چهره نوین شهری استان اردبیل ضرورتی برای احیای حیات اجتماعی و اقتصادی استان

21 شهر استان اردبیل که هنوز تعدادی از آنها در وضعیتی بین شهر و روستا در کلنجار بوده و تعدادی نیز در اسارت معضلی به نام حاشیه نشینی هستند برای ارتقای کیفیت زندگی اجتماعی نیازمند اقدام های فوری در باز تعریف و بازآفرینی شهری هستند.
به اعتقاد کارشناسان ، چهره وسیمای شهرهای استان که تعدادی از آنها دارای پیشینه غنی تاریخی از جمله خاستگاه سلسله بزرگی چون صفویه و زایشگر مکتب خاص خود در تاریخ فرهنگی ، اجتماعی و سیاسی ایران زمین هستند امروزه بسیار فرسوده گشته و نتوانسته بسان هویت تاریخی خود چهره خویش را بشاش و سر زنده نگاه دارد.
مبلمان شهری اغلب سکونت گاههای استان نتوانسته است خود را با سرعت توسعه تکنولوژی و معماری نوین هماهنگ سازد ضمن اینکه کیفیت رفاه شهروندان نیز به لحاظ کمبود امکانات آموزشی، فرهنگی واقتصادی در وضعیت نه چندان قابل تعریفی می باشد.
زیر ساخت ها وامکانات اقتصادی ،اجتماعی، فرهنگی در محله های ناکارآمد شهرهای استان اردبیل به مراتب پایین بوده و همین امر باعث شده این محله ها بنام محله های حاشیه نشین لقب بگیرند .
بر اساس امارهای رسمی ، در استان اردبیل در مجموع بیش از 2 هزار و 669 هکتار با سکنه بیش از 141 هزار نفر شامل یک هزار و 145 هکتار سکونتگاه غیر رسمی و نیز حدود یک هزار و 523 هکتار بافت ناکارآمد میانی شناسایی شده که حدود 30 درصد مساحت شهرهای مورد مداخله استان را شامل می شود.
در حال حاضر بافت اکثریت شهرهای استان دچار فقر شهری ،هویتی و ناپایداری بوده و نیاز است که گام های موثرتری برای رفع این معضلات و کمبودها برداشته شود.

** وجود بیش از 2 هزار هکتار بافت ناکارآمد در استان اردبیل
مجید خدابخش استاندار اردبیل در این باره به ایرنا گفت: بیش از 2 هزار هکتار بافت ناکارآمد در این استان وجود دارد که رسیدگی به این مناطق علاوه بر نگاهی به مسائل شهری به توجهی اجتماعی و دیدگاه جامعه‌شناسی احتیاج دارد.
وی با بیان اینکه باید هرچه سریع‌تر در خصوص بازآفرینی شهرها اقدام اساسی انجام گیرد، گفت: مشکلات شهرسازی در زمان فعلی تنها با نگاه صرف فنی و معماری رفع نمی‌شود بلکه قطعا نیاز به یک نگاه اجتماعی و جمعیت شناسانه به شدت احساس می‌شود.
خدابخش با اشاره به لزوم بازآفرینی شهری افزود: برای بازآفرینی شهری می توان در حاشیه شهرها و محله های هدف مشاغل خانگی خرد و کوچک راه اندازی کرد و با ارائه تسهیلات بانکی کم بهره شاهد کارآفرینی در محله های هدف شد.
او اضافه کرد: حاشیه شهر در شهرها از یکدیگر متفاوت هستند و باید برای هر یک برنامه جداگانه و طرح های متفاوت اشتغال زایی تدارک دید، علاوه بر ایجاد طرح های اشتغال زایی در حاشیه شهر ها می توان امکانات ورزشی، فرهنگی را هم در محله های هدف ایجاد کرد.
استاندار اردبیل اظهار کرد: با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از بافت های ناکارآمد درون محدوده شهری بویژه در مرکز شهرها واقع شده اند، ارائه تسهیلات به این واحدهای مسکونی باید در اولویت قرار داشته و محدوده مطالعاتی نیز همه بافت های ناکارآمد را در بربگیرد.
به گفته وی ، هم اکنون در چهار شهرستان اردبیل، مشکین‌شهر، خلخال و پارس‌آباد مطالعات اولیه طرح بازآفرینی توسط مشاور انجام و در جلسات متعدد کارشناسی شده است.
وی بیان کرد: دست کم چهار جلسه در ستاد بازآفرینی استان نیز درخصوص بافت‌های ناکارآمد داخل شهرها و همچنین حاشیه شهرها تحت عنوان سکونتگاه‌های غیررسمی برگزار و بررسی‌های لازم در این‌ بخش صورت گرفته است.
خدابخش اضافه کرد: دولت تدبیر و امید تسهیلات مناسبی برای اجرای طرح بازآفرینی شهر ی در نظر گرفته که هر چند درصد این تسهیلات بانکی بیش از 20 درصد است اما دولت مابه التفاوت آن را متعهد شده و سود دوران مشارکت آن هم 14 درصد است.

** 25 طرح بازآفرینی شهری در استان اردبیل اجرا می شود
محبوب حیدری مدیرکل راه و شهرسازی استان اردبیل هم در این باره به ایرنا گفت: عزم جدی برای بازآفرینی شهری در این استان صورت گرفته و امسال 25 طرح بازآفرینی شهری در این استان اجرا می شود.
وی افزود:طرح جامع بازآفرینی مشکین‌شهر ، طراحی محله های قدیمی معمار و پیرمادر در اردبیل، احداث درمانگاه عابدیان پارس‌آباد، کمک به بازسازی امام‌زاده صالح(ع) اردبیل، خرید خانه تاریخی در اردبیل، مطالعه طرح ساماندهی اطراف بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی در محله عالی‌ قاپو اردبیل، راه‌اندازی نهاد توسعه محله ایران‌آباد اردبیل، احداث خانه محله گلمغان اردبیل و اصلاح توسعه شبکه آب شرب محله زیرنهرتراب ر پارس‌آباد از جمله طرح های بازآفرینی در استان است که امسال اجرا می شود.
وی به طرح های در دست اجرا در قالب محله های هدف اشاره کرد وگفت: سالن ورزشی ایران‌آباد اردبیل به مساحت یک هزار و 200 متر مربع با پیشرفت 75 درصد، اجرای آسفالت معابر در سکونتگاه‌های غیررسمی ایران‌آباد و پناه‌آباد اردبیل به میزان 26 هزار و 660 متر مربع با پیشرفت صددرصد و طرح خانه محله حسنعلی دره‌سی مشگین شهر با پیشرفت فیزیکی 10 درصد از جمله طرح های در دست اجرا است.
حیدری در خصوص میزان بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری در استان افزود: 963 هکتار از مساحت شهر اردبیل حدود 15 درصد، 248 هکتار به میزان 21 درصد سطح شهر پارس‌آباد، 95 هکتار به میزان هشت درصد مساحت مشکین‌شهر و 84 هکتار به میزان 17 درصد مساحت شهر خلخال شامل بافت فرسوده و ناکارآمد است.
وی در باره سکونت گاه های غیررسمی در شهر های اردبیل ،پارس آباد و مشگین شهر افزود : 812 هکتار با 31 درصد جمعیت و 15 محله در اردبیل ، هفت محله به مساحت 158 هکتار با پوشش جمعیتی 26درصد در پارس آباد و 176 هکتار با 15درصد مساحت و 33درصد جمعیت شهری در مشگین شهر بعنوان سکونت گاههای غیر رسمی در این سه شهرستان شناخته شده اند.
حیدری بیان کرد:در سه سال گذشته با تشکیل جلسه ستاد ملی بازآفرینی با حضور مسئولان کشوری، استاندار اردبیل، فرمانداران شهرستان‌های استان، تخصیص یک ردیف بودجه اعتباری برای جبران عقب‌ماندگی و توسعه متوازن شهرهای استان مصوب شد تا درکنار آن توسعه فضاهای عمومی در محدوده بافت ناکارآمد و سکونتگاه‌های غیررسمی اجرایی شود.
وی به اجرای برنامه ها در راستای شناسایی محله های هدف اشاره کرد و گفت: تهیه یک فیلم با رویکرد شناسایی محلات هدف و تدارک برنامه نرم‌افزاری و برگزاری دوره آموزشی با حضور استادان دانشگاهی و همچنین استفاده از ظرفیت سازمان‌های مردم‌نهاد در بخش بازآفرینی از جمله برنامه های اجرا شده در استان است.

** ساماندهی سکونت گاه های غیر رسمی در استان اردبیل
موسی کنعانپور مدیرکل دفتر فنی استانداری اردبیل نیز گفت: دولت تدبیر و امید ساماندهی سکونت گاه های غیررسمی و مطالعات بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهری رادرقالب طرح بازآفرینی شهری در دستور کار قرار داده است و مطالعات بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهر خلخال هم تهیه شده است.
کنعانپور از تشکیل ستاد باز آفرینی پایدار محدوده ها و محلات هدف بهسازی شهری در استان خبر داد و گفت: با تشکیل این ستاد طرح بازآفرینی پایدار شهری خلخال و گرمی در سال 95 تهیه و منابع آن از محل اعتبارات ملی و داخلی تامین شده است که پس از تصویب و ابلاغ خدمات طرح های بازآفرینی از سوی شورای عالی شهرسازی و معماری ایران نسبت به عقد قرارداد انجام کار اقدام خو.اهد شد.
وی اضافه کرد: با تشکیل ستاد بازآفرینی استان هفت جلسه ستاد استانی با حضور استاندار اردبیل برگزار شد و اخیرا موضوع باآفرینی پایدار شهر های استان در دستور کار ستاد ملی بازآفرینی پایدار قرار گرفته و 14 مصوبه در این ستاد در رابطه با بافت های فرسوده شهری تصویب شده که نیازمند پیگیری دستگاه های اجرایی مربوطه و شهرداری هاست.
وی با اشاره به ارائه تسهیلات بافت های فرسوده شهری در استان اردبیل افزود: در سال جاری یک هزار و 500 مورد تسهیلات به متقاضیان این استان پرداخت شده است

** شناسایی محله های ناکارآمد شهری برای ایجاد کارآفرینی در استان اردبیل
قاسم رحیمی مدیرکل تعاون ،کار ورفاه اجتماعی استان اردبیل نیز گفت: محله های ناکارآمد در قالب طرح بازآفرینی شهری در این استان به منظور فراهم نمودن بستر اشتغال و کارآفرینی شناسایی می شوند.
وی افزود: همسو با ستاد ملی بازآفرینی ، کمیته ارتقای اقتصادی و مشارکت های مردمی به ریاست معاون هماهنگی امور اقتصادی و منابع انسانی استاندار اردبیل و دبیری شهردار مرکز شهر تشکیل و اعضای آن هم مشخص شده است که ان شالله در برنامه های دیگر با شناسایی محله های ناکارآمد اقدام به ساماندهی این محله ها خواهد شد.
وی با اشاره به اهداف تشکیل این کمیته افزود: بهسازی بافت های فرسوده شهری ، گسترش حمایت های اجتماعی ،تعامل و اقدام مشترک نهادهای دولتی ، عمومی ،تعاونی و خصوصی به منظور ایجاد مشاغل خرد و شغل های پایدار ، پیشگیری از آسیب های اجتماعی ، رفع بیکاری و آموزش مهارت های لازم از جمله اهداف این کمیته است.
رحیمی اضافه کرد: بررسی برنامه های در حال اجرا در زمینه های اقتصادی و مشارکت های مردمی به منظور نوسازی بافت های فرسوده و ناکارامد شهری ، تبیین برنامه های پیشنهادی ، افزایش مهارت های شغلی ،حمایت از تشکیل تعاونی ها در محله های هدف ،بکار گیری ظرفیت ها و مهارت های مردمی ، توسعه مشارکت زنان وجوانان در فعالیت های اقتصادی محلات هدف از جمله وظایف تعریف شده در کمیته است .
وی تشکیل این کمیته را در ساماندهی محله های هدف موثر دانست وافزود: با شناسایی محله های ناکارآمد و فرسوده می توان وظایف هریک از دستگاه ها را دراجرای طرح های مورد نیاز مشخص کرد.
مدیرکل تعاون ،کار ورفاه اجتماعی استان اردبیل با بیان اینکه همه دستگاه های اجرایی در طرح بازآفرینی شهری سهیم هستند افزود: در صورت اجرای مصوبات کمیته بسیاری از مشکلات محله ها حل و محله های فرسوده و ناکارامد از توزیع عادلانه امکانات برخوردار خواهند شد.
برخی کارشناسان تاکید دارند که در کنار فعالیت های فیزیکی ارایه آموزش های مهارتی و رفتاری به شهروندان در زمینه های مختلف ضررتی انکار ناپذیر است .
به گفته انها ، صرف اقدام های فیزیکی، شهر خوب و پیشرفته را نمی سازد بلکه شهر بعنوان موجودی زنده نیاز به شهروندان با فرهنگ دارد ، شهروندانی با دانش و مسئولیت پذیر که در ساخت شهر و حیات بانشاط آن نقش آفرین هستند.
گزارش :یعقوب شاددل ** انتشار دهنده : سیفعلی موسی زاده
7110/6016