برجام روابط ایران و گرجستان را عادی کرد/ تهران بسط روابط با تفلیس را به عضویت در ناتو گره نزده است

حسن بهشتی‌پور در گفت‌وگو با خبرنگار سیاست خارجی ایلنا، با اشاره به سفر نخست‌وزیر گرجستان به تهران گفت: تهران و تفلیس دارای پیوندهای بسیار زیاد تاریخی و فرهنگی بسیار و کهنی با یکدیگر هستند.

ایران اولین کشوری بود که استقلال گرجستان را شناسایی کرد

او افزود: گرجستان در قرون گذشته بخشی از ایران یا جزو مناطق تحت نفوذ ایران بوده است که پس از قرارداد ترکمچای و جدایی بخش‌های زیادی از قفقاز جنوبی، از ایران جدا شد. به دنبال اعلام استقلال گرجستان در سال ۱۹۱۸ میلادی، ایران این کشور را مورد شناسایی قرار داد و به دنبال فروپاشی شوروی در ۱۹۹۱ میلادی، جمهوری اسلامی ایران از اولین کشورهایی بود که استقلال گرجستان را به رسمیت شناخت.

گرجستان نقطه اتصال قفقاز جنوبی به اروپاست

این کارشناس مسائل قفقاز با بیان اینکه گرجستان در یک جایگاه بسیار مهم ژئوپولتیکی قرار دارد، اظهار داشت: گرجستان را می‌توان نقطه اتصال قفقاز جنوبی به قفقاز شمالی و روسیه و همچنین قفقاز به اروپای شرقی و مرکزی دانست. در غرب گرجستان، دریای سیاه قرار دارد که نقش مهم ژئوپولتیکی را ایفا می‌کند. گرجستان در این دریا، سه بندر مهم دارد که مهمترین آن، بندر پوتی است.

روابط ایران و گرجستان در دهه ۸۰ گسترش یافت

بهشتی‌پور با بیان اینکه روابط تهران و تفلیس در دهه ۸۰ و به ویژه در دولت هشتم گسترش و همکاری‌ها ارتقا یافت، تصریح کرد: به دنبال افزایش مناسبات دو کشور، نظام لغو ویزا میان شهروندان دو کشور در آن سال‌ها برقرار شد و به دلیل اهمیت و جایگاه بسیار کلیدی بندر پوتی، ایران به توسعه و افزایش نقش‌آفرینی در این بندر علاقه‌مند گردید.

ایران در بندر پوتی سرمایه‌گذاری بسیاری کرده است

او افزود: سیاست دولت گرجستان درخصوص بندر پوتی این است که آن بندر، به دوبی دریای سیاه تبدیل شد و به همین خاطر از سرمایه‌‌گذاری در این بندر استقبال می‌کند. این استقبال و آن اهمیت سبب شد تا ایرانیان سرمایه‌گذاری بسیاری در بندر پوتی داشته باشند.

تحریم‌ها صدمه زیادی به روابط تهران و تفلیس وارد کرد

این تحلیل‌گر مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه با اعمال تحریم‌ها علیه ایران به بهانه مسائل هسته‌ای، تفلیس برای توسعه روابط با تهران تحت فشار قرار گرفت، خاطرنشان کرد: میزان تحت فشار قرار گرفتن گرجستان علیه ایران به گونه‌ای بود که آنها ابتدا نظام صدور ویزا را مجدداً اعمال کردند و ایرانی‌ها برای سفر به این کشور مجبور به دریافت گذرنامه بودند و این در حالی بود که بیش از صد شرکت ایرانی در گرجستان فعالیت می‌کردند و توریست‌های زیادی از ایران به آن کشور نیز در حال رفت‌وآمد بودند. به عبارت دیگر می‌توان گفت که تحریم ها صدمه بسیار زیادی به روابط دو کشور وارد کردند و البته گرجی‌ها از این مسئله بیشتر ضرر کردند.

کاهش روابط تهران و تفلیس برخلاف میل رهبران گرجستان بود

بهشتی‌پور با بیان اینکه پس از توافق هسته‌ای روابط تهران و تفلیس تا حد بسیار زیادی بهبود یافت، یادآور شد: کاهش مناسبات ایران و گرجستان و صدمه‌ای که روابط دو کشور به دلیل تحریم‌ها به خود دید، برخلاف میل مسئولان عالی‌رتبه گرجستان بود و آنها به دنبال بهانه‌ای بودند تا مجدداً روابط میان دو کشور را احیا کنند که توافق هسته‌ای این مسئله را مهیا ساخت.

ایران به گرجستان به عنوان یک راه انتقال انرژی و کالا فکر می‌کنند

او با تشریح اهمیت گرجستان برای ایران ابراز داشت: ایران به گرجستان به عنوان یک راه انتقال انرژی و کالا فکر می‌کنند به عبارت دیگر خط ترانزیتی ایران – ارمنستان – گرجستان می‌تواند مکملی برای خط ترانزیتی ایران – ترکیه باشد که هم ارزان‌تر و هم کوتاه‌تر است.

این کارشناس مسائل قفقاز اضافه کرد: به غیر از مسئله توسعه خطوط ترانزیتی ایران و گرجستان همکاری‌های دیگری هم دارند که می توان به تبادل برق با یکدیگر اشاره کرد. به گونه‌ای که ایران در ماه‌های فرد به گرجستان برق صادر می‌کند و گرجی‌ها نیز در ایام تابستان صادرکننده برق به ایران هستند.

گسترش خطوط ترانزیتی مهمترین پروژه میان ایران و گرجستان است

بهشتی‌پور گسترش خطوط ترانزیتی را مهمترین پروژه میان دو کشور برشمرد و بیان کرد: ایران از طریق گرجستان می‌تواند آسانتر و ارزانتر به روسیه و اروپای شرقی و مرکزی دست پیدا کند. از سوی دیگر، گرجستان از طریق ایران می‌تواند به آب‌های جنوبی دسترسی پیدا کند.

گرجستان می‌تواند مکمل ترکیه و دوبی برای ایران باشد

او در تشریح سیاست قفقازی ایران یادآور شد: ایران در دهه ۸۰ اقدامات اساسی و مهمی را برای گسترش مناسبات با کشورهای منطقه قفقاز انجام داد. توجه ایران به کشورهای این منطقه و به ویژه گرجستان برای این بود که نیاز ایران به دوبی و ترکیه کاهش یابد. به عبارتی، گرجستان می‌تواند مکمل ترکیه و دوبی برای ایران باشد.

دولت یازدهم با سیاست موازنه مثبت اعتمادسازی کرده است

این تحلیل‌گر مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه دولت روحانی توجه خاصی به توسعه مناسبات تهران با کشورهای منطقه قفقاز دارد، عنوان کرد: وزارت امور خارجه در دولت یازدهم با در پیش گرفتن سیاست موازنه مثبت توانست اعتماد این کشورها را به دست آورده و توانسته است که یک رابطه متعادل، متوازن و معقولانه‌ای را با این کشورها برقرار کند.

رویکرد دولت یازدهم درخصوص گرجستان مبتنی بر منافع ملی است

بهشتی‌پور افزود: البته روس‌ها در توسعه مناسبات ایران و گرجستان حساسیت‌هایی دارند ولی تلاش دولت یازدهم و وزارت امور خارجه برای توسعه مناسبات با قفقاز جنوبی براساس منافع ملی است.

برجام گره‌های روابط ایران و گرجستان را کاهش داد

او با تاکید مجدد بر اینکه برجام موجب شده است تا گره‌های موجود بر سر راه روابط دو کشور کاهش یابد، گفت:‌ با دستیابی به برجام، رفت و آمدها و تبادل هیات‌ها افزایش یافته است. در این راستا، طی روز گذشته نخست‌وزیر گرجستان به تهران آمد و این در حالی است که نخست‌وزیر این کشور یک بار در سال ۱۳۷۱ به تهران آمده بود و رئیس جمهور این کشور هم در سال ۱۳۸۳ به کشورمان سفر کرد.

رویکرد ایران درخصوص عضویت احتمالی گرجستان در ناتو واقع‌بینانه است

این کارشناس مسائل قفقاز در پاسخ به این سوال که عضویت احتمالی گرجستان در ناتو تا چه اندازه می‌تواند بر روابط میان تهران و تفلیس اثرگذار باشد، اظهار داشت: برخورد ایران در این رابطه واقع‌بینانه بوده است. نکته نخست این است که عضویت گرجستان در ناتو به هیچ کشوری ارتباطی ندارد. ترکیه نیز عضوی از ناتو است ولی ایران روابط خوبی با این کشور دارد و علاقه‌مند است تا روابطش را با این کشور توسعه دهد.

تهران بسط روابط با تفلیس را به مسئله ناتو گره نزده است

بهشتی‌پور یادآور شد: البته ایران حضور ناتو یا هر نیروی بیگانه در منطقه را عاملی برای بی‌ثباتی می‌داند که مشکل‌ساز خواهد شد. ایران معتقد است که عضویت گرجستان می‌تواند عاملی تحریک‌کننده برای روس‌ها تلقی شود و خود نیز به حضور نیروهای بیگانه در منطقه حساس است ولی بسط روابط خود را با تفلیس به عضویت یا عدم عضویت گرجستان در ناتو گره نزده است.