چاپ مجموعه راهنمای اندیشه‌ورزان با محوریت تفکر نقادانه

به گزارش خبرنگار مهر، ۴ عنوان کتاب از مجموعه «راهنمای اندیشه‌ورزان» نوشته ریچارد پل و لیندا الدر با ترجمه و بازنویسی مهدی خسروانی به تازگی توسط نشر نو منتشر و راهی بازار نشر شده است. مجموعه مذکور بر اساس مفهوم‌ها و ابزارهای تفکر نقادانه نوشته شده اند.

آن طور که خسروانی می‌گوید، کتاب‌های مجموعه موردنظر را بیشتر بازنویسی می‌کند تا ترجمه. اولین کتاب از ۴ کتاب پیش رو، ترجمه و کتاب‌های دوم تا چهارم، بازنویسی شده‌اند.

«مفهوم و ابزارهای تفکر نقادانه» اولین عنوان این مجموعه است که مفهوم‌ها و ابزارهای اصلی تفکر نقادانه را از دیدگاه ریچارد پل در بر می‌گیرد. این مفهوم‌ها و ابزارها در کتاب پیش رو، به صورت فشرده بیان می‌شوند. این کتاب، مبنای دیگر کتاب‌های مجموعه «راهنمای اندیشه ورزان» است و حاوی برداشتی از تفکر نقادانه است که نوعی توافق عمومی‌بر سر آن وجود دارد. به همین دلیل به کار اساتید و افراد مرتبط با تفکر انتقادی می‌آید. البته این کتاب، برای دانشجویان نیز یک اثر تکمیلی است.

عناوین اولین عنوان از مجموعه «راهنمای اندیشه ورزان» به این ترتیب است:

اهمیت سنجشگرانه اندیشی، عنصرهای اندیشه، پرسش‌هایی برای بازبینی استدلال، پرسش‌هایی که در استفاده از عنصرهای اندیشه مطرح می‌شوند، سه سطح اندیشه، سنجه‌های فکری جهان روا، پرسش‌های متمرکز بر سنجه‌های فکری، الگوواره ای برای تحلیل منطق مقاله‌ها و کتاب‌ها، ملاک‌هایی برای ارزشگذاری استدلال، فضیلت‌های فکری اصلی، سه نوع پرسش، الگوواره حل مسئله، تحلیل و ارزیابی تحقیق، کارهایی که افراد سنجشگرانه اندیشه همواره انجام می‌دهند، مرحله‌های تحقق سنجشگرانه اندیشی، مشکل اندیشیدن خودمحورانه، مشکل اندیشیدن جامعه محورانه، پیش انگاره ای از جامعه سنجشگر.

این کتاب با ۹۶ صفحه، شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه و قیمت ۸۰ هزار ریال منتشر شده است.

دومین کتاب، «ماهیت و کارکردهای تفکر نقادانه و خلاقانه» است که رابطه میان وجه خلاقانه و وجه نقادانه تفکر در آن بررسی شده است. این کتاب نشان می‌دهد که تفکر نقادانه و خلاقانه نیازمند یکدیگر هستند. همچنین، ذهن‌های بزرگ در نتیجه به کارگیری همزمان تفکر نقادانه و خلاقانه پدیده آمده اند.

ظاهر قضیه این است که تفکر نقادانه خودآگاه و قابل آموزش است و تفکر خلاقانه ناخودآگاه و غیر قابل آموزش. این دیدگاه از نظرگاه نویسندگان این کتاب، کاملا غلط نیست اما بهره بسیار اندکی از حقیقت دارد. حقیقت نهفته در دیدگاه یادشده این است که هیچ شیوه شناخته شده و مشخصی برای ایجاد خلاقیت نبوغ آمیز در افراد وجود ندارد. با این حال، راه‌هایی برای آموزش همزمان تفکر و خلاقانه وجود دارد.

عناوین بخش‌های این کتاب هم عبارت اند از: «اندیشیدن؛ خلاقانه و سنجشگرانه» و «تفکر سنجشگرانه/ خلاقانه و شالوده‌های معناداری».

فصل‌های بخش اول به این ترتیب اند: جدایی ناپذیر بودن اندیشه خلاقانه و سنجشگرانه، لزوم تفکر خلاقانه برای سنجشگرانه اندیشی، اندیشیدنی که به منطق امور پی می‌برد، استدلال به عنوان یک فعل خلاقانه، نبوغ خلاقانه استثناست؟، «خلاقیت، نبوغ، و مفهوم‌های مرتبط با آنها»، «نبوغ تنگ نظرانه»، «میان کنش استعدادهای مادرزادی، محیط، و خودانگیزش»، «ذهن‌های پرسشگر نیوتن، داروین و آینشتاین»، «خلاقیت؛ امری که نباید آن را رازآلود کرد»، «عنصرهای اندیشه»، «سنجه‌های فکری» و «کاربرد سنجشگرانه اندیشی در هنرها».

فصل‌های بخش دوم هم به این ترتیب اند: «پی بردن به منطق چیزها»، «یادگیری مفهوم‌ها و زبان»، «سنجشگری اندیشیدن انسانی»، «یادگیری رشته‌های دانشگاهی»، «پرسیدن»، «خواندن، نوشتن، سخن گفتن، و گوش دادن».

این کتاب هم ۱۱۲ صفحه، شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه و قیمت ۹۰ هزار ریال منتشر شده است.

سومین کتاب این مجموعه، درباره «۴۴ ترفند کثیف برای برنده شدن در بحث‌ها» است و «مغالطه‌های پرکاربرد» نام دارد که حجم بیشتری نسبت به ۳ کتاب دیگر دارد.

مغالطه یکی از مفهوم‌های مهم در زندگی انسان است. زیرا بخش بزرگی از اندیشیدن انسان خودفریبی یا دیگرفریبی است. انسان در حالت طبیعی به سمت حقیقت حرکت نمی‌کند و حتی دوستدار حقیقت نیست. چون خودش را دوست دارد؛ و چیزهایی را که به او خدمت می‌کنند و او را بهتر از آنچه هستند نشان می‌دهند و خواسته‌هایش را برآورده می‌کنند؛ چیزهایی را دوست می‌دارد که عامل‌های تهدیدکننده او را شناسایی و نابود می‌کنند.

حداقل دو شیوه برای مطالعه مغالطه‌ها وجود دارد که یکی از آن‌ها شیوه سنتی است. در شیوه دوم که عمیق تر است، ارتکاب مغالطه به تلاش انسان برای تحقق منافع و امیال نامعقولش ربط داده می‌شود. به عقیده نویسندگان کتاب، با بهره گیری از شیوه نخست، دانشجویان صرفا اسم و تعریف مغالطه‌ها را به خاطر می‌سپرند و چیز زیادی یاد نمی‌گیرند. همان اسامی‌را هم بسیار زود فراموش می‌کنند.

حقیقت و فریب در ذهن انسان، مفهوم مغالطه‌ها، تعمیم‌های نقص دار، تمثیل‌ها و استعاره‌ها، ۴۴ روش خباثت آمیز برای برنده شدن در بحث‌ها و ... از جمله عناوین این کتاب هستند.

این کتاب با ۱۶۸ صفحه، شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه و قیمت ۱۳۰ هزار ریال چاپ شده است.

«چگونه سوگیری و تبلیغات را در رسانه‌ها تشخیص دهیم» هم عنوان چهارم چاپ شده در مجموعه «راهنمای اندیشه ورزان» است.

از نظر ریچارد پل و لیندا الدر، تقریبا همه رسانه‌های جهان مدعی اند که گزارش‌های خبری شان را به صورت مستقل، بی طرفانه و محققانه تولید می‌کنند. پشت همه سوگیری‌ها و تبلیغات در رسانه‌های خبری، در همه جهان، منطق یک سان و ساده ای قرار دارد. هر جامعه و فرهنگی جهان نگری منحصر به فرد خود را دارد. این جهان نگری بر آنچه افراد جامعه می‌بینند و نیز بر شیوه نگاهشان به آن چیزها تاثیر می‌گذارد.

دموکراسی و رسانه‌های خبری، سوگیری و بی طرفی در رسانه‌های خبری، جهت دهی به گزارش‌ها برای طرفداری از دیدگاه‌های برگزیده، تشخیص سوگیری در جریان غالب رسانه ای تبلیغات و نگارش گزارش خبری، حساسیت به آگهی دهندگان، تبدیل شدن به اندیشه ورز مستقل و ... از جمله عناوین این کتاب هستند.

کتاب پیش رو، تاثیر سوگیری و تبلیغات بر اندیشیدن افراد را کاهش می‌دهد. این کار را هم با معکوس کردن اصولی انجام می‌دهد که پوشش خبری غالب در یک جامعه بر اساس آن‌ها انجام می‌شود.

این کتاب با ۱۳۳ صفحه، شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه و قیمت ۱۱۰ هزار ریال منتشر شده است.