شرکت پست ایران تمبرهای طلایی و نقره‌ای را تولید و عرضه می‌کند/ عیدانه‌های اشرافی

هدایای نوروزی کم‌کم به بازار می‌رسد. تمبر‌های یادبود کاغذی جشن جهانی نوروز ١٣٩٦ یکی از این هدایای خاص است که امسال توسط شرکت پست ایران، تولید و ضرب شده‌ است. بعد از ٣ تجربه نسبتا موفق، اداره پست برای چهارمین‌بار سراغ فروش اقلام فیلاتیکی طلا و نقره رفته و به نظر می‌رسد این طرح با استقبال خوبی هم مواجه شده است.
سری چهارم اقلام فیلاتیکی طلا و نقره با طرح تمبر یادبود نوروز ٩٦ با آلیاژ فلزی طلا با عیار ٢٤ در اوزان نیم و یک گرمی و با آلیاژ فلزی نقره با عیار ٩٩٩ در وزن پنج و ١٠ گرمی، هر یک با تیراژ دو‌هزار قطعه تولید خواهد شد. البته مدیر روابط‌عمومی پست به «شهروند» می‌گوید: سری ٢هزارتایی نقره ١٠گرمی تمام شده ‌است. در کنار این اقلام لوکس فیلاتیکی تمبر یادبود جشن جهانی نوروز که طرح سرباز هخامنشی را به تصویر کشیده است هم به ارزش ٩٠٠ تومان و با تیراژ ٢٠٠‌هزار سری همزمان با ٢٥ اسفندماه ‌سال‌جاری منتشر خواهد شد.
بایگانی کردن تمبر یا در اصطلاح کلکسیون کردن آن، یکی از فعالیت‌های کلاسیک اقتصادی تاریخی است که مسعود فرخ ‌احمدی، کلکسیونر تمبر، معتقد است می‌تواند به نوبه خودش یک کسب‌وکار فرهنگی و سودده باشد.
درحالی‌که روابط‌عمومی پست به «شهروند» می‌گوید این اقلام فیلاتیکی ارزش پستی ندارد و فقط برای هدیه دادن و استفاده کلکسیونرها صادر می‌شود، دو کلکسیونر بزرگ در گفت‌وگو با «شهروند» اعلام می‌کنند: این تمبرها برای ما ارزش بایگانی کردن ندارند.
با تمبرهایم هم عشق می‌کنم هم تجارت
جمع کردن تمبر ابعاد مختلفی دارد. این را مسعود فرخ احمدی، کلکسیونر باسابقه تمبر به «شهروند» می‌گوید و توضیح می‌دهد: کمبود یا فراوانی تمبر برای ما مهم است و ارزش آن را بالا یا پایین می‌کند. او ادامه می‌دهد: تمبرهای مُهرخورده و مُهرنخورده هر کدام بسته به این‌که چقدر کمیابند، مربوط به چه دوره‌ای هستند و... را به قیمت‌های مختلف ارزش‌گذاری کرده و به کسانی که علاقه‌ دارند، می‌فروشم. فرخ احمدی از تمبرهای کلکسیونش می‌گوید که مربوط به دوره قاجار و پهلوی هستند تا تمبرهای جاری جمهوری اسلامی. «بعضی از تمبرها مربوط به واقعه خاص زمانی هستند. قبل از ١٣٠٠ شمسی، یک دوره کوتاه بوشهر تحت اشغال انگلیس بود و روی تمبرهای آن زمان مُهر انگلستان خورد. همین مُهر قیمت آن تمبرها را به ٤٠‌میلیون تومان رسانده است. با تمبر می‌توان هم تجارت کرد هم عشق.»
چقدر باید برای تمبرهای طلایی هزینه کنیم؟
تنها کاربرد تمبرهای طلا و نقره، هدیه دادن است. روابط‌عمومی پست به «شهروند» می‌گوید: سری چهارم اقلام فیلاتیکی طلا و نقره با طرح تمبر یادبود نوروز ٩٦ با آلیاژ فلزی طلا با عیار ٢٤ در وزن‌های نیم و یک گرمی و آلیاژ فلزی نقره با عیار ٩٩٩ در وزن پنج و ١٠ گرمی، هر یک با تیراژ ٢‌هزار قطعه منتشر شده‌اند.
برای خرید این تمبرها باید بین ٢٨٥ تا ١٢٠‌هزار تومان هزینه کنید. روابط‌عمومی پست درباره قیمت‌های این تمبرها به «شهروند» می‌گوید: این اقلام در بسته‌بندی تک قطعه‌ای طلا و نقره به صورت تمبر طلای نیم‌گرمی به ارزش ٢٥٠هزار تومان، طلای یک‌گرمی به ارزش ٢٨٥‌هزار تومان، نقره پنج‌گرمی به ارزش ١٢٠‌هزار و نقره ١٠گرمی به ارزش ١٥٠‌هزار تومان تولید و عرضه شده‌اند.
تمبرهای طلا و نقره‌دار به درد کلکسیونر نمی‌خورد
کلکسیونر‌ها تمبرهای طلا و نقره را دوست ندارند، اما روابط‌عمومی پست به «شهروند» می‌گوید: این اقلام مخصوص صادرات، کلکسیون شدن و هدیه دادن صادر شده‌اند.
مسعود فرخ احمدی، کلکسیونر تمبر می‌گوید: این تمبرها فقط به اندازه وزن طلا و نقره به کار رفته در بافت‌شان ارزش دارند، نه بیشتر، نه کمتر. من به‌عنوان کلکسیونر هرگز این تمبرها را تهیه نکرده و نمی‌کنم.
یکی از بزرگترین کلکسیونرهای ایران هم که نمی‌خواهد نامش فاش شود، به «شهروند» می‌گوید: این‌ بار چهارمی است که پست سراغ این تمبرها می‌رود. هر بار هم گفته‌ام، این تمبرها فقط هیاهو دارند و برای کار ما مناسب نیستند. من ثبت‌نام نکردم و نمی‌کنم.
نامه‌ها تمبر ندارند
نامه‌ها بی‌تمبر و بی‌هویت شده‌اند. یکی از بزرگترین کلکسیونرهای تمبر دل پری از دستور مدیرعامل اداره پست دارد: «اجازه نمی‌دهند هیچ تمبری روی پاکتی زده شود به بهانه این‌که مردم دیگر نامه نمی‌فرستند. کار ما را زیر سوال برده‌اند.»
روابط‌عمومی پست در این‌باره به «شهروند» می‌گوید: مردم دیگر نامه نمی‌فرستند. در سری‌های تازه، به جای تمبر از بارکدهایی استفاده می‌شود که نقش تمبر را بازی می‌کنند. البته هنوز نامه‌هایی بین ادارات دولتی و ارگان‌ها و ... ارسال می‌شود که تنها راه بقای تمبرهای جاری جمهوری اسلامی را باز کرده‌اند.
از تمبر‌های ١٢٠ میلیونی تا تمبرهای یک‌‌هزار تومانی
فرخ احمدی می‌گوید من از زمان قاجاریه و پهلوی هم تمبر دارم. برخی تمبر‌های قاجاریه، ١٢٠‌میلیون تومان خرید و فروش می‌شود و ارزش بعضی‌هاشان تا یک‌میلیون تومان هم پایین می‌آید. این کلکسیونر می‌گوید ارزان‌ترین تمبر مجموعه‌اش یک‌‌هزار تومان است که درحال حاضر هم در بازار موجود است.
افزایش بهای تمبر بستگی مستقیم با تقاضا، تیراژ و کمیت آن دارد. قدمت یا چگونگی طرح تمبر نمی‌تواند به تنهایی عامل گران شدن تمبر  باشد. کمیت علت اصلی ترقی قیمت تمبر است. با افزایش تعداد متقاضی طبیعتا بهای تمبر اضافه هم می‌شود؛ مثلا نوعی تمبر ناصری وجود دارد که قیمت زیادی ندارد ولی در همان دوران ناصری تمبری هست که با قیمت‌های میلیونی خرید و فروش می‌شود.
نوین فرح‌بخش، کلکسیونر قدیمی و بزرگ کشور هم جمع‌آوری تمبر را داشتن یک نوع پس‌انداز با سرمایه‌ای مناسب برای خود و فرزندان دانسته و معتقد است در بسیاری مواقع با جمع‌آوری و فروش این تمبرها می‌توان تورم جاری را جبران کرد.
اگر سالانه همه تمبرهایی را که چاپ و نشر می‌شود، خریده و جمع‌آوری کنیم، به‌طورکلی هر دو، سه‌سال تغییراتی به وجود می‌آید که به لحاظ اقتصادی برای کلکسیونرها سودآوری اقتصادی قابل توجهی خواهد داشت.
اقتصاد دنیای تمبر در کشورهای دیگر
مردم تانزانیا با جمع‌آوری تمبر درآمدزایی می‌کنند. محمد نیل‌فروش به «فرصت امروز» گفته است: کشور تانزانیا به تمام دنیا تمبر می‌فروشد. کشورهای بسیاری هستند که از قِبل فروش تمبر درآمدزایی و ارزآوری بالایی دارند. ما هم می‌توانیم ارزآوری داشته باشیم اما باید راه‏های انجام این کار هموار شود. یکی از مشکلات، بالا بودن هزینه‌های ارسال به خارج از کشور است. برای مثال گاهی هزینه ارسال یک کیلو تمبر می‌شود ٦٠هزار تومان که به اندازه قیمت خود تمبر است و سود اقتصادی ندارد. همچنین سفارتخانه‌ها مراکز معتبر و مهمی برای اشاعه فرهنگ تمبر ایران هستند و باید از این مراکز به‌عنوان محلی برای خرید تمبر استفاده کرد.
چرا تمبر؟
تمبر هم ارزش مادی دارد، هم معنوی. تمبر فقط یک تکه کاغذ رنگی که پشت نامه می‌چسبد و هزینه پستی را متحمل می‌شود نبوده و نیست. نماد و شکل تمبر در دوره‌های مختلف زمانی، ناقل فرهنگ شهرها، ایالت‌ها و حتی کشورهاست. روابط‌عمومی پست می‌گوید: هر چیزی که مربوط به تمبر باشد، اقلام فیلاتیکی نام دارد.
تمبرها می‌توانند میلیون‌ها تومان برای صاحبانشان سودآوری کنند. تمبرهای میراث فرهنگی معمولا تمبرهای پرطرفدار و خوبی هستند. تمبرهای تماتیک، تمبرهای حیوانات و تمبرهای گل‌ها، در درازمدت قیمت بسیار بالایی پیدا می‌کنند. ممکن است ٢٠سال طول بکشد اما درواقع نوعی سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود.
گفتنی است؛ تمبرها در ٣ نوع یادبود، اختصاصی و جاری تولید و توزیع می‌شوند. تمبرهای یادبود، مناسبتی تولید شده و خرید و فروش نمی‌شود، تنها کاربری این تمبرها برای کلکسیونرهاست. نوع اختصاصی هم مربوط به سازمان‌ها و اشخاصی ‌می‌شود که در مناسبت‌های شخصی به اداره پست سفارش تولید تمبر اختصاص می‌دهند و تمبرهای جاری اما با طرح گل و سبزه و... که پیشتر روی نامه‌ها استفاده می‌شد و این روزها دیگر کاربردی ندارد.