نوروز و مهرگان عامل ایجاد اتحادیه بزرگ وارثان تمدن ایرانی

به گزارش خبرنگار مهر، در دومین نشست سالانه نوروز، تنوع فرهنگی همبستگی ملی و منطقه ای، که به همت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی دیروز ۱۵ اسفند برگزار شد، ناصر تکمیل همایون سخنرانی خود با عنوان (نوروز، تاریخ فرهنگ ایرانی) ارائه کرد و گفت: تمام ملت ها و اقوام مختلف در جهان برای خودشان روزهای خاصی را داشته اند که جشن، شادی یا مراسم و مناسک خاصی به آن مناسبت داشته باشند.  حتما این مناسک هم ریشه های اجتماعی، اقتصادی و بیشتر فرهنگی داشته است. استمرار این عیدها و جشن ها بخش عمده ای را در مباحث جامعه شناسی بوجود آورده است. که تدوام یک فرهنگ را در جامعه نشان می دهد. اگر این عیدها نبود و ما در این جشن ها شرکت نمی کردیم و حتی لباس نو هم نمی پوشیدیم، الان ما این همبستگی و احساس مشترک را نداشتیم.

وی در ادامه گفت: اما من می خواهم درباره سه عید بزرگ که متعلق به سه قوم و فرهنگ و ادیان مختلف است صحبت کنم. قدیمی ترین عید، عید یهودیان است که ریشه آن کاملا مذهبی است. یعنی زمانی است که خدواند تورات را به موسی(ع) داده است. یا آن الواحی که فرمان های ده گانه روی آن نوشته شده  است را به موسی(ع) داده است. یهودیان از آن موقع به بعد آن روز را جشن می گیرند که الان حدود ۵۰۰۰سال قدمت دارد.

تکمیل همایون افزود: دومین عید، عید مسیحیان است که مربوط به تولد حضرت مسیح(ع) است. یعنی باز هم یک پایگاه مذهبی خاص دارد. تنها عیدی که کاملا جنبه طبیعی دارد و با فصل، زمان و مکان ارتباط دارد نوروز است.  ایرانیان فصل را چهارگانه نمی دانستند، بلکه دوگانه می دانستند. یعنی هفت ماه اول را تابستان و پنج ماه دوم را زمستان می گفتند. عید نوروز آغاز بهار و به تعبیری نوزایش جهان و بهار و تابستان و کار و کوشش و خلاقیت بود و مهرگان یعنی ۱۶ مهر را هم آغاز زمستان و... ماه اسفند را ماه استقبال از بهار می دانستند.

وی با اشاره به اینکه به مرور زمان این اعیاد جنبه های مذهبی، اسطوره ای و... هم به خود می گیرد گفت: عید نوروز هم به این صورت است و حتی بعدا برای آن موسس هم درست می شود و آن را جمشید می گویند. امابه محض اینکه ما با عقلمان مسلمان می شویم، بسیاری از جلوه های نوروز جنبه های اسلامی هم پیدا می کنند. مثلا در تاریح بیهقی زمانی را مشاهده می کنید که عید نوروز مصادف با روزهای اسلامی هم هست. حتی در زمان شاه عباس نوروز وقتی با تاسوعا و عاشورا مصادف می شود، بعد از برگزاری مراسم تاسوعا و عاشورا مراسم عید نوروز را هم برگزار می کنند. یعنی آن را ترک نکرده است. یعنی در آن حالت سنت ایرانی می بینیم که دیانت و ملیت هردو با هم گره خورده اند و هماهنگی داشته اند که تا زمان حال هم ادامه داشته است.

تکمیل همایون در پایان یادآور شد: الان یازده کشور این عید را دارند که درواقع کشورهای وارث تمدن ایرانی هستند و حتی کشورهای دیگری هم هستند که وارث بخشی از تمدن های اسلامی هستند که این تعداد بسیار بیشتر می شود و نوروز یکی از عوامل وحدت بین این کشورها است و چه بسا مهرگان هم بتواند یک روز دیگری برای وحدت و پاسخی برای آینده این منطقه، به عنوان ایجاد یک اتحادیه بزرگ وارثان تمدن ایرانی باشد.

بهار آمد که از گلبن هم بانگ هزار آید  /   کلید باغ ما را ده که فردامان به کار آید

کلید باغ را فردا هزاران خواستار آید  /   تو لختی صبر کن چندانکه قمری بر چنار آید

بدین شایستگی جشنی بدین بایستگی روزی /  ملک را در جهان هر روز جشنی باد و نوروزی