کتیبه «آقاجان بلاغی»اسدآباد در معرض فرسایش/اعتبار حفاظت کافی نیست

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: میراث و تمدن هر دیار در حکم دریچه هایی است که به سوی روحیات، خلق و خوی و آداب و رسوم ساکنین آن دیار باز می شود.

از هر دریچه که به فرهنگ مردم در هر کجای دنیا بنگریم، یک پیام کاملاً شفاف را از دل تاریخ بر کتیبه زمانه حک شده می بینیم و آن اینکه آینده از آن ملتی است که گذشته خود را می شناسد.

مطالعه و تحقیق در این یادگارها و یادمان های تاریخی چراغ روشنی است که ما را در دهلیزهای تنگ و تاریک صدها هزارسال پیش به جلو می برد که در امتداد آن به فرهنگی اصیل، ریشه دار و محکم دست می یابیم که سیل حوادث تأثیری بر پیکره استوار آن نداشته است.

آنچه مسلم است جمع آوری، تحقیق، نمایش و عرضه این آثار و اشیاء می تواند پشتوانه ای از فرهنگ، ملیت، مدنیت، و عظمت ملی و قومی باشد.

کتیبه آقاجان بلاغی حد فاصل روستاهای چارق و آقاجان بلاغی در میان تنگه‌های موازی و قله پربرف واقع شده است در این خصوص در ۱۵ کیلومتری شمال غرب شهر اسدآباد و در میان دره‌های بخش غربی کوه منفرد آلمابلاغ که از مناطق کوهستانی و صعب‌العبور و برف‌گیر کشور است، بقایای سد و کتیبه‌ای تاریخی مشاهده می‌شود که حد فاصل روستاهای چارق و آقاجان بلاغی در میان تنگه‌های موازی و قله پربرف واقع شده است.

این سد در دوران صفویه در قسمتی از رودخانه دربند رود احداث شده بود که به مرور زمان از بین رفته ولی کتیبه روی صخره کوهستانی همچنان باقی مانده است.

متن حک شده بر روی تخته سنگ قطعه شعری به خط ثلث است که به صورت برجسته حکاکی شده و کتیبه حاوی نام بانی و تاریخ ساخت آن است که در مطالعات اولیه چنین خوانده شده است:

حاکم ملک حسین خان سولاق                  ساخت سدی برروی این ایلاق

 هاتــــفی گفت پـــی تاریخش                   بسته سدی چون بند سکندر

ویژگی قابل توجه این اثر تاریخی خط ثُلث آن است که دارای نوعی کارکرد تزئینی و هنری نیز است و براساس متن کتیبه در بند دوم بیت دوم دربر گیرنده ماده تاریخ است که به زمان ساخت کتیبه و سد حسین خان سولاق اشاره شده و بر پایه حروف ابجد عدد ۹۹۰ به دست می‌آید.

اما «کتیبه آقاجان بلاغی» در شهرستان اسدآباد که اثری به جا مانده از دوران صفویه است این روزها به علت قرارگرفتن در فضای باز و بدون حفاظ، دستخوش تغییرات و فرسایش شدید شده و توجه دوستداران میراث فرهنگی را به خود جلب کرده است.

حساسیت ایجاد شده نسبت به این اثر تاریخی در شهرستان اسداباد تا جایی پیش رفت که فرماندار این شهرستان بازدید و بررسی وضعیت کتیبه را در دستور کار قرارداد.

پیش بینی ۵۰۰ میلیون ریال اعتبار برای مرمت و حفاظت کتیبه

حسین افشاری در همین خصوص در گفت وگو با خبرنگار مهر بابیان اینکه در بازدید از کتیبه آقاجان بلاغی که به همراه مسئولان شهرستان انجام شد شاهد بودیم که کتیبه سالم است و آسیبی به آن وارد نشده است، افزود: طی سال جاری از محل اعتبارات شهرستان مبلغ ۵۰۰ میلیون ریال برای مرمت و حفاظت از این اثر تاریخی مصوب خواهیم کرد.

فرماندار شهرستان اسدآباد عنوان کرد: عملیات مرمت این اثر طی یک سال به پایان نمی رسداز این رو طی دو مرحله در سال جاری و سال آینده این بنا مرمت خواهد شد.

وی عنوان کرد: در مقایسه عکس های چندسال اخیر هیچ تغییر محسوسی در اثر ایجاد نشده اما به علت شرایط جوی و فرسایش لزوم مراقبت از این اثر محسوس است.

رئیس میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان اسدآباد نیز درباره وضعیت این اثر تاریخی گفت: این اثر از سال ۸۸ تاکنون که بنده در شهرستان اسدآباد هستم، هیچ‌گونه تغییری نکرده و دچار آسیب و شکستگی نیز نشده است.

کامران اکبری شایگان تاکید کرد: عکس‌های موجود کتیبه از سال‌های گذشته تاکنون و مطابقت عکس‌ها با یکدیگر بهترین سند، دال بر عدم تغییر و شکستگی این اثر است.

اکبری شایگان اظهار داشت: کتیبه آقاجان بلاغی به حال خود رها نشده و توسط بخش یگان حفاظت به صورت مستمر تحت نظارت و مراقبت است.

وی افزود: ضمن مراقبت‌های مستمر اداره میراث فرهنگی، انجمنی از کشاورزان و اهالی اطراف کتیبه، بابت حفاظت تشکیل داده‌ایم که از این اثر باستانی محافظت می کنند.

در صورت تخصیص اعتبارات کافی تهیه مولاژ و قرار دادن آن در موزه شهر برای بازدید عموم، حصارکشی اطراف کتیبه، ایجاد سایه‌بان و جلوگیری از نفوذ آب به سنگ‌های اطراف کتیبه را در دستور کار داریم رئیس میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان اسدآباد در ادامه با اشاره به برنامه میراث فرهنگی در رابطه با مرمت این اثر تاریخی عنوان کرد: در صورت تخصیص اعتبارات کافی تهیه مولاژ و قرار دادن آن در موزه شهر برای بازدید عموم، حصارکشی اطراف کتیبه، ایجاد سایه‌بان و جلوگیری از نفوذ آب به سنگ‌های اطراف کتیبه را در دستور کار داریم تا بتوانیم از این آثار ارزشمند حفاظت و نگهداری کنیم.

وی عنوان کرد: به علت عدم اعتبارات کافی در سال های گذشته و اختصاص کم اعتبارات برای مرمت آثار نتونسته‌ایم آنطور که باید و شاید آثار شهرستان را مرمت کنیم اما با قول‌های مساعد مدیرکل میراث فرهنگی استان و فرماندار شهرستان اسدآباد مقرر شد در سالجاری اعتباراتی در راستای رفع خطر از کتیبه آقاجان‌بلاغی اختصاص داده شود.

کتیبه آقاجان بلاغی قطعه سنگی بزرگ است که در معرض تغییرات آب و هوایی قرار دارد و بدون تردید در معرض آسیب وتخریب است که برهمین اساس باید اقدامات لازم برای جلوگیری از فرسایش این اثر تاریخی صورت گیرد.