ورق برگشت؛حمایت مستقلین از ایده اصلاح‌طلبانه«گفتگوی ملی»

مریم محمدپور- دوره انتخابات است و عرف در تبلیغات این است که بر تضادها و نکات افتراق تکیه شود و نه نقاط اشترک. اما مدتی است که زمزمه‌ای در مجلس به راه افتاده که حال و هوایش با فضای انتخابات نمی‌خواند. موضوع «گفت وگوی ملی» را حجت الاسلام احمد مازنی در نطق اضطراری خود در مهرماه سال گذشته مطرح کرد اما عملیاتی شدن این ایده در مجلس در دیدار نوروزی محمدرضا عارف و علی لاریجانی وارد فاز جدیدی شد و در عمل یک گام به جلو برداشته شد.

گفت‌وگوی ملی از نگاه طراح اولیه آن

نماینده مردم تهران که برای اولین دوره بر صندلی‌های سبز پارلمان نشسته است، طرح گفت‌وگوی ملی را کلید زد. طرحی که از همان ابتدا با استقبال محمدرضا عارف همراه شد و رئیس فراکسیون امید کمیته ای ذیل این فراکسیون تشکیل داد تا به موضوع رسیدگی شود. احمد مازنی اصل حرفش این است که به جای موضوعات مورد اختلاف، درباره اشتراکات حرف بزنیم و در مثال به موضوعاتی نظیر محیط زیست، کمبود آب، اهمیت اشتغال اشاره می‌کند که کسی درباره اهمیت آن شکی ندارد و از منظر او با گفت‌وگو می‌توان بر سر راهکارهایی برای رسیدن به وضعیت مطلوب توافق کرد.

مازنی در ابتدا طرحش را فراتر از مجلس می‌دید، برای همین در رایزنی با مجلسی‌ها چندان فعال عمل نکرد و پس از جلب موافقت عارف و گفت‌وگوی چند دقیقه‎ای با علی لاریجانی در حالی که رئیس مجلس در حال ترک جلسه بوده، به سراغ چهره‌های شاخص بیرون از پارلمانی می‌رود و به عنوان مثال با ناطق نوری، حدادعادل، کدخدایی، موسوی خوئینی‌ها، کاظمی بجنوردی و الویری سخن می‌گوید و خبرهای خودش حاکی از موافقت همه این افراد است.

اختلافات درون مجلسی

طرح گفت‌وگوی ملی اما از طرف فراکسیون امید و شخص محمدرضا عارف در مجلس پیگیری‌شد و شاید تکیه بر همین طرح باعث شد که فراکسیون اصلاح طلبان مجلس به پیشنهاد شورای عالی فراکسیون‌ها روی خوش نشان نداده و زمینه‌ای شود که این ایده ابتر بماند. اما فصل مشترک ماجرای شورای عالی فراکسیون چگونه با طرح گفت‌وگوی ملی در کجا بود؟

فراکسیون مستقلین مجلس وقتی اعلام موجودیت کرد، یک پیشنهاد در آستین داشت. پیشنهاد آنها تشکیل یک جمع با حضور نمایندگانی از همه فراکسیون‌های سیاسی مجلس بود تا در آن درباره موضوعات اساسی که کسی درباره آنها اختلافی ندارد، صحبت و جمع بندی شود. فراکسیون امید وارد این بازی نشد و زمین بازی برای دو فراکسیون نمایندگان ولایی و مستقلین باقی ماند که آنها هم در عمل هنوز موفق به تشکیل این شورا نشده‌اند. پس از چندی موضوع گفت‌وگوی ملی مطرح شد که به لحاظ محتوایی به شورای عالی فراکسیون‌ها شبیه بود اما پیشنهاد ساختاری با خود به همراه نداشت. این ماجرا با انتقاد فراکسیون مستقلین همراه شد که چرا به دنبال ایجاد تشکیلات موازی هستند.

مذاکره با لاریجانی و یک گام به جلو

عید دیدنی محمدرضا عارف و علی لاریجانی، گامی در جهت تحقق ایده گفت‌وگوی ملی محسوب می‌شود.  آنها در این دیدار درباره این موضوع سخن گفته اند. آنگونه که سایت امید ایرانیان روایت کرده، لاریجانی از ایده گفت‌وگوی ملی استقبال کرده و بنا شده کمیته ای مشترک از سوی عارف و لاریجانی برای موضوع گفت وگوی ملی تشکیل شود.

پس از این ماجرا به گفته احمد مازنی بنا شده 22نفر از نمایندگان مجلس برای حضور در این کمیته به علی لاریجانی معرفی شوند و مازنی پیگیر انتخاب این افراد است. محمدرضا عارف نیز در توضیح به روزنامه اعتماد گفته است: امیدواریم هر چه سریع‌تر کمیته مشترکی تشکیل شود. نظر ما این است که این کمیته ابتدا در سطح مجلس تشکیل شود و بعد با تفاهم خوبی که در سطح مجلس ایجاد می‌شود دامنه آن را به سطح جامعه ببریم. مجلس مرکز نخبگان و سیاسیون است اگر بتوانیم گفت‌وگوی ملی را در مجلس پیش ببریم ان‌شاءالله خواهیم توانست در سطح جامعه هم آن را عملی کنیم. گفت‌وگوی ملی مساله‌ای جدی است که من ضرورت آن را در سطح جامعه با تمام وجودم حس می‌کنم.

او روز گذشته نیز در اولین نطق خود در دوره نمایندگی اش باردیگر بر ضرورت گفتگوی ملی تاکید کرد.

آیا ورق برمی گردد؟

اکثر اعضای فراکسیون مستقلین از نزدیکان به علی لاریجانی محسوب می‌شوند و شاید برای همین است که نایب رئیس این فراکسیون در گفت‌وگو با خبرآنلاین با ادبیاتی متفاوت با چند ماه پیش درباره طرح گفت‌وگوی ملی سخن می‌گوید. غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی که از مخالفین پیشین این ایده بود و آن را به نوعی رقیب ایده اولیه خودش درباره شورای عالی فراکسیون‌ها ارزیابی می‌کرد، حالا از گفت‌وگوی ملی استقبال می‌کند و می‌گوید: ما هر چیزی که بتواند ایجاد وفاق و همدلی و دوستی بکند صددر صد کمک خواهیم کرد.

او حتی درباره ترکیب کمیته پیشنهادی سهم خواهی ندارد و می‌گوید: هر مدلی باشد خوب است.

جعفرزاده حتی با جایگزین شدن گفت‌وگوی ملی با شورای عالی فراکسیون‌ها هم مشکلی ندارد: «امکان دارد جایگزین بشود؛ من در ریز جریانش نیستم اما اگر دوستان این موضوع را مطرح کنند ما با هر کاری که بتواند فاصله‌ها را کمتر کند و پارلمان به وفاق برسد، موافقیم. چراکه ما در موضوعاتی مانند اسرائیل اصلا اختلاف نظر نداریم. دلیلی ندارد که وقتی ما وجوهات مشترک داریم بین مان فاصله ایجاد بشود.»

در برابر فراکسیونی که پیش‌تر نیز مشکلات ساختاری با شورای عالی فراکسیون‌ها داشت، همچنان سعی می‌کند خود را از بازی دور نگاه دارد. با اینکه به گفته عارف، بناست از همه فراکسیون‌ها در کمیته گفت‌وگوی ملی حضور داشته باشند، سخنگوی فراکسیون نمایندگان ولایی در گفت‌وگو با خبرآنلاین می‌گوید که حتی نام این طرح را نشنیده است.

حسین نقوی حسینی با بیان اینکه اساسا درباره این کمیته با فراکسیون طرح موضوع نشده، موافقت لاریجانی برای نمایندگان ولایی فصل الخطاب نمی داند و می‌گوید: به صرف اینکه لاریجانی پذیرفته برای ما پذیرفته شده نیست بلکه باید در فراکسیون بحث شود.

با این اوصاف باید همچنان منتظر بازی گردانی طراحان و موافقان ایده گفت‌وگوی ملی باشیم تا مشخص شود می‌تواند مبنایی برای فضای سیاسی کشور، در پارلمان شکل بگیرد یا خیر.

موضوع این گفت‌وگوها چه خواهد بود

سوال اینجاست که در صورت تحقق چنین ایده‌ای در سطح مجلس، چه موضوعاتی محور کار و سخن آن قرار می‌گیرد و آیا ممکن است در فضای انتخابات اثرگذار ظاهر شود؟ محمدرضا عارف درباره موضوعات قابل طرح در این کمیته می‌گوید: اولویت‌هایی که الان در کشور حس می‌کنیم. در همه زمینه‌ها باید گفت‌وگو کنیم تا به تفاهم برسیم. مبنای ما در نهایت تفاهم و همدلی و وحدت است. زمینه‌ها و موضوعات را خود کمیته با توجه به اولویت‌های کشور تعیین خواهد کرد.

اما آنگونه که از فعالیت‌های احمد مازنی و گپ‌وگفت با او در لابی مجلس برمی‌آید، تشکیل این کمیته نه تا انتخابات ریاست جمهوری محقق می‌شود و نه سیاست انتخاباتی دارد بلکه بناست در گام اول به ایجاد وفاق در مجلس محدود باشد.

29213