قیام گوهرشاد واکنشی به سیاستهای ضد فرهنگی رضاخان بود

موسی فقیه حقانی چهارشنبه شب در مسجد صدیقیهای مشهد افزود: رضاخان با اقداماتی نظیر جلوگیری از ورود شهید مدرس به مجلس از طریق تقلب و سپس تبعید وی، تهدید برخی علمای مطرح آن زمان و حتی فرستادن مامور به در منزل علما برای کشف حجاب بانوان آنان، موجب ایجاد انزجار عمومی از عملکرد حکومت شد که به اقدامی همچون قیام 21 تیر مردم مشهد انجامید.
وی اظهار کرد: هدف از اقدامات پهلوی اول، تغییر هویت جامعه از طریق تغییر سبک زندگی مردم بود بطوریکه کنسول انگلستان در مشهد هدف از کودتای 1299 شمسی را مسائلی چون برچیدن بساط عزاداری برای امام حسین (ع)، تسلط بر نفت و سایر اهداف اینچنینی عنوان می کرد لذا ما با رضاخان طرف نبودیم بلکه با برنامه های استعمار در این دوره مواجه بودیم.
وی گفت: رضاخان عامل اجرایی جریان استعماری شد و به قول نشریات روشنفکری آن دوران با دیکتاتوری منور کشور را در مسیر تجدد و پیشرفت قرار داد.
این استاد دانشگاه افزود: این تغییرات از دوره مشروطه آغاز شد به صورتی که روشنفکران این جریان نیز همان خط فرهنگی را دنبال می کردند.
وی اظهار کرد: به محض اینکه جایگاه رضاخان در قدرت تثبیت شد به اقدامات خود در سه رکن اسلام ستیزی، باستان گرایی و غربگرایی دست زد.
وی گفت: انگلیسی ها برای اجرای پروژه اسلام ستیزی به 2 شرط برای یافتن فردی پس از کودتا تاکید داشتند اول اینکه او نظامی باشد و دوم اینکه شیعه اثنی عشری خالص نباشد.
رئیس موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران افزود: باستان گرایی خواب و خیال بود و این پروژه ای منطقه ای بود که در عراق، عثمانی، ایران و مصر به شکل بابلی گری دوره آشور و مصر باستان و زرتشتی گری انجام شد و هنوز هم در این کشورها طرفدارانی دارد.
وی اظهار کرد: رضاخان تمام تلاش خود را برای تضعیف باورهای دینی مردم به کار بست که از جمله این اقدامات تضعیف حوزه های علمیه از طریق صدور جواز لباس برای روحانیون با هدف کاستن از جمعیت آنان و راه اندازی نهادهای موازی با حوزه علمیه مانند موسسه وعظ و خطابه و جامع معقول و منقول و اقداماتی شبیه اقدامات آتاتورک در ترکیه بود.
وی در باره نحوه سرکوب قیام مردمی مسجد گوهرشاد در روز 21 تیر ماه 1314 شمسی گفت: 22 شهید در جریان سرکوب قیام به صورت رسمی در گورستان گلشور مشهد به عنوان اینکه به ضرب گلوله کشته شده اند دفن شدند که هویت 6 نفر آنان شناسایی شده و بقیه به احتمال زیاد زائر یا مسافر بودند.
حقانی افزود: این در حالی است که منابع موثق و گزارش های سفیران کشورهای خارجی تعداد کشته شدگان را تا هزار و700 نفر نیز ذکر کرده اند و بیش از 2 هزار نفر نیز در این ماجرا زخمی شدند.
وی اظهار کرد: سفارت انگلستان ابتدا تعداد کشته های این واقعه را 60 نفر عنوان می کند و بعد عدد هزار و 600کشته را به عنوان تلفات گزارش می دهد.
3221 / 6053 خبرنگار: ناصر اسدزاده هروی ** انتشار دهنده: محمد حسین علی مقدم