روستاگردی در سرزمین چشمه‌ها/بازدید از سکونتگاه های هزاره چهارم

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: حال و هوای این روزهای سال متفاوت است، بسیاری در تکاپوی خرید هستند اما در این میان برخی نیز اطلاعات مکان‌های گردشگری شهرهای مختلف را رصد می‌کنند تا در ایام نوروز مسافرتی به‌یادماندنی را تجربه کنند، خبرگزاری مهر قصد دارد در گزارش‌های متعدد جاذبه‌های گردشگری استان البرز به‌ویژه شهر کرج را به هم‌وطنان عزیز معرفی کند برای این مهم یک صفحه اختصاصی با عنوان «با مهر ایرانگردی کنیم» طراحی‌شده تا علاقه‌مندان به سفر بتوانند با مراجعه به آن جاذبه‌های گردشگری را در قالب گزارش‌های تشریحی و تصویری و فیلم مشاهده کنند.   

در این گزارش قصد داریم جاذبه های گردشگری شهرستان ساوجبلاغ را معرفی کنیم، این شهرستان با وسعتی حدود یک هزار و ۲۲ کیلومترمربع از جاذبه‌های گردشگری ویژه‌ای برخوردار است و از آن به‌عنوان سرزمین چشمه‌های آب سرد یاد می‌شود.

بخش کوهپایه‌ای این منطقه بین کوهستان و دشتی زیبا حائل شده که چشم هر گردشگری را به خود جذب می‌کند دشت‌های این منطقه نیز دارای باغ‌های زیبایی است که فضایی آرام و دل‌انگیز را برای گردشگران داخلی و خارجی فراهم می‌کند علاوه بر طبیعت زیبا و شگفت‌انگیز، وجود تپه‌های متعدد در بخش‌های مختلف این شهرستان نشان‌دهنده این است که ساوجبلاغ  دارای پراکندگی‌های استقراری در تپه‌های مختلف از هزاره پنجم پیش از میلاد تا دوران اسلامی است حفاری‌های باستان‌شناسی صورت گرفته در تپه‌ها و محوطه‌های باستانی همچون «موشلان تپه»، «تپه گرجیان ایغربلاغ» و «خوروین» نشانگر سابقه استقرار و سکونت انسان از هزاره‌های پنجم و چهارم پیش از میلاد تا هزاره‌های اول پیش از میلاد در این شهرستان است.

نکته قابل‌ملاحظه این‌که در دوره میانی اسلامی به‌ویژه در حکومت سلاطین صفوی با توجه به نزدیکی ساوجبلاغ به شهر قزوین که پایتخت اول صفویان بوده، توجه خاصی به این منطقه شده است ساخت حسینیه و پل شاه‌عباسی در روستای برغان تائید کننده این موضوع است این شهرستان در کنار طبیعت چشم نوازش دارای ۱۲۶ اثر تاریخی است که از این میان می‌توان به تپه و کاروانسرای ینگی امام، برج آرامگاهی کردان، حسینیه برغان، امامزاده  عبدالقهار (ع) ورده، امامزاده یحیی (ع) دوز عنبر، پل تاریخی برغان و امامزاده موسی (ع) آجین دوجین به‌عنوان شاخص‌ترین آثار تاریخی این  شهرستان اشاره کرد.

این شهرستان زیبا و تاریخی به دلیل عبور بزرگراه تهران - قزوین و نزدیکی آن به کلان‌شهرهای تهران و کرج دارای موقعیت ممتازی ازنظر جذب گردشگر است همچنین دارای شش روستای هدف گردشگری و پنج منطقه نمونه گردشگری است که در آینده به یکی از مراکز زیبای گردشگری استان تبدیل خواهد شد.

برج آرامگاهی روستای کُردان

گردشگرانی که به دیدن بناهای تاریخی علاقه‌مند هستند محال است به ساوجبلاغ سفر کنند و از این بنای متعلق به قرن هفتم هجری که در ۱۰ کیلومتری هشتگرد در روستای کردان واقع‌شده، بازدید نکنند این اثر تاریخی دارای پلانی مدور همراه با شیار در قسمت بیرونی و پلانی هشت‌ضلعی در داخل بوده، مدفن  امامزاده حسین (ع) از نوادگان امام زین‌العابدین (ع) است برج آرامگاهی روستای کردان در سال ۸۸ به شماره ۳۸۲۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

بنای امامزاده جعفر(ع) هشتگرد

بنای تاریخی امامزاده جعفر (ع) در جنوب شهر هشتگرد قرار دارد این امامزاده نیز مانند دیگر بناهای آرامگاهی، ایوانی رو به شمال دارد و  اطراف آن دارای طاق‌نماهایی است گنبد بنا دوپوسته است که پوسته خارجی از بین رفته است ساخت این بنای آجری به دوره صفوی برمی‌گردد.

بقعه بی‌بی سکینه(س) سنقرآباد

در روستای سنقرآباد بخش چهارباغ، بنای بسیار زیبایی وجود دارد که در دوره صفویه احداث‌شده است بنا دارای ایوان رفیع در بخش شمالی و طاق‌نماهایی در اطراف است و گنبد مخروطی به آن جلوه ویژه‌ای بخشیده است این بنا مدفن نوادگان امام موسی کاظم (ع) است.

روستای بَرغان

کافی است سیزده کیلومتر از کرج دور شوید تا به روستای برغان برسید برای رسیدن  به برغان دو مسیر وجود دارد یا از کرج - رجایی شهر، جاده آتشگاه به سمت این روستا بروید و یا از بزرگراه کرج - قزوین پس از کردان به سمت برغان بروید بافت این روستا قدیمی بوده، دارای باغ‌های بسیاری است که در تمام  فصول سال به‌ویژه بهار و تابستان می‌تواند پذیرای گردشگران باشد آثار بی‌نظیر حسینیه اعظم با تعزیه قدیمی که در ایام محرم در آن برگزار می‌شود، پل تاریخی برغان، چنار کهن مسجد جامع، درخت پیر سپیدارک و تپه باستانی قلعه کش کلاً در برغان جای گرفته‌اند بازار برغان هم در زمره قدیمی‌ترین بازارهای استان است که درگذشته مرکز تجارت محصولات کشاورزی، پنبه و نظایر آن بوده است. در سفر به برغان خرید آلوی برغان را فراموش نکنید هرچند گردو، عسل، توت، گوجه برغان و لبنیات هم از سوغات معروف این منطقه هستند. لازم به ذکر است که این روستا جزء روستاهای هدف گردشگری کشور است.

آسیاب حاج رحیم، روستای هیو

آسیاب حاجی رحیم در روستای هیو، در معبر اصلی روستا واقع‌شده است این اثر تاریخی درواقع آسیابی قدیمی است که در زمره آسیاب‌های آبی تنوره دار قرار می‌گیرد بخشی از کانال آب و تنوره و اتاقک این اثر هنوز باقی‌مانده‌اند مصالح این بنا از سنگ و آجر است این روستا به داشتن تعداد زیادی آسیاب شهرت دارد.

امامزاده زبیده خاتون (س) روستای خور

در شمال غربی روستای خور از بخش مرکزی ساوجبلاغ منطقه‌ای به نام بر چشمه است که در دامنه کوه آن می‌توان چشمه، کوره آهک‌پزی قدیمی و بقعه‌ای  متعلق به دوره ایلخانی را مشاهده کرد این بقعه را زبیده خاتون می‌نامند بنای سنگ و گچی این امامزاده که در نوع خود دیدنی و کم‌نظیر است بر پلانی هشت‌ضلعی ساخته‌شده است.

امامزاده سلیمان (ع) روستای خور

این امامزاده بر روی تپه‌ای در وسط روستای خور قرار دارد قدمت بنای امامزاده به دوران ایلخانی برمی‌گردد که در دوران صفویه و قاجاریه الحاقاتی به آن افزوده‌شده است مصالح بنا از سنگ با ملاط گل و گچ است و نوع پوشش آن از نوع گنبد مخروطی است.

امامزاده شعیب (ع) روستای رامجین

در روستای رامجین بخش چهارباغ دو بنای آرمگاهی وجود دارد که شامل امامزادگان شعیب و کمال‌الدین است قدمت این بناها مربوط به دوره صفوی است پلان معماری این بناها از نوع تک ایوانه با گنبد مخروطی با مصالح خشت و آجر است که در سال‌های اخیر مرمت‌شده است.

روستای وَردِه

مگر می‌شود از ساوجبلاغ سخن گفت و از این روستای زیبا که در ۱۵ کیلومتری شمال غربی شهر کوهسار در ضلع شمال اتوبان کرج قزوین قرار دارد یاد نکرد بافت تاریخی و بکر این روستا آثاری نظیر حمام تاریخی دوره قاجار، آسیاب قدیمی، دو بقعه به نام‌های امامزاده عبدالقهار (ع) و بی‌بی سکینه (س) را در خود جای‌داده است و به دلیل  وجود رودخانه، کوهستان و چشمه‌های منحصربه‌فرد، پذیرای بسیاری از گردشگران علاقمن در فصل‌های مختلف سال است. هرچند توصیه می‌شود در ۶ ماه اول سال از این روستا بازدید کنید.

اما پاییز هزار رنگ این منطقه هم دیدنی و به‌یادماندنی است محوطه این روستا نیز از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان تهران مورد بهسازی، ساماندهی و زیباسازی قرارگرفته است.

امامزاده عبدالقهار روستای وَردِه

در روستای هدف گردشگری ورده بقعه‌ای هرمی شکل متعلق به دوره ایلخانی قرار دارد که دارای گنبد رک است مصالح به‌کاررفته در این بنا آجر با گچ است این بنا دارای درهای قدیمی ارسی است در داخل این بنا دست‌نوشته‌های از زائران به یادگار مانده که مربوط به دوره قاجار است در کنار این بنا تعدادی چنار کهن‌سال قرار دارد رودخانه پر آب ورده که از میان روستا می‌گذرد، درمجموع طبیعت  زیبا و بکر روستا را در ذهن تداعی می‌کند.

چنار بَرغان

این چنار در روستای برغان و در داخل مسجد قدیمی قرار دارد درون خالی و جداره قطور این چنار ستبر از ویژگی‌های آن است عمر این درخت به بیش ازهفتصد سال می‌رسد[span dir='LTR'].

منطقه سیراب

این منطقه در شمال روستای هیو یکی از مناطق زیبا و دیدنی شهرستان ساوجبلاغ است که دارای طبیعت بکر و زیبایی است همچنین بنای تاریخی امامزاده موسی در این ناحیه قرارگرفته است درختان قدیم و دره زیبا از ویژگی‌های خاص این منطقه است.