4 عامل رشد اقامتگاه‌های بوم‌گردی

دنیای اقتصاد:درحالی که حدود یک دهه از ایجاد نخستین اقامتگاه بوم‌گردی در ایران می‌گذرد، پهنه روستاهای کشور هر روز شاهد شکل‌گیری و اعلام موجودیت اقامتگاه‌های جدید با کیفیت‌ها و استانداردهای مختلف است. البته این اقامتگاه‌ها تا چندی پیش به رسمیت شناخته نمی‌شدند و بعد از مدت‌ها کشمکش با تدوین آیین‌نامه «ایجاد، اصلاح، تکمیل، درجه‌بندي و نرخ‌گذاري تاسیسات گردشگري و نظارت بر آنها» رسمیت پیدا کردند.

در این میان مسائل مختلفی باعث شده این اقامتگاه‌ها به شکل روزافزونی افزایش یابند. براساس گزارش اخیر کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی ایران، در حال حاضر تعداد واحدهاي اقامتگاه‌هاي بوم‌گردي داراي مجوز در کشور 327 واحد است که افزایش تعداد این واحدها از دلایل مختلفی ناشی می‌شود. رشد گردشگران علاقه‌مند به بوم‌گردي، مزایاي اقتصادي، توسعه پایدار گردشگري و حمایت‌هاي دولتی 4 عامل افزایش تعداد اقامتگاه‌های بوم‌گردی در این گزارش عنوان شده‌اند. براین اساس، با توجه به تغییر سلیقه و سبک زندگی گردشگران، افزایش آگاهی گردشگران و همچنین اشباع شدن جاذبه‌هاي پربازدید، تمایل گردشگران به سفر به محیط‌هاي روستایی و مناطق بکر و آشنایی با فرهنگ‌ها و ارزش‌هاي این مناطق سوق پیدا کرده و این عامل موجب افزایش تعداد گردشگران علاقه‌مند به فعالیت‌هاي بوم‌گردي و اقامت در این واحدها شده است. بنابراین، افزایش تقاضا در بازار براي این واحدها موجب شده علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاري در صنعت گردشگري اقدام به تاسیس اقامتگاه‌هاي بوم‌گردي کنند.

از دیگر سو، یکی دیگر از دلایل رشد تعداد اقامتگاه‌هاي بوم‌گردي در ایران درآمدهاي ناشی از وجود این اقامتگاه‌ها است که به‌عنوان محرکی براي ترغیب سرمایه‌گذاران به سرمایه‌گذاري در این بخش به‌شمار می‌آید. در همین حال، یکی از مباحث مهم صنعت گردشگري طی دهه‌هاي اخیر توجه به رشد و توسعه پایدار بوده. با توجه به اهمیت این موضوع و مورد توجه قرار گرفتن آن، سیاست‌گذاران صنعت گردشگري و فعالان صنعت گردشگري و گردشگران نیز توجه عمده‌اي به این مساله داشته‌ و سعی کرده‌اند توسعه گردشگري در مسیري باشد که اهداف توسعه پایدار محقق شود.

هدف توسعه پایدار گردشگري توجه به مسائل اقتصادي، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی است و در آن تاکید می‌شود که جامعه محلی هم باید در تصمیم‌گیري‌ها مشارکت داشته باشد و از مزایاي اقتصادي حاصل از گردشگري منتفع شود. همچنین باید به مسائل اجتماعی و فرهنگی جامعه محلی از قبیل فرهنگ، ارزش‌ها و هنجارها احترام گذاشته شود و حضور گردشگران موجب آسیب رساندن به فرهنگ جامعه محلی نشود. از طرف دیگر توجه به محیط زیست هم یکی دیگر از ابعاد توسعه پایدار است و یادآوری می‌کند که حضور تعداد زیادي از گردشگران موجب آسیب رسیدن به محیط زیست منطقه نشود. بنابراین با توجه به این موضوع که اقامتگاه‌هاي بوم‌گردي نمونه بارز از توسعه پایدار گردشگري هستند، احداث این اقامتگاه‌ها در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته است.

در عین حال حمایت‌هاي دولتی نیز از مهم‌ترین دلایل رشد این اقامتگاه‌ها عنوان می‌شود. در واقع برنامه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگري براي افزایش تعداد اقامتگاه‌هاي بوم‌گردي موجب رشد بیش از حد این اقامتگاه‌ها شده است. با توجه به پتانسیل بالاي ایران در زمینه بوم‌گردي و وجود مناطق روستایی و همچنین تاریخی زیاد براي احداث این اقامتگاه‌ها دولت برنامه‌اي را طرح کرده است تا طی 5 سال آینده تعداد این اقامتگاه‌ها در کشور به 2 هزار واحد برسد. در همین راستا دولت با ابزارهایی مانند پرداخت وام با بهره کم و ارائه سریع و نه چندان سختگیرانه مجوز احداث، سعی در افزایش تعداد اقامتگاه‌هاي بوم‌گردي دارد. با توجه به حمایت‌هاي دولت، سرمایه‌گذاران و بخش خصوصی تمایل بیشتري براي سرمایه‌گذاري در این بخش پیدا کرده‌اند و این امر یکی از دلایل رشد تعداد اقامتگاه‌هاي بوم‌گردي در کشور بوده است. این رشد البته به تعبیر برخی کارشناسان افسارگسیخته است و نگرانی‌هایی برای حفظ پایداری محیط‌های طبیعی ایجاد کرده است.