فضاسازی درباره سند 2030 نظام تعلیم و تربیت را تضعیف می کند

حمیدرضا آذری چهارشنبه در گفت و گو با ایرنا افزود: روشنگری های مقام معظم رهبری درباره سند 2030 همچون گذشته چراغ راه فراروی مسئولان دولت و نظام جمهوری اسلامی ایران است اما در این میان، برخی برداشت های نادرست خود از بیانات ایشان را در برخی محافل مطرح می کنند.
مدیرکل آموزش و پرورش فارس گفت: این در حالی است که بر اساس اسناد بالا دستی نظام تعلیم و تربیت،رویکرد محوری آموزش و پرورش تربیت دانش آموزانی در تراز جمهوری اسلامی ایران است و از این رو، متعهد به اجرای تعارضات سند 2030 با باورهای دینی و مسائل فرهنگی کشور نیست.
آذری اظهارنظرهای صورت گرفته مبنی بر امضای برنامه «چارچوب اقدام آموزش 2030» توسط وزیر آموزش و پرورش و الزام به اجرای مفاد آن در نظام تعلیم و تربیت کشور را نادرست خواند و گفت: رویکرد محوری آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران اجرای قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی، سیاست‌های شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای عالی آموزش و پرورش ،سند تحول بنیادین و رهنمودهای مقام معظم رهبری است.
مدیر کل آموزش و پرورش فارس با اشاره به ساحت های 6 گانه تربیتی مندرج در سند تحول بنیادین گفت: تمام اهداف، ماموریتها و چشم انداز این سند رسیدن به حیات طیبه است.
وی خودشناسی، ارتباط با خدا و ارتباط فرد با خلقت را از ثمرات اجرای تحول بنیادین عنوان کرد و افزود: پرورش نسلی انقلابی، مکتبی، پیرو قرآن و عترت بزرگ ترین وظیفه و رسالت متولیان دستگاه تعلیم و تربیت بویژه معلمان است.
مدیرکل آموزش و پرورش فارس در ادامه گفت: یکی از اولویت‌های جدی دولت یازدهم استفاده از ظرفیت دیپلماسی برای حضور فعال و ارزش‌آفرین در عرصه‌ توسعه ‌بین‌الملل است تا با استفاده از این فرصت گفتگو، تعامل و تاثیرگذاری بر سیاست‌های جهانی را فراهم کند و با بهره‌گیری از تجارب موفق جهانی و پتانسیل‌های موجود ضمن حفظ استقلال و ویژگی های فرهنگی، تصویر مثبت و موفقی را از نظام جمهوری اسلامی ایران به جهانیان ارائه نماید.
آذری با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران خود را متعهد به بخش هایی از «چارچوب اقدام آموزش 2030» که به هر شکلی در تعارض با مقررات و اولویت های ملی، باورهای دینی و ارزش های فرهنگی جامعه ایرانی باشد نمی داند افزود:آموزش و پرورش در این سند به صراحت اعلام کرده که خود را مقید به اجرای مفادی که در چارچوب نظام ارزشی و دینی کشور نباشد، نمی داند .
وی در ادامه با اشاره به حضور پرشور همه آحاد مردم در انتخابات ریاست جمهوری و شوراها در روز جمعه 29 اردیبهشت ماه جاری گفت: دانش آموزان و فرهنگیان استان فارس نیز همگام با فرهنگیان ،دانش آموزان و همه مردم شریف میهن اسلامی در این انتخابات حضور خواهند داشت تا جلوه هایی از دستاوردهای سند تحول بنیادین و ساحت های تربیتی نظام تعلیم و تربیت را به منصه ظهور برسانند.
** سند 2030 چیست ؟
سند 2030 یونسکو که ساده شده ' چارچوب اقدام آموزش 2030 ' است ، در امتداد برنامه ' آموزش برای همه ' سازمان یونسکو قرار دارد که سابقه آن به سال 1990 بازمی‌گردد. برنامه آموزش برای همه در سال‌های 2000 الی 2015 در جمهوری اسلامی ‌ایران اجرا شد و کشور ما به دلیل دستاوردهای موفقی که در ارتباط با برخی از شاخص‌های آن داشت، مورد تقدیر جهانیان قرار گرفت.
پیش‌نویس اولیه چارچوب اقدام آموزش 2030 در اجلاس مجمع جهانی آموزش که از 30 اردیبهشت لغایت دوم خرداد 1394 در اینچئون کره جنوبی برگزار شد، ارائه شد. در این اجلاس، وزیر وقت آموزش‌وپرورش، در رأس هیاتی شامل نمایندگان دستگاه‌های مختلف از جمله کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی ‌و وزارت امور خارجه شرکت داشتند.
با توجه به برخی ملاحظات و حساسیت‌های مهم موجود در سند، هیات شرکت‌کننده از سوی کشورمان ' تحفظ رسمی ' جمهوری اسلامی ‌ایران نسبت به کل سند را در جلسه ارائه کرده و این تحفظ در صحن اجلاس از سوی وزیر آموزش‌وپرورش قرائت شد. ضمن آنکه پیش‌تر، کلیه نقطه نظرات کشورمان به صورت مکتوب به نماینده کشور مالزی به‌عنوان نماینده گروه آسیا و اقیانوسیه ارائه شده بود .
متن تحفظ رسمی ایران در اجلاس مقامات عالی‌رتبه آموزش جهان در حاشیه سی‌و‌هشتمین اجلاس کنفرانس عمومی ‌یونسکو (13 تا 15 آبان 1394) بار دیگر توسط وزیر وقت آموزش‌ و پرورش قرائت و درخواست شد تا این تحفظ در اسناد مربوطه اجلاس درج شود که متعاقب آن نمایندگی کشورمان نزد یونسکو، مراتب را به‌طور رسمی‌ و مکتوب به دبیرخانه اجلاس و دبیرخانه یونسکو ارسال کرد.
در متن فارسی تحفظ کشورمان اعلام شده است : ' جمهوری اسلامی ‌ایران خود را متعهد به بخش‌هایی از چارچوب اقدام آموزش 2030که به هر شکلی در تعارض با مقررات و اولویت‌های ملی، باورهای دینی و ارزش‌های فرهنگی جامعه ایرانی تفسیر و تعبیر شوند، نمی‌داند'.
کمیسیون ملی یونسکو در پی نهایی‌شدن چارچوب اقدام آموزش 2030 و با همکاری متخصصین ارشد آموزش در کشور، اقدام به تدوین چارچوب اقدام ملی آموزش 2030 مبتنی بر اسناد بالادستی و منطبق با معیارها و ارزش‌های شریعت اسلامی‌ کرد که در حقیقت تفسیری ملی از چارچوب اقدام آموزش 2030 به شمار می‌رود.
هدف اصلی از تدوین چارچوب ملی، انطباق چارچوب بین‌المللی با اهداف ملی و نظام ارزشی جمهوری اسلامی‌ است. این سند در تاریخ 20 آذر 1395 رونمایی شده و کلیه اطلاعات مربوط به آن به صورت شفاف در سایت کمیسیون ملی یونسکو قرار گرفته است.
** سندی غیرالزام آور
در تصویب چارچوب اقدام آموزش 2030 یونسکو، از هیچ کشوری درخواست امضا نشده است. اصولا در بین اسناد یونسکو به جز پیمان‌نامه‌ها که جنبه الزامی‌ دارند و باید به تأیید مجالس کشورها برسند، هیچ سند دیگری مورد امضای فیزیکی واقع نمی‌شود. سند چارچوب اقدام آموزش 2030 در زمره پیمان‌نامه‌ها نیست و به‌عنوان یک چارچوب عمل که کشورها مطابق با ساختار ملی خود آن را اجرا می‌کنند، در حقیقت یک توصیه‌نامه به‌شمار می‌رود و بنابراین از سوی هیچ کشوری امضا نشده است.
باوجود الزام‌آور‌نبودن سند چارچوب اقدام آموزش 2030، جمهوری اسلامی ‌ایران باز هم نسبت به آن اعلام تحفظ رسمی‌ و مکتوب کرده و دامنه شمول مفاد پذیرفته شده را محدود و مشروط کرده است.
بر اساس حقوق بین‌الملل کشورها اختیار دارند در زمان تصویب، پذیرش یا الحاق به اسناد بین‌المللی از ' حق شرط ' برای معاهدات الزام‌آور یا ' حق اعلام تحفظ ' برای اسناد غیرالزام‌آور استفاده کرده و بدین‌ترتیب قصد خود را دایر بر عدم‌شمول یا تعدیل آثار حقوقی بعضی از مقررات آن سند نسبت به خود بیان کنند.
برای مثال جمهوری اسلامی ‌ایران بر کنوانسیون حقوق کودک حق شرط قائل شده است و مجلس شورای اسلامی هم ‌لایحه اجازه الحاق به آن را مشروط بر آنکه ' در هر مورد و هر زمان در تعارض با قوانین داخلی و موازین شرعی قرار گیرد از طرف دولت جمهوری اسلامی ‌ایران لازم‌الرعایه نخواهد بود ' تصویب کرد.
در باره سند چارچوب اقدام آموزش 2030 جمهوری اسلامی ‌ایران از حق اعلام تحفظ استفاده کرده و آن را به‌صورت رسمی‌ و مکتوب بیان داشته است.
متن اعلام تحفظ رسمی‌ و مکتوب جمهوری اسلامی ‌ایران ازسوی نمایندگی دائم کشورمان نزد یونسکو رسما در یادداشتی به دبیرخانه آن سازمان ارسال شده است. متعاقبا این متن در ساعت 09:59 چهارشنبه 13 آبان 1394 (چهار نوامبر 2015) در سایت رسمی ‌یونسکو درج شده و اکنون نیز در سایت یونسکو قابل مشاهده است.
جمهوری اسلامی ‌ایران با توجه به اعلام تحفظ رسمی‌ و مکتوب خود، هیچ تعهد حقوقی یا سیاسی نسبت به چارچوب اقدام آموزش 2030 ندارد و می‌تواند با استناد به اعلام تحفظ خود از اجرای هر بخشی از سند مزبور که تشخیص دهد در تعارض با مقررات و اولویت‌های ملی، باورهای دینی و ارزش‌های فرهنگی کشور است، خودداری کند.
برنامه چارچوب اقدام آموزش 2030 حاوی اهداف و رویکردهایی است که بسیاری از آنها برای کشورمان پذیرفتنی بوده و حتی برخی از آنها پیش از این در اسناد بالادستی جمهوری اسلامی‌ آمده بودند. آنچه منجر به ارائه تحفظ رسمی ‌و مکتوب کشورمان درباره سند مزبور شد، مسائل و موضوعاتی است که تأویل و تفسیر آنها می‌تواند در تعارض با باورهای دینی و مسائل فرهنگی کشور قرار گیرد.
6113/ 2027
خبرنگار: نیکنام خشنودی ** انتشاردهنده: سیداحمد نجفی