه می‌رسند و آهنگ واردات نیز از دور شنیده می‌شود، حال شالی‌کار مانده و دلالی که نه به او رحم می‌کند و نه به شالیزار.

مش صفر جوادی شالی‌کار مازندرانی که با هزار رنج و زحمت و قرض کردن و پیش‌فروش بخشی از محصولاتش، شالیزارش را سبز کرده دلش از هجوم دلالان و واسطه‌ها خون شده است و می‌گوید: با فروش محصول باید خرج عروسی پسرم را تأمین و همچنین وام کشاورزی‌ام را تمدید کنم.

غمی بر چهره‌اش می‌نشیند و ادامه می‌دهد: به بازار برنج نمی‌شود زیاد دل بست و درست موقع برداشت، واردات محصول انجام می‌شود و مجبوریم برنجمان را زیر قیمت به دلال و واسطه‌ها بفروشیم.

بازار برنج فرنگی داغ تر شده

در آستانه فصل برداشت، بازار برنج هندی و پاکستانی در مازندران که قطب تولید برنج کشور لقب گرفته است نیز داغ‌تر شده و از کیلویی ۲۵ هزار ریال تا ۱۰۰ هزار ریال به فروش می‌رسد و این در حالی است که برنج‌های مرغوب و پر محصول آن‌گونه که باید رشد قیمت ندارد.

سالانه یک‌میلیون و ۴۰۰ هزار تن برنج در مازندران تولید می‌شود که حدود ۴۲ درصد نیاز کشور را تأمین می‌کند و این وضعیت در حالی است که کشور سالانه به سه میلیون و ۲۰۰ هزار تن برنج نیاز دارد و یک‌میلیون تن آن از طریق واردات تأمین می‌شود.

نگرانی کشاورزان از لغو ممنوعیت واردات

لغو ممنوعیت واردات برنج در فصل برداشت، نگرانی شالی‌کاران شمال را فزون‌تر کرده است و متأسفانه در سال جاری کارگروه تنظیم بازار طی مصوبه‌ای واردات برنج را در فصل برداشت آزاد کرد که این مصوبه باعث افزایش واردات برنج در بازار و موجب برهم زدن تعادل عرضه و تقاضا در بازار برنج داخل می‌شود.

علی‌محمد شاعری سخنگوی کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر، این مصوبه را اقدامی نسنجیده در سال اقتصاد مقاومتی عنوان کرد و گفت: لغو ممنوعیت واردات برنج در فصل برداشت این محصول برخلاف حمایت از تولید داخل و ایجاد اشتغال است که ضربه جدی به کشاورزان برنج‌کار وارد می‌کند.

وی بابیان اینکه واردات بی‌رویه برنج باعث کاهش تقاضای برنج باکیفیت داخلی و کاهش قیمت این محصول می‌شود، افزود: از بین رفتن انگیزه کشاورزان برای دستیابی به اهداف خوداتکایی تولیدات داخل از نتایج این اقدام غیر کارشناسی است.

درحالی‌که برنج باکیفیت داخلی دارای استانداردهای سلامت محصول است چه دلیلی برای ورود برنج از سایر کشورها وجود دارد

نماینده مردم بهشهر، نکا و گلوگاه در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: به نظر می‌رسد این تصمیم با دخالت دلالان واردکنندگان گرفته‌شده و هیچ توجیهی برای این تصمیم وجود ندارد.

وی با اشاره به‌پیش‌بینی تولید دو میلیون و ۳۰۰ هزار تنی برنج داخلی گفت: درحالی‌که برنج باکیفیت داخلی دارای استانداردهای سلامت محصول است چه دلیلی برای ورود برنج از سایر کشورها وجود دارد و نیازی به واردات در این برهه زمانی نیست که کشاورزان در حال برداشت محصول خود هستند.

به تأکید صاحب‌نظران، حمایت از تولیدات داخلی می‌تواند گام جدی برای ایجاد انگیزه کشاورزان در راستای تولید باشد و افرادی که این تصمیم را گرفتند و در مسیر واردات کالای خارجی گام برداشتند در اصل مخالف سیاست‌های ابلاغی اقتصاد مقاومتی حرکت کرده‌اند.

به باور آنان، با توجه به نیاز واردات ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزارتنی برنج به کشور، بعد از فصل برداشت برنج می‌توان این مقدار واردات را با توجه به نیاز داخل و بر اساس قوانین و مقررات انجام داد تا باعث تعادل عرضه و تقاضا شود.

توقف واردات برنج تا زمان برداشت و توزیع برنج داخلی خواسته بسیاری از مسئولان استان‌های شمالی ازجمله مازندران است و از دولت انتظار دارند نسبت به خرید تضمینی برنج اقدام کرده و در فصل برداشت، از واردات برنج خارجی به کشور جلوگیری کند.

نامه به رئیس‌جمهور

در این رابطه رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس، از ارسال سه نامه این کمیسیون به رئیس‌جمهور، وزیر جهاد کشاورزی و معاون اجرایی رئیس‌جمهور و تذکر درباره تنظیم بازار خبر داد.

علی اکبری در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره جزئیات سه نامه کمیسیون کشاورزی به رئیس‌جمهور، معاون اجرایی وی و وزیر جهاد کشاورزی درباره وضعیت بازار محصولات کشاورزی و دامی اظهار داشت: در نامه‌ای که به آقای روحانی نوشته‌ایم، نسبت به واردات برنج در فصل برداشت این محصول تذکر داده‌شده است.

وی افزود: اخیراً ستاد تنظیم بازار ممنوعیت واردات برنج را لغو کرده که به همین دلیل، در نامه‌ای به رئیس‌جمهور تذکر داده‌ایم که با توجه به قرار داشتن در فصل برداشت محصول برنج داخل و اینکه میزان تولید داخل هنوز به‌طور کامل برآورد نشده و نمی‌توان فعلاً کمبود بازار را پیش‌بینی کرد، لذا الآن زمان مناسبی برای واردات نیست.

واردات برنج خارجی به صلاح نیست و توزیع آن توهین به برنج باکیفیت استان است

درعین‌حال دلاور حیدرپور رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران نیز به توزیع برنج خارجی در استان واکنش نشان داد و گفت: مازندران مهد تولید برنج است و سالانه ۴۰ درصد برنج کشور از سوی این استان تأمین می‌شود لذا واردات برنج خارجی به صلاح نیست و توزیع آن توهین به برنج باکیفیت استان است.

وی افزود: توزیع برنج خارجی به دلیل اینکه بحث روانی در جامعه ایجاد می‌کند قابل‌پذیرش نیست و با توجه به اینکه فصل برداشت برنج است شوک ناخواسته‌ای را به کشاورزان وارد می‌کند.

حیدرپور با بیان اینکه کشاورزان مازندرانی، کار برداشت شالی از ۶۶۰ هکتار از زمین‌های زراعی استان را تاکنون انجام دادند افزود: امسال در ۲۱۳ هزار و ۵۲۵ هکتار زمین‌های زراعی مازندران برنج کشت شد و پیش‌بینی می شود از این میزان با احتساب کشت دوم و رتون، یک‌میلیون و ۳۰۰ تا یک‌میلیون و ۴۰۰ هزار تن شلتوک برداشت شود.

به گفته معاون وزیر جهاد کشاورزی وسعت شالیزارهای کشور ۶۷۰ هزار هکتار است که محور تولید برنج کشور، استان‌های گیلان و مازندران هستند بود و ۱۵ هزار هکتار نیز در چشم‌انداز استان گلستان پیش‌بینی‌شده است.

دو استان مازندران و گیلان به دلیل شرایط آب و هوایی می‌توانند به‌عنوان مهم‌ترین مرکز توریسم در کشور مطرح شود که این امر به‌تدریج سبب تغییر کاربری، ساخت ویلا، کارگاه و مراکز توریستی می‌شود، لذا برای برون‌رفت از این خطر جدی باید درآمد اقتصادی کشاورزان را افزایش دهیم و ضمن جلوگیری از واردات برنج به اقتصاد کشاورزی توجه اساسی شود.