نزاع زمین در بویراحمد؛ تدبیر ریش سفیدان ایل، وقتی قانون جوابگو نیست

به گزارش روز چهارشنبه ایرنا، هشت ایل بومی و سه ایل غیربومی با 13 زیست‌بوم در کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد که به‌طور معمول سبک زندگی عشایری و کوچنده دارند و بین استان‌های همجوار در حرکت هستند.
12 در صد از جمعیت استان کهگیلویه و بویراحمد با 11 هزار خانوار و 70 هزار نفر عشایر هستند که عمده‌ترین اختلاف‌های عشایر کهگیلویه و بویراحمد مربوط به مالکیت مراتع بوده که بخش عمده آنها ریشه دار است.
در روزهای گذشته فرمانداری بویراحمد مناطقی از این شهرستان را که زمین، عنصر اصلی نزاع در آنهاست، شناسایی کرده و با ریش سفیدانشان برنامه گفتگوی رودررو در محل مورد مناقشه گذاشته است.
منطقه دیلگون بویراحمد یکی از مناطق بکر استان است که در این تابستان گرم در دامنه‌های کوه 'ساورز'همچنان هوای خنک و مطبوعی دارد.
این منطقه از گذشته‌های دور نقاطی داشته که نسل در نسل از سال 1342 و پیش از آن نزاع‌هایی در آن رخ داده که به‌طور موقت با دستور دولت‌ها ختم به خیر شده است.
اما آتش بس‌های شکل گرفته در این مناطق نتوانسته پایدار باشد و در هر نسلی به بهانه‌ای دوباره زخم کهنه سر باز کرده است؛ 53 سال بعد دولت تصمیم گرفته با حضور ریش سفیدان این طوایف راه حلی برای مساله پیدا کنند.
فرماندار بویراحمد، بخشدار را مأمور کرده که از هر طایفه سه نفر را دعوت کند تا نه بر روی کاغذ و در اتاق‌های فرمانداری بلکه در دامنه کوه 'ساورز '- مکانی مشرف به نقاط مورد بحث - جلسه تشکیل دهند و همه چیز را مورد بررسی قرار دهند.
فتاح محمدی، معاون سیاسی و امنیتی استاندار کهگیلویه و بویراحمد و محمد کاظم نظری فرماندار بویراحمد به نمایندگی از دولت در وعده گاه حضور دارند که البته نحوه حضورشان بیشتر از آنکه با تشریفات دولتی همراه باشد جنبه ریش سفیدی و پادرمیانی دارد.
اهالی از موضوع جلسه خبر دار شده‌اند و تقریباً همه افراد مسن راهی کوه 'مغولی' شده‌اند، همه می‌خواهند صحبت کنند و هر کس معتقد است خودش درست می‌گوید، اما در این میان معاون سیاسی استاندار و فرماندار از آنها می‌خواهند افرادی را که مطلع‌تر از سایرین هستند برای صحبت انتخاب کرده و جلو بفرستند و بقیه در گوشه‌ای منتظر نتیجه تصمیم ریش سفیدان بمانند.
همین‌طور هم می‌شود و گروه مذاکره کننده 100 قدم آن طرف تر روی تپه دیگری جلسه را آغاز می‌کنند. در حین صحبت همچنان به جمعیت اضافه می‌شود، پیرمردهایی که گفته می‌شد یکی از آنها مرز 100 سالگی را نیز رد کرده عصا زنان از راه می‌رسد.
همه نگران به نمایندگانشان چشم دوخته‌اند. گاهی بحث‌ها بالا می‌گیرد و اما معاون سیاسی و فرماندار با یادآوری اینکه این جلسه فقط به‌منظور تعیین نقاط مورد اختلاف و دلایل اختلافات است، جو را آرام می‌کنند.
هر وقت این طرف صداها کمی بالا می‌رود جمعیت منتظر حالت تدافعی به خود می‌گیرد. پیرها با هم بحث می‌کنند اما به تجربه دریافته‌اند که جنگ و دعوای محلی نتیجه‌ای جز آوارگی و عقب ماندگی ندارد برای همین هر کس عکس‌العملی غیرمنطقی نشان دهد خودشان به او تذکر می‌دهند.
مذاکره تمام می‌شود و در این لحظه تعدادی از جوانان سر می‌رسند، قصد دارند تنشی ایجاد کنند که مورد شماتت ریش سفیدان قرار می‌گیرند.
تنش و هیجان ایجاد شده کمی ترسناک به نظر می‌آید اما ریش سفیدان فرزندان خود را دعوت به آرامش می‌کنند و این دعوت مثل آبی است که بر آتش هیجان جوانان ریخته می‌شود، پس کوتاه می‌آیند و بدون هیچ بحثی راه آمده را باز می‌گردند.
بازدید و مذاکره بیش از انتظار به طول انجامیده است و حالا زمان بازگشت فرا رسیده است.
همه آنها که سال‌ها به بهانه‌های مختلف باهم درگیر بوده‌اند مجبورند پشت سر هم به سمت جاده و خودروها برگردند و در مسیر، صحبت‌ها گل می‌کند، برخی از هم گلایه می‌کنند برخی هم درد دلشان را برای هم باز کرده‌اند.
یکی از همان ریش سفیدان می‌گوید امروز بعد از سال‌ها متوجه یک سوء تفاهم میان خودمان شده‌ایم. من بارها پیام دادم که بیایید بنشینیم و این بحث را تمام کنیم اما کسی برای صحبت نیامده تازه امروز متوجه شده‌ام پیام ما اصلاً به آنها نرسیده است. این خود موجب سو تفاهم بوده زیرا فکر می‌کردیم آنها این بحث و نزاع را می‌پسندند.
معاون سیاسی استاندار حالا برای همان جوانان تعریف می‌کند که کودکی‌اش را در این کوه‌ها و در ییلاق و قشلاق این مناطق گذرانده و احساساتشان را درک می‌کند.
نظری همچنین از ظرفیت‌هایی که دولت می‌تواند در اختیار این افراد بگذارد تا با آرامش در این منطقه زندگی کنند برایشان می‌گوید، به آنها یادآوری می‌کند اگر همه همدل باشند و بخواهند می‌توانند نتیجه‌ای بگیرند که شرایط همه در آن دیده و منافع همه در آن تأمین شود.
بحث‌های سیاسی نیز داغ شده و گروهی فرصت را غنیمت شمرده‌اند تا از دو نماینده دولت درباره انتخابات و نحوه برگزاری و شمارش آرا سؤال بپرسند.
از آن برافروختگی اول صبح هم خبری نیست. همان چند جوان، آب بین جمعیت تقسیم می‌کنند. آنها که انرژی بیشتری دارند زودتر رسیده‌اند و حالا با هم شوخی می‌کنند و منتظر ریش سفیدانی هستند که آرام‌آرام از تپه‌ها پایین می‌آیند.
اگر چه در قوانین این‌گونه حل اختلاف را طرح اخوت نامیده‌اند اما آنقدر نقش و حضور ریش سفیدان دولتی و مردمی در آن پر رنگ و مقتدرانه است که می‌تواند الگویی قابل تعمیم به سایر بخش‌ها برای تصمیم گیری‌های مهم باشد.
در این نشست نتیجه‌ای گرفته نشد. از ابتدا هم قرار نبود کسی آنجا نتیجه‌ای بگیرد اما طرفین این فرصت را پیدا کردند که با آرامش با هم صحبت کنند و همین دیدار رودررو بخشی از آن خشم انباشته ناشی از سوء تفاهم‌ها را فرو نشاند.
خبرنگار: مسعود علیزاده ** انتشار دهنده: زهرا هجینی نژاد
1662/6110/ 6075