مسجد محدثین بابل ، بنائی با سه قرن سابقه

به گزارش خبرنگار ایرنا ، این مسجد که بیشتر از سه قرن قدمت دارد توسط عالم جلیل القدر ' محمد نصیر بارفروشی ' مشهور به ' ملا نصیرا ' ساخته شد و در کتیبه ای که در محراب آن نصب شده ، ساخت آن به دستور امام زمان (عج) منسوب شده است .
بر روی این کتیبه عبارت عربی ' لَقَد اَمَرَ الشَّمسُ الخَفی خاتِمُ المَعصُومینَ بِبِناءِ هَذا وَ سَمّاهُ بِمَسجِدِ المُحَدِّثینَ ' نقش بسته است که معنی فارسی آن می شود ' به تأکید آن خورشید پنهان، آخرین معصوم، به ساختن این مکان امر فرمود و آن را مسجد محدثین نامید '.
مکانی که مسجد محدثین در آن ساخته شده ، در دوران دودمان افشاریه و در زمان پادشاهی نادرشاه محل سکونت بهایی ها و یهودیان بود و بابلی ها در آن زمان به آن ' یهودی محله ' می گفتند.
بر اساس نوشته های تاریخی ، ملا نصیرا که در سال 1150 هجری قمری فوت کرد ، از عالمان بزرگ شیعی در استان مازندران بود و گفته می شود در بیداری خدمت امام زمان (عج) مشرف شد و آن حضرت به وی امر کرد تا در این مکان مسجدی بنا کند و نام آن را محدِّثین به معنای راویان حدیث بگذارد.
** یک روایت تاریخی
مسجد محدثین بابل دارای یک پایگاه اینترنتی است که علاوه بر اعلام برنامه های مسجد ، تاریخچه ساخت آن را هم می توان در این پایگاه مطالعه کرد.
در نوشته ای که در این بخش وجود دارد و استنادش ' بنا بر نقل کهنسالان از مؤمنین و بعضی از علمای این شهر ' است که ' سینه به سینه تا کنون نقل شده ' ، آمده است : … دربِ منزل عالم ربّانی، مرحوم ملا نصیرا، به صدا در می آید و او در را باز می کند و چشمانش به به تمثال بی مثال و زیبای مولای انس و جان، حجة بن الحسن، امام زمان (عج) می افتد و حضرت از او می خواهد با وی همراه شود و به دنبالش بیاید! او نیز امتثال می کند و با هم به راه می افتند تا به گوشه ای از باغچه متعلق به ملا نصیرا می رسند؛ حضرت بر سر چاهی در این مکان می ایستد و آب چاه بالا می آید و وضوء می سازد و مرحوم ملا نصیرا نیز از آن چاه وضوء می گیرد و در گوشه ای به نماز می ایستد و ملا نصیرا هم به آن شخصیت والا مقام اقتدا می کند و بعد حضرت به ایشان امر می کند که در این مکان مسجدی بنا کند و نام آن را «محدثّین» بگذارد.
این مکان در آن زمان در یهودی محله، مرکز خانه ها و تجارت اسکان یهودیان در شمال کشور بود.
ملا نصیرا بعد از دستور ولایی، بنّاها و کارگرانی را برای ساختن مسجد استخدام کرد؛ اما هنگام ساخت محراب صبح که برای ادامه کار می آمدند با تعجب محراب مسجد را خراب شده می دیدند و گمان کردند یهودیان نیمه های شب مخفیانه آن را خراب می کنند! مکان محراب را عوض می کردند و هر محلی را که انتخاب می کردند، خشت های آن فرو می ریخت و شبها محراب تخریب می شد! ملا نصیرا نگهبانانی را شبها گماشت تا خرابکار را دستگیر کنند اما آنها کسی را ندیدند. ناگزیر ملا نصیرا کار را تعطیل اعلام کرد تا راز آن معلوم گردد.
او با اضطراب در این مکان خود قدم می زد و برای چاره جویی تامل می کرد و توسل می گرفت تا آن که ناگهان روزی با تعجّب در ابتدای صبح مشاهده کرد که خشت هایی به صورت هلال، محل و جهت محراب و قبله را نشان می دهد که برای پایه محراب آماده شده و از قبل نبوده است. بعد ایشان، معماران را طلبید و آنان را سرزنش نمود که چرا بدون اجازه ی من پایه ی محراب را ساخته اید؟ گفتند: ما به دستور شما از آن زمان تاکنون به اینجا نیامده ایم. فهمید که باید رازی در میان باشد و حتما دست حضرت صاحب(حج) در این محراب نقشی داشته و فرمود: بر روی همین پایه، محراب بسازید و اگر محراب استوار ماند، دیوار مسجد را بر مبنای همین محراب بسازید.
کارگران خشت های محراب را بر همان پایه چیدند و محراب برقرار ماند و مسجد هم به موازی آن مستقیم روی به قبله ساخته شد و از آن زمان این محراب مبنای قبله مردم شهر بابل و مقدس گردید.
** مسجد محدثین از زبان امام جماعت آن
حجت الاسلام عسکر نصیرائی ، استاد حوزه و دانشگاه و امام جماعت مسجد محدثین بابل در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت : مرحوم شیخ آقا بزرگ تهرانی در کتاب عیان الشیعه نقل می کند که مرحوم محمد نصیر بارفروشی مشهور به ملا نصیرا این مسجد را به دستور امام زمان (عج) دائر و بر وی واجب کرد که نماز جمعه در این مسجد برپا کند.
وی افزود : این مسجد زمانی در یهودی محله بابل احداث شد که یکصد خانوار یهودی در آنجا زندگی می کردند.
او ادامه داد : ملا نصیرا که در زمان نادرشاه افشار زندگی می کرد ، در آن مقطع در تبرستان از جمله برجسته ترین عالم دینی محسوب می شد و در عرفان نیز کراماتی داشت.
نصیرائی گفت : بعد از مرحوم ملا نصیرا ، شیخ کبیر از جمله عالمان برجسته آن زمان ، امامت این مسجد را برعهده گرفت و وقفنامه ای از شیخ کبیر برای این مسجد موجود است که موقوفاتی هم در بابلکنار به نام این مسجد موجود است.
وی افزود : فعال ترین مرکز مهدویت در مازندران در مسجد محدثین دائر است و همچنین برنامه های متنوع مذهبی در ایام مختلف سال در این مسجد برگزار می شود.
امام جماعت مسجد محدثین گفت : یکی ازبزرگ ترین مشکل پیش رو در خصوص این مسجد ، توسعه آن است چرا که این مسجد در مرکز شهر واقع است و برای توسعه آن نیازمند حمایت همه جانبه مسئولان هستیم .
نصیرائی افزود : هم اکنون مساحت کل مساحت مسجد محدثین بابل یک هزار و 500 متر مربع است که با همت مردم و نذورات آنان اداره می شود.
** عبادتگاه عام و خاص
سید فتانه هاشمی کروئی ، مسئول فرهنگی مسجد محدثین بابل هم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: سالانه حدود پنج هزار زائر از سراسر کشور و جهان به این مکان معنوی می آیند و حاجب می گیرند.
وی افزود : تاکنون زائرانی از کشور آمریکا ، هندوستان ، عراق و بعضی کشورهای اروپائی و آسیائی برای بازدید و زیارت این مسجد به بابل سفر کرده اند.
هاشمی کروئی اظهار داشت : همچنین در ایام سال در مناسبت های مختلف به خصوص مناسبت های مذهبی جمعیت فراوانی برای انجام فرایض دینی در این مسجد گردهم می آیند.
وی افزود : در شب های قدر سال گذشته دستکم هفت هزار نفر در مسجد محدثین حضور یافتند و توسط متولیان مسجد و خیران اطعام شدند .
** مدفن 2 عالم و 2 شهید گمنام
مسجد محدثین بابل علاوه بر این که عبادتگاه خاص و عام با شهرت ملی و جهانی برای برخی شیعیان است ، صحن آن محل دفن 2 عالم مرحوم ملا نصیرا ، بانی این بنا و شیخ کبیر دوم امام جماعت آن است .
همچنین پیکر پاک دو شهید خوشنام 20 و 21 ساله دفاع مقدس هم در صحن این مسجد دفن شده است ، شهیدانی که در عملیات والفجر 6 در منطقه چیلات دهلران برای حفاظت از مرزهای شرف و انسانیت جان شیرینشان را تقدیم کردند.
پیکر این شهیدان هفتم مرداد سال 87 در سالروز شهادت امام موسی کاظم (ع) پس از تشییع باشکوه با حضور مردم بابل به این مکان مقدس آورده و دفن شد.
** از مه میترا تا بابل
بابل بزرگ ترین شهرستان مازندران است و از قدیم الایام ، مرکز ثقل تجاری این استان بود و همچنان نیز این وجهه اقتصادی را در کنار وجهه دینی خود حفظ کرده است .
بابل در حدود 35 کیلومتری شمال غربی شهر ساری مرکز مازندران و 15 کیلومتری جنوب دریای خزر واقع است .
بیشتر تاریخ نویسان بنای این شهر را به بعد از ورود اسلام نسبت می‌دهند ، اگر چه شواهد تاریخی حاکی است که شهری به نام ' مه‌میترا ' پیش از اسلام در جای شهر کنونی بابل وجود داشت .
بنا بر اسناد تاریخی موجود ، نخستین شهر بنا شده پس از ورود اسلام در مکان کنونی بابل ، ' مامطیر ' بود که پس از آن به ' بارفروش‌ده ' تغییر یافت و سپس با گسترش شهر ، تبدیل به ' بارفروش ' شد.
بابل ، نامی است که در سی ام اسفند 1310 به صورت رسمی و با ابلاغ کتبی به جای بارفروش نشست و از اول فروردین سال 1311 اجرایی شد.
شهرستان هم اکنون 530 هزار نفر جمعیت و 850 مسجد دارد که در هفت نقطه شهری و روستاهای 6 بخش این شهرستان پراکنده است .
خبرنگار : زینب حبیب پور گودرزی ** انتشار دهنده : حسن فلاحتی
7328/1654