هر ایرانی دو دندان پوسیده دارد

در اين ميان براساس برآورد وزارت بهداشت، هر ايراني به‌طور متوسط بيش از 2دندان پوسيده دارد. اين آمارها در حالي رو به افزايش است كه تعداد دندانپزشكان و دانشكده‌هاي دندانپزشكي نيز در حال افزايش است. وزير بهداشت كارنامه فعاليت‌ها در حوزه بهداشت دهان و دندان را ناموفق دانست و گفت: معتقدم كار زيادي در اين حوزه انجام نشده است. وقتي شاخص پوسيدگي دندان را رو به افزايش نشان مي‌دهيم، چگونه مي‌توانيم از افزايش تربيت دندانپزشك در كشور صحبت كنيم. معتقدم نبايد به اين حوزه يك بُعدي نگاه كرد زيرا خروجي‌ كار، ارتقاي شاخص‌هاي بهداشت دهان و دندان است. به‌نظر بنده تعداد دندانپزشك و دانشكده‌هاي دندانپزشكي در درجه اول اهميت قرار ندارد و آنچه مهم است، اينكه اقدامات ما چه عايدي براي مردم دارد.

در دومين سالگرد طرح تحول سلامت دهان و دندان، دبير شوراي سلامت دهان و دندان وزارت بهداشت اعلام كرد: ميانگين تعداد دندان‌هاي پوسيده، پرشده و كشيده كه با شاخص DMF شناخته مي‌شود در دنيا 1.86دندان براي هر نفر است كه اين ميزان در ايران 2.09براي هر ايراني است. اين شاخص با افزايش سن بالا مي‌رود به‌طوري كه در ايران هر فرد بين 35تا 44ساله 13دندان پوسيده، پرشده يا كشيده دارد كه شامل 3دندان پر شده، 6دندان كشيده و 4دندان پوسيده است.

• هزينه درمان دندان پوسيده بالاست

هزينه‌هاي دندانپزشكي و ضعف بيمه‌ها در پوشش‌ خدمات آن از موانع اصلي افزايش دندان‌هاي خراب و پوسيده در دهان ايراني‌هاست. سعيد عسكري، دبير شوراي سلامت دهان در اين‌باره گفت: اگر بخواهيم دندان‌هاي پوسيده مردم را ترميم كنيم براي حدود يك ميليون و 200هزار دانش‌آموزي كه 1.7دندان پوسيده دارند بايد 2.5ميليارد تومان هزينه كنيم و اگر اين خدمات را به كودكان 5 تا 6سال نيز تعميم دهيم كه حدود 4.5دندان پوسيده دارند، بايد حداقل هزار ميليارد تومان هزينه كنيم. درصورتي كه دولت بخواهد اين خدمت ترميمي را به افراد 35تا 44سال تعميم دهد، اعتبار مورد نياز آن به 4هزار و 800ميليارد تومان افزايش مي‌يابد.

دبير شوراي دندانپزشكي وزارت بهداشت گفت: هزينه‌كردن چنين مبلغي غيرممكن است، راه‌حلي كه دنيا در حوزه دندانپزشكي داشته، پيشگيري است و بهترين و مؤثرترين روش پيشگيري از بيماري‌هاي دنداني نيز خدمات وارنيش و فلورايدتراپي است كه بين 20تا 60درصد از پوسيدگي دندان‌ها را كاهش مي‌دهد. اگر اين خدمات كه با طرح تحول سلامت دهان و دندان از 2سال پيش شروع شده است ادامه يابد‌، مي‌توانيم تا سال 1400شاخص پوسيدگي دندان ايرانيان را از 2به يك برسانيم و به سطح استاندارد جهاني برسيم.

• پيشگيري هزينه‌ كمتري دارد

بار بيماري‌هاي دهان و دندان و ديگر بيماري‌هاي مزمن مي‌تواند به‌طور همزمان با پرداختن به عوامل خطرساز رايج كاهش يابد. دبير شوراي دندانپزشكي وزارت بهداشت گفت: بهترين روش پيشگيري از پوسيدگي دندان مسواك‌زدن با استفاده از خميردندان حاوي فلورايد است بايد بين همه مردم تبليغ كنيم كه روزي 2بار مسواك بزنند و مصرف شكر را كاهش دهند. مطالعات جهاني نشان مي‌دهد كه يك دلار هزينه‌كردن براي مسواك و خميردندان به اندازه 35تا 87دلار از هزينه‌هاي دندانپزشكي كشورها كم مي‌كند.

سازمان جهاني بهداشت در اين‌باره توصيه مي‌كند كه براي داشتن دندان‌هاي سالم‌تر بايد مصرف قند كاهش يابد، افراد تغذيه خوب و متعادل داشته باشند يعني ميوه و سبزيجات كه از بدن در برابر سرطان دهان محافظت مي‌كند در برنامه روزانه غذايي باشد و از همه مهم‌تر مصرف دخانيات و الكل متوقف شود.

با اين حال بايد توجه داشت كه سلامت دهان و دندان مربوط به 3گروه دولت، مردم و دندانپزشكان است؛ از آنجا كه تعداد دانشكده‌هاي دندانپزشكي افزايش داشته و همچنين تعداد دندانپزشكان چندين برابر شده و بودجه‌هايي كه دولت در اين مسير هزينه مي‌كند افزايش داشته انتظار مي‌رودDMFيا همان سرانه دندان پوسيده در بين گروه‌هاي مختلف جامعه كم شده باشد. اما رفتار ايراني‌ها با دندان‌هايشان خوب نيست. وزير بهداشت در مورد اين ويژگي گفت: خود مردم بايد با رعايت نكات بهداشتي اقداماتي انجام دهند. براي مثال مصرف شكر در ايران چندين برابر استانداردهاي جهاني است و تنقلات جديد جايگزين مشابه سنتي آن شده‌اند كه مخرب دندان‌ها هستند. ما امروز شاهد هستيم كه توجه مردم به ظاهر از نوع لباس گرفته تا سفيدي دندان در كشور بيشتر شده، به جاي آن بهتر است مسواك بزنيم تا مانع از بين رفتن دندان‌ها شويم. متأسفانه در حوزه آموزش دهان و دندان كارنامه خوبي نداريم. ما نشان مي‌دهيم كه شاخص DMF رو به افزايش است؛ درحالي‌كه ۲۰ سال است دندانپزشك تربيت مي‌كنيم. من معتقدم كه يك بعدي نبايد به مسئوليت نگاه كرد. خروجي كار از نظر من همين شاخص‌هاست.

• اوضاع دندان دانش‌آموزان

ميزان شاخص پوسيدگي دندان در ميان كودكان ۱۲ساله همچنان رو به افزايش است. دكتر كاظم خسروي، عضو انجمن دندانپزشكي ترميمي درباره دندان‌هاي پوسيده اين گروه سني گفت: سازمان بهداشت جهاني اطلاعاتي داده بود كه تا سال ۲۰۱۰ بايد كاري كنيم تا DMF براي گروه‌هاي هدف كه ۱۲ساله‌ها هستند، به زير يك برسد ولي متأسفانه بعد از گذشت ۶ سال آمار DMF اين گروه سني رو به افزايش است و تقريباً ميزان پوسيدگي اين گروه سني بالاي ۴ است و اين نشان‌دهنده اين است كه با وجود اينكه دولت و مردم سرمايه‌گذاري مي‌كنند ولي نتيجه معكوس مي‌گيريم، متأسفانه بيماري كه كشور و مردم ما را درگير كرده بحث زيبايي است و اين بحث زيبايي در تمام رشته‌هاي دندانپزشكي و پزشكي هم فراگير شده است. وزير بهداشت نيز در اين باره، با بيان اينكه تعداد دندان‌هاي پوسيده دانش‌آموزان و نوجوانان ايراني دو برابر استانداردهاي جهاني است، گفت: بيمه‌ها توان مالي مناسبي براي حمايت از خدمات دندانپزشكي ندارند. در دنيا نيز وضع به همين صورت است. در كشورهاي اروپايي هزينه‌هاي دندانپزشكي توسط شركت‌هاي خصوصي پرداخت مي‌شود.