گذری بر مجموعه تاریخی بازار اراک؛ از تیمچه «گلشن» تا سرای «مهر»

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: مجموعه تاریخی بازار اراک نمونه ارزشمندی از شهرسازی اوایل قرن ۱۳ شمسی است که بر اساس طرحی از پیش اندیشیده احداث‌شده و برخلاف بازارهای دیگر، مسیر آن به‌صورت آزاد و منحنی نیست، بلکه مسیرها منظم و دارای تقارن هندسی هستند. راسته‌بازار با گذرهای متعددی که آن را قطع می‌کند اساس بافت شطرنجی شهر سلطان‌آباد قدیم(اراک) را ساخته بود.

این بازار در زمان فتحعلی شاه قاجار در سال ۱۲۲۷ ه.ق توسط یوسف خان گرجی بنا شده است. بام آن گنبدی بوده و با کاه‌گل پوشیده شده است. در مرکز هر گنبد نورگیری تعبیه‌شده که کار تهویه و نور رسانی را انجام می‌دهد.

این بازار به مرکزیت چهارسوق، دارای دو مسیر شمالی، جنوبی و شرقی، غربی است که از چهار جهت به دروازه‌های قدیم شهر متصل می‌شده و به‌نوعی استراتژیک‌ترین نقطه اراک در زمان‌های گذشته بوده است.

بازار تاریخی اراک بیش از ۳۰ سرا و تیمچه دارد. عمده حجره‌ها در راسته‌بازارها استقراریافته و کارگاه‌های تولیدی، باراندازها، انبارها و بازارچه‌های اختصاصی در سراهای این بازار قرار دارند.

سرای کرمانشاهی‌ها، سرای کتاب‌فروش‌ها، تیمچه کاشانی، سرای حاج باشی، تیمچه نوذری، سرای مسگرها، سرای گلشن، تیمچه نقشینه، سرای هزاوه ای ها و سرای مهر ازجمله تیمچه‌ها و سراهای بازار اراک هستند.

مجموعه تاریخی بازار اراک در تاریخ ۱۰ آبان ۱۳۵۵ با شمارهٔ ثبت ۱۲۸۵ به‌عنوان یکی از آثار تاریخی ملی ایران به ثبت رسیده‌ است.