پیدا شدن سازه پایاب قنات در شهر تاریخی تون فردوس خراسان جنوبی

اقدس کرم پور روز سه شنبه در گفت و گو با ایرنا افزود: این سازه های منحصر به فرد از مهم ترین سازه های معماری بومی و تاریخی شهرتون است که به پایاب معروف است.
وی گفت: پایاب محل دسترسی به آب قنات در حیاط خانه ها و مسجدهاست و نمونه عمومی آن در شهرهای بیابانی ایران از جمله در خراسان جنوبی به چشم می خورد.
به گزارش ایرنا، خانم کرم پور اظهار کرد: الگوی معمول پایاب ها هشتی است که با اتاق ترکی یا کلمبه پوشانده شده است و در مسیر قنات در مرکز آن یک حوض ساخته می شود.
وی ادامه داد: نکته مهم اقلیمی پایاب هوای بسیار خنک آن در تابستان است که علاوه بر استفاده به عنوان یخچال برای نگهداری مواد غذایی، در مواردی برای خواب نیم روزی نیز مورد استفاده قرار می گرفته است.
وی یادآور شد: در حال حاضر اقداماتی از جمله آواربرداری و پاکسازی پایاب ظاهر شده برای انجام عملیات مرمتی و حفاظتی آن آغاز شده است.
مدیر پایگاه شهر تاریخی تون در ادامه افزود: با توجه به قدمت تاریخی این شهر و سابقه سکونت پنج هزار ساله در منطقه، انجام مطالعات و کاوش های باستان شناسی برای روشن شدن زوایای ناشناخته تمدن تاریخی تون فردوس از مهمترین برنامه های پژوهشی پایگاه شهر تاریخی تون است.
شهر فردوس در فاصله 195 کیلومتری شمال غربی بیرجند مرکز خراسان جنوبی قرار دارد، این شهرستان از شمال با شهرستان بردسکن از شرق با شهرستان گناباد، از جنوب با شهرستان سرایان و از غرب با شهرستان طبس و بشرویه محدود است.
شهر تاریخی تون نیز با توجه به قدمت و آثار شاخصی که در خود جای داده است پتانسیل بسیار مناسبی برای جذب گردشگری محسوب می شود.
این شهر 30 اثر تاریخی دارد که تسریع در مرمت و بازسازی آن می تواند در رونق صنعت گردشگری شهرستان فردوس و منطقه سهم به سزایی داشته باشد.
مجموعه جهانی قنات بلده شهرستان فردوس که به شماره 30161 در فهرست آثار ملی ایران ثبت است تابستان سال 1395در فهرست آثار جهانی نیز ثبت شد.
این مجموعه متشکل از 15 رشته قنات و چهار دهنه چشمه است که از گذشته در دل کوه های شرقی فردوس حفر شد، آب این قنات حدود 35 کیلومتر مسافت را طی می کند.
این قنات از گذشته دشت های تشنه و باغ های منطقه فردوس را سیراب می کند و قبل از زلزله سال 1347بیشتر آب مصرفی شهر فردوس را تامین می کرد، امروز این مجموعه قنات آب مورد نیاز حدود 2 هزار و 382 هکتار از زمین های کشاورزی منطقه را تامین می کند.
تاکنون 2 هزار و 200 اثر تاریخی در استان شناسایی شد که 800 مورد آن در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
تعدادی از آثار تاریخی استان شهره جهانی دارد که سه اثر شامل مجموعه باغ و عمارت اکبریه، قنات بلده فردوس و بیابان لوت(مشترک میان خراسان جنوبی، کرمان و سیستان و بلوچستان) در فهرست میراث جهانی به ثبت رسید.
7557*2047* خبرنگار- رقیه محمدی* انتشار دهنده- عباسقلی اشکورجیری