میزگرد ایرنا/رشد احزاب و توسعه مشارکت سیاسی در ایران

به گزارش ایرنا، مطالعات و تحلیل های جامعه شناختی در سیر تحولات سیاسی ایران نشان می دهد با وجود آنکه اهمیت احزاب هنوز به معنای واقعی در جامعه نهادینه نشده اما با رفع موانع و بهبود ساختار بیمارگونه آن می تواند مناسب ترین و مترقی ترین راهبرد برای پویایی وتوسعه مشارکت سیاسی محسوب شود.
انتخابات رکن رعنای دمکراسی، نمادی از مردم سالاری و حاکمیت ملت بر سرنوشت خویش است که مردم در چارچوب نظام جمهوری اسلامی، قانون اساسی، اندیشه ها و آرمان های امام راحل و تدابیر رهبر فرزانه انقلاب، اراده جمعی خود را برای بهبود و تحقق این مهم با حضور در پای صندوق های رای به زیباترین شیوه‌ دموکراتیک اعلام می کنند.
در این رهگذر اما آرمان ها و ارزش های نهفته در درون انتخابات به عنوان برجسته ترین و مترقی ترین وجه جمهوریت نظام، از منظر و دیدگاه کارشناسان و اندیشمندان سیاسی، زمانی معنا و مفهوم حقیقی خود را پیدا می کند که مشتمل بر آرا و حاکمیت مردم و از منظر دیگر معطوف به وجود حقیقتی به نام احزاب باشد.
بسیاری از متفکران و اندیشمندان سیاسی ضرورت تبدیل مشارکت توده ای به مشارکت فعال و سازمان یافته را در نهادینه شدن احزاب به معنای واقعی کلمه می دانند و حتی از آن به عنوان یکی از مراحل تکامل و پویایی انقلاب و تداوم و تعادل نظام یاد می کنند.
توسعه سیاسی، تحرک و پویایی، افزایش مشارکت مردم، مشروعیت سیاسی، قانونمداری، مدارا، انتخاب اصلح و نظم و ثبات سیاسی از جمله مفاهیم و مصادیقی هستند که تجلی و عینیت بخشی آنها از نظر کارشناسان و صاحبنظران در ظهور احزاب کارآمد پدیدار می شود.
اما برغم تجربه ناموفق احزاب سیاسی در ایران هنوز هم این باور و اعتقاد بر ضرورت چنین نهادهای قدرتمند و تاثیرگذار در سیر تحولات سیاسی کشور البته در چارچوب قانون نظام مند، سازمان یافته، رسمی و هدفمند وجود دارد.
خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) استان کهگیلویه و بویراحمد در سلسله میزگردهای تخصصی خود این بار میزبان پنج تن از اعضا، دبیران و نمایندگان برخی احزاب و تشکل های سیاسی در این استان بود.
افراد حاضر در این میزگرد شامل اعضایی از حزب اتحاد ملت، موتلفه اسلامی، کارگزاران، اعتدال و توسعه و عضو انجمن اسلامی جامعه پزشکی بودند.
در ضمن خبرگزاری جمهوری اسلامی مرکز یاسوج از دیگر احزاب استان کهگیلویه و بویراحمد نیز دعوت کرده بود که بنا به دلایلی نتوانستند در این میزگرد حضور داشته باشند.
خلاء حزب و ناکارآمدی احزاب به عنوان یکی از آسیب های جدی فراروی توسعه سیاسی، بروز برخی پدیده ها و آفت ها در عرصه فعالیت های سیاسی از جمله نگاه های پوپولیستی و دوری از واقعیت های موجود به دلیل نبود وجود احزاب کارآمد و قوی در بدنه سیاسی نظام از جمله مباحثی بود که در این میزگرد مورد بررسی و تاکید اعضای حاضر در اینم میزگرد قرار گرفت.

** رشد احزاب همپای توسعه سیاسی نیست
فعالان سیاسی در میزگرد ایرنا معتقد هستند که با وجود سابقه تقریبا طولانی احزاب در ایران اما روند توسعه سیاسی در مقاطعی ناکام مانده و احزاب نتوانسته اند کارکردهای خود را به نحو شایسته در این مسیر انجام دهند.
آنها همچنین با تاکید بر این که رشد احزاب سازمان یافته همپای توسعه سیاسی در کشور نبوده، اظهار داشتند که یکی از موانع توسعه سیاسی در ایران ناشی از نـاکارآمدی احـزاب بوده است.
این فعالان همچنین مدعی بودند که در شرایط کنونی به علت عدم ساماندهی تشکل های سیاسی هم اینک هیچ گروه، تشکل و حزبی خود را پاسخگوی اعمال و کارنامه نامزدهای انتخاباتی نمی دانند و این در حالی است که اگر فردی با حمایت یک تشکل سیاسی به قدرت رسید، آن حزب و تشکل باید همواره پاسخگوی اقدام های صورت گرفته باشد و حتی مردم می توانند در دوره های بعد بر این اساس تصمیم گیری کنند.

** احزاب کارآمد عامل توسعه سیاسی
عضو حزب اتحاد ملت و از اعضای فعال شورای اصلح طلبان کهگیلویه و بویراحمد گفت که یکی از خلاءهای مهم کشور در عرصه سیاسی نبود احزاب قوی است و در یک دهه گذشته نیز یکی از مشکلات اصلی همین بوده است.
سید رضا عسکری اظهار داشت: گفتمان اصلاح طلبی بهبود وضعیت کشور و حرکت آن به سوی توسعه و شرایط مطلوب تر است.
وی افزود: اصلاح طلبان به عنوان جزیی از ملت ایران در نظام مقدس جمهوری اسلامی فعالیت کرده و در عرصه سیاسی نیز به توسعه کشور کمک می کنند.
وی گفت: محور فعالیت تمامی احزاب اصلاح طلب تلاش برای پیشرفت همه جانبه کشور و نیل به اهداف و آرمان های انقلاب شامل استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی خواهد بود.
عسکری بیان کرد: اصلاح طلبان سعی می کنند با کارکرد سیاسی، تشکیلاتی و حاکمیت خرد جمعی کشور را به سمت توسعه هرچه بیشتر پیش ببرند.
عضو حزب اتحاد ملت در کهگیلویه و بویراحمد ابراز داشت: چنانچه احزاب سیاسی قوی و حرفه ای در کشور وجود داشته و فعال باشند اشکالات سیاسی کمتر می شود اما اصولگرایان تمایل و اعتقاد عملی به فعالیت دیگر احزاب ندارند.
عسکری همچنین وقایع و اتفاقات ناگوار پس از انتخابات سال 1388 را مورد اشاره قرار داد و مدعی شد که این وقایع هیچ ارتباطی با اصلاح طلبان نداشته است.
وی همچنین در زمینه مذاکرات هسته ای ایران با کشورهای گروه 1+5، افزود: تیم مذاکره کننده ایران در دولت دهم به نتیجه نرسید اما دولت حجت الاسلام حسن روحانی توانست با انجام مذاکرات سخت و فشرده برجام را به ثمر بنشاند.
عسکری، از محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه دولت روحانی به عنوان یکی از چهره های محبوب و شاخص نظام یاد کرد.

**نبود احزاب قوی در انتخابات شوراها
وی در ادامه سخنان خود با اشاره به خلاء نبود احزاب قوی در انتخابات شوراهای اسلامی به ویژه در استان عشیره ای همچون کهگیلویه و بویراحمد گفت: بهبود وضعیت و عملکرد شوراهای اسلامی شهر و روستا در این استان نیازمند کار فرهنگی و سیاسی بیشتری است.
عسکری ابراز داشت: شوراهای اسلامی شهر و روستا در کهگیلویه و بویراحمد جایگاه واقعی خود را پیدا نکرده اند.
وی گفت: احزاب سیاسی کهگیلویه و بویراحمد باید برای شوراهای اسلامی شهر و روستای این استان برنامه مدون داشته باشند و لازم است که اعضای شوراها از منافع شخصی و قومی نیز بپرهیزند.

** مردم، پشتوانه ای محکم برای نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران
رئیس حزب موتلفه اسلامی کهگیلویه و بویراحمد نیز در این میزگرد گفت: افرادی که در مورد دموکراسی اظهار نظر می کنند باید در وهله نخست مبانی نظری آن را به خوبی دانسته و آشنایی کاملی داشته باشند و دموکراسی نیز اینگونه نیست که برای برخی افراد خوب و برای عده ای نیز بد باشد.
سید علی محمد دانشی اظهار داشت: جمهوریت و اسلامیت از ارکان اصلی نظام مقدس جمهوری اسلامی است که در جمهوریت نیز نقش مردم مطرح می شود.
وی افزود: انقلاب اسلامی ایران از پشتوانه مردمی برخوردار است و در غیر این صورت نمی توانست با موفقیت از گردنه های دشوار از جمله دوران هشت سال دفاع مقدس عبور کند.
دانشی بیان کرد: انتخابات تجلی حضور ملت ایران در صحنه سیاسی است و نباید آنها را بازیچه قرار داد و یا نگاه ابزاری به آنان داشت زیرا نمی توان گفت که مردم گاهی اوقات خوب و برخی وقت ها نیز بد هستند و همین مردم بودند که به عنوان نقطه قوت نظام سایه جنگ را از سر کشور برداشتند.
وی ابراز داشت: حزب سیاسی به معنای واقعی در ایران 2 مورد شامل حزب توده قبل از انقلاب و حزب مؤتلفه اسلامی پس از پیروزی انقلاب بوده و بسیاری از احزاب سیاسی از جمله مشارکت، کارگزاران و یا رایحه خوش خدمت «دولت ساخته» بوده و در مقابل برخی احزاب سیاسی کشور نیز خودجوش هستند.

** ضعف احزاب سیاسی در کشور
رئیس حزب مؤتلفه اسلامی در کهگیلویه و بویراحمد گفت: احزاب سیاسی تاکنون درکشور به خوبی جواب نداده و کارکرد حزبی و تحزب نیز جا نیفتاده که نوعی ضعف به شمار می آید.
دانشی اظهار داشت: در صورتی که احزاب سیاسی به معنای کارکرد حزبی در کشور سامان یافته و تنوع داشته باشند، مانع بروز تک حزبی خواهد شد.

** تفکر اصلاح طلبی حذف شدنی نیست
وی با بیان این که تفکر اصلاح طلبی، حذف شدنی نیست گفت: احزاب سیاسی کشور باید کارکرد خود را مشخص کرده و برنامه مدون در تمامی عرصه ها ارائه دهند.
وی عنوان کرد: هرگاه احزاب سیاسی برنامه های خود را اعلام کنند مردم نیز قدرت انتخاب بهتر و بیشتری خواهند داشت.
دانشی با بیان این که همیشه اینگونه نیست که اکثریت راه حق باشد بلکه اکثریت راه حل عقلایی است، ادامه داد: وجود حزب در کشور لازم است و زمانی تفکر احزاب به رشد و تکامل می رسد که دارای برنامه و خط و مشی مشخصی باشد.

** تخریب دولت در مناظره های تلویزیونی محکوم است
رئیس ستاد انتخاباتی سید مصطفی میرسلیم در کهگیلویه و بویراحمد گفت: دولت یازدهم و دولتمردان و رئیس جمهوری منتخب نباید در مناظره کاندیداهای انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری تخریب شود و این مهم بر خلاف مصالح نظام و اصول اخلاقی در نظام است.
دانشی مدعی شد که رئیس دولت نهم و دهم هرگز نگفته که اصولگراست و رئیس دولت یازدهم نیز نمی گوید که اصلاح طلب است و ضعف مدیریت و تفکر حزبی در این 2 دولت مشهود بوده است.

** عدم موفقیت حزب موتلفه در کشور
وی بیان کرد: هر چند حزب مؤتلفه اسلامی به عنوان یک تفکر حزبی ریشه دار و با سابقه طولانی در کشور بوده اما باید اذعان کرد که همچون دیگر احزاب سیاسی کشور موفق نبوده است.
وی افزود: مشارکت حداکثری و انتخاب اصلح 2 اصل مهم در انتخابات پیش رو است و احزاب سیاسی کشور نیز باید مردم را به حضور گسترده در این عرصه مهم دعوت کنند زیرا مردم پشتوانه اصلی و عامل اقتدار نظام هستند.

** قوم گرایی آفت انتخاب فرد اصلح در شوراها
دانشی ابراز داشت: باید احزاب سیاسی کهگیلویه و بویراحمد به دور از قوم گرایی و طایفه گرایی شرح وظایف شوراهای اسلامی شهر و روستا و شاخص ها، ویژگی ها، توانمندی ها و معیارهای افرادی که می توانند عضو آن شوند را به مردم اعلام کنند.
وی گفت: احزاب سیاسی کهگیلویه و بویراحمد باید به دنبال کارآمدی، اثربخشی و شایسته سالاری هرچه بیشتر در شوراهای اسلامی شهر و روستای استان باشند.
دانشی اظهار داشت: تاکنون احزاب سیاسی کهگیلویه و بویراحمد در این زمینه ضعیف عمل کرده اند و باید بیش از پیش به نهادینه شدن چنین فرهنگی در استان کمک کنند.

** نقش احزاب در جلوگیری از تغییر موضع افراد
عضو انجمن اسلامی جامعه پزشکی در کهگیلویه وبویراحمد در همین زمینه معتقد است که احزاب در ایران و در بسیاری از مقاطعی تاریخی کارکرد و وظایف ذاتی خود را از دست داده اند.
مهران پوزش تصریح کرد: حزب به معنای جمع شدن تعدادی افراد با مشی، هدف و طرز تفکر یکسان برای انجام فعالیت های سیاسی و کمک به اداره بهتر کشور است.
وی اظهار داشت: حزب سیاسی به معنای واقعی درکشور وجود ندارد و باید تحزب بیش از پیش تقویت شود و قوت پیدا کند.
وی افزود: حزب در کشور به باشگاه های سیاسی تبدیل شده و هم اینک نیز حرکت هایی برای شکل گیری و ساماندهی آنها آغاز شده است.
پوزش عنوان کرد که مهمترین فواید تشکیل و فعالیت احزاب سیاسی در کشور شامل کاهش تعدد کاندیداها در انتخابات، افزایش قدرت تشخیص مردم، انضباط انتخاباتی، تنظیم بهتر شعارهای داوطلبان، تربیت نیروهای متخصص در عرصه سیاسی و جلوگیری از تغییر موضع افراد بوده و هنوز حزب در کشور به طور مطلوب نهادینه نشده است.
وی با اشاره به این که احزاب سیاسی باید برای اداره بهتر جامعه برنامه ارائه دهند، ابراز داشت: مدیریت در دولت های نهم و دهم برای کشور فاجعه بار بود و باید پاسخگوی عملکرد خود باشند.
عضو حزب اتحاد ملت یادآور شد که احزاب سیاسی مهم بوده و حزب مؤتلفه اسلامی نیز یکی از بزرگترین جریان های سیاسی کشور است و می توانست افراد متخصص و قوی را در انتخابات های گذشته و پیش رو معرفی کند.
پوزش اظهار داشت: احزاب سیاسی کشور باید خود را در معرض آرای عمومی قرار دهند و به نظر می رسد حزب نیز مفهوم جالبی در کشور نیست.

** ضعف کارکرد شوراها در کهگیلویه وبویراحمد
پوزش عنوان کرد: شوراهای اسلامی شهر و روستا درکهگیلویه و بویراحمد در چهار دور گذشته خوب عمل نکرده اند و مباحث قومی و قبیله ای بر فعالیت و عملکرد آنها سایه انداخت و تجربه موفقی نداشتند.
وی ابراز داشت: هر کدام از اقوام و یا طوایف کهگیلویه و بویراحمد که بزرگ تر و پرجمعیت تر باشد قدرت را در شوراهای اسلامی شهر و روستای این استان در دست می گیرند.
پوزش گفت که راه حل رفع اینگونه مشکلات قدرت گرفتن هرچه بیشتر احزاب سیاسی در کهگیلویه و بویراحمد است و مردم استان نیز در انتخابات پیش رو باید به جای لحاظ کردن مسائل قوم گرایی به اهداف و برنامه ها رای دهند.

** ثبات سیاسی و اقتصادی رهاورد دولت یازدهم
عضو حزب کارگزاران در کهگیلویه و بویراحمد نیز گفت: به دلیل اثرگذاری نظام مقدس جمهوری اسلامی همواره نوک پیکان دشمنان در زمینه های مختلف از جمله عرصه سیاسی و انتخابات به سمت این نظام است.
خلیل پاراد اظهار داشت: جریان اصلاحات به طور پویا برای رسیدن به اهداف بلندمدت نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران عمل می کنند.
وی افزود: دلیل حمایت جریان اصلاحات از حجت الاسلام حسن روحانی و دولت یازدهم آن است که این دولت توانسته ثبات قابل توجهی در بخش های مختلف از جمله مسائل اقتصادی ایجاد کند.
پاراد بیان کرد: اقتصاد کشور تا قبل از دولت یازدهم لحظه ای بود و قیمت ها ثبات چندانی نداشت که این امر سبب افزایش روز افزون تورم می شد.
وی عنوان کرد که دولت یازدهم علاوه بر مهار تورم افسار گسیخته بازمانده از دولت قبل، توانسته قیمت ها را نیز کاهش دهد که موفقیت ارزنده ای است.
پاراد ابراز داشت: دولت هفتم و هشتم خودروی پراید را با قیمت 70 میلیون ریال، هر لیتر بنزین را با نرخ یک هزار ریال و دلار را نیز با قیمت هفت هزار ریال تحویل دولت هشتم داد.
عضو حزب کارگزاران گفت: این در حالی است که دولت های نهم و دهم، پراید را با قیمت 200 میلیون ریال، بنزین را با نرخ هفت هزار ریال و دلار را نیز با قیمت 37 هزار ریال تحویل دولت حجت الاسلام حسن روحانی داد.
پاراد اظهار داشت: سیاست خارجی در دولت یازدهم نسبت به قبل از آن تفاوت چشمگیری داشته و بهبود یافته و موضوع برجام نیز توانست به کاهش مشکلات اقتصادی کشور کمک کند.
وی افزود که جریان اصلاحات، اندوخته می کند و اصولگرایان آن را بر باد می دهند و جریان اصلاحات نیز تاکنون در زمینه تعامل با ملت ایران و مردم دنیا موفق تر از اصولگرایان عمل کرده است.
پاراد بیان کرد: با پیروزی حجت الاسلام حسن روحانی در انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری فرصت جدیدی در اختیار دولت برای به نتیجه رسیدن برنامه های آن قرار خواهد گرفت.
وی عنوان کرد که چنانچه دولت یازدهم به طور مجدد روی کار بیاید برنامه های خود را اجرا می کند و مشکلات کشور را کاهش می دهد.

** سایه قدرت بر سراحزاب
پاراد ابراز داشت: احزاب سیاسی کشور تنها یک نام را یدک می کشند و قدرت بر آنها سایه انداخته و به همین دلیل نیز محو شده اند.
وی گفت: این موضوع که اکثریت به طور مطلق حق نیست پذیرفتنی نبوده و قابل قبول نخواهد بود.
پاراد اظهار داشت: شوراهای اسلامی وظایف مهم و متعددی برعهده دارند و احزاب سیاسی کهگیلویه و بویراحمد نیز در انتخاب شوراهای شهر و روستای استان اثر و یا نقش نداشته اند.
وی افزود: مردم کهگیلویه و بویراحمد در انتخابات پنجمین دوره شوراهای اسلامی شهر و روستا به افراد توانمند، باتجربه، پاک دست و صلاحیت دار رای داده و مسائل قبیله ای و حزبی لحاظ نشود.

** باور به تک صدایی در اصولگرایان
عضو حزب اعتدال و توسعه در کهگیلویه وبویراحمد گفت: باور و عقیده اصولگرایان در سپهر سیاسی کشور همواره بر حرکت های تک حزبی و تک صدایی استوار بوده است.
عنایت نصیری اظهار داشت: البته تا حدودی شاهد تغییر موضع در برخی اصولگرایان عاقل در سال های اخیر بوده ایم و حرکت هایی به سمت دموکراسی از این طیف برغم میل باطنی آنها سر زده است.
نصیری اظهار داشت: این در حالی است که اصلاح طلبان همواره به سوی دموکراسی و در اندیشه توسعه مشارکت سیاسی بوده اند.
وی افزود: دولت یازدهم نشان داد ایران از طریق تعامل با دیگر کشورهای دنیا می تواند در سطح کشورهای جهان اول قرار گیرد اما اصولگرایان اجازه چنین کاری را نمی دهند.
نصیری در پاسخ به عضو حزب موتله اسلامی استان که برخی احزاب را حزب دولت ساخته نامید گفت که از سال 1378 حزب آقای روحانی با نام حزب اعتدال و توسعه و با هدف انجام فعالیت های سیاسی تشکیل شد و در سال 1392 نیز از روحانی حمایت کرد.
وی عنوان کرد که عقبه سیاسی اصلاح طلبان قوی تر از خیلی افراد در احزاب دیگران است.
نصیری ابراز داشت: باید اعضای شوراهای اسلامی شهر و روستا در کهگیلویه و بویراحمد وقت کافی برای رسیدگی به امور مختلف از جمله رسیدگی به مشکلات مردم بگذارند.
گزارشگران: حمید جهان و منصور زرگر** تنظیم کننده: حسینعلی راشکی ** انتشاردهنده: رضا علیمحمدی
3016/8005 / 1175