گزیده اخبار علمی و فناوری ایرنا در واپسین هفته بهمن ماه

به گزارش ایرنا، در آخرین هفته بهمن ماه فعالیت تحقیقاتی نخستین اقیانوس شناسی کشور در بندرعباس رسما آغاز شد؛ 22 طرح کلان ملی در اولویت تامین اعتبار قرار گرفت؛ چاپگر سه بعدی پژوهشگاه رویان رونمایی شد و چهارمین همایش سراسری روز مقابله با آتروترومبوزیس (تصلب شرائین و سکته های قلبی و مغزی) برگزار شد.
افتتاح برج فناوری و اتاق تمیز دانشگاه صنعتی امیرکبیر با حضور معاون اول رئیس جمهوری، ابلاغ شیوه نامه حمایت از نشریات علمی داخلی نمایه شده در پایگاه های بین المللی از سوی علوم و قرار گرفتن ایران در بین سازندگان بخش بیرونی پروتز کاشت حلزونی شنوایی از دیگر رویدادهای علمی و فناوری هفته گذشته بود.

***معرفی برگزیدگان سی امین جشنواره بین المللی خوارزمی
مراسم معرفی و تجلیل از 13 برگزیده ایرانی و 6 طرح برگزیده خارجی سی امین جشنواره بین المللی خوارزمی، روز دوشنبه 25 بهمن ماه با حضور محمد فرهادی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در هتل المپیک تهران برگزار شد.
این طرح ها از میان 667 طرح ارسالی به دبیرخانه جشنواره خوارزمی انتخاب و معرفی شدند.
وزیرعلوم در این مراسم از ارتقای ٢٨ پله ای رتبه ایران در شاخص جهانی نوآوری در سال 2016 نسبت به سال ٢٠١٥ خبر داد.
دکتر محمد فرهادی افزود: هم اکنون ٢٣٥ پروژه تحقیقاتی مشترک با دانشگاه های معتبر دنیا در حال انجام است و سهم مقالات مشترک ایران در سال ٢٠١٦ نسبت به سال ٢٠١٥، رشد پنج درصدی را نشان می دهد.
وی اعلام کرد که رتبه علمی ایران در 2پایگاه استنادی اسکوپوس و ISI ، رتبه ١٦ و در سطح منطقه و جهان اسلام، رتبه اول است.
وزیر علوم خاطرنشان کرد: درحالی که رشد علمی دنیا در سال ٢٠١٥ نسبت به سال ٢٠١٤، برابر با ٦ درصد گزارش شده، این میزان برای کشور ما ١٧.٥ درصد اعلام شده که رشد کمی قابل ملاحظه ای محسوب می شود.

*** افتتاح برج فناوری و اتاق تمیز دانشگاه صنعتی امیرکبیر
مرکز نوآوری و فناوری ابن سینا (برج فناوری) و اتاق تمیز دانشگاه صنعتی امیرکبیر با حضور معاون اول رییس جمهوری، معاون علمی و فناوری رییس جمهوری، استاندار تهران و جمعی از شخصیت های علمی و دانشگاهی افتتاح شد.
عملیات اجرایی احداث این برج نوآوری از سال 92 آغاز شده که تاکنون پنج و نیم طبقه آن با هزینه 25 میلیارد تومان تکمیل شده و قرار شده پنج و نیم طبقه باقیمانده نیز به تدریج احداث شود.
این مجموعه به منظور استقرار شرکت های دانش بنیان، واحدهای فناور رشد و پیش رشد، برخی پژوهشکده ها و آزمایشگاه های مرکزی دانشگاه های صنعتی امیرکبیر راه اندازی شده و ظرفیت استقرار 50 شرکت و واحد فناور را داراست.
اتاق تمیز دانشگاه صنعتی امیرکبیر نیز مجموعه ای با سطح اشغال 200 مترمربع است که با صرف یک میلیارد و 200 میلیون تومان هزینه در زیرزمین ساخته شده و یک اتاق 96 مترمربعی آن کیفیت 100 هزار، یک اتاق 6 متری با کیفیت 10 هزار و یک اتاق 6 متری با کیفیت هزار دارد و این ارقام کاملا بر استانداردهای بین المللی منطبق است.
اتاق تمیز، فضایی تمیز است که از انواع آلودگی و ذرات معلق بسیار ریز، عاری نگه داشته می شود و به منظور انجام آزمایش ها و تولید محصولاتی که نیازمند این دقت هستند مانند تولید قطعات ممزMEMS ، قطعات فضایی و اپتیکی مورد استفاده قرار می گیرد.
فناوری MEMS یا فناوری سیستم‌های میکروالکترومکانیکی، حاصل تلفیق اجزای مکانیکی، حسگرها، محرکها و قطعات الکترونیکی بر روی یک لایه سیلیکون به کمک فناوری ساخت تراشه‌های میکرونی است.

*** آغاز فعالیت تحقیقاتی نخستین اقیانوس شناسی کشور در بندرعباس
فعالیت تحقیقاتی اولین شناور اقیانوس شناسی کشور با نام « کاوشگر خلیج فارس » با حضور وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و جمعی از مسئولان استان هرمزگان از روز سه شنبه در مجتمع شهید درویشی بندرعباس آغاز شد.
کاوشگر خلیج فارس، یک شناور مدرن تحقیقاتی با 50 متر طول، 10 متر عرض و 12 متر ارتفاع ‏قادر است با آب و ‏سوخت کامل به مدت 45 روز با ظرفیت 27 نفر در آب‌های خلیج فارس، دریای عمان و شمال اقیانوس هند ‏اقدام به ‏تحقیقات میدانی کند.‏
اولین ماموریت کشتی کاوشگر خلیج فارس نمونه برداری و اندازه گیری میدانی در خلیج فارس است.
این اقیانوس پیما با توان 40 روز ماندگاری در دریا و 3 هزار مایل دریایی گشت زنی، دارای سامانه تثبیت موقعیت دینامیکی، پمپ نمونه برداری آب به همراه متعلقات، آزمایشگاه خشک، آزمایشگاه تَر، آزمایشگاه خشک و تر، انبار، سردخانه زیر صفر درجه ( منفی 20 درجه سانتی گراد )، سردخانه بالای صفر درجه ( 4درجه سانتی گراد )، کمپروسور برای ابزارهای بادی است.

*** راه اندازی سامانه ملی مدل سازی حیوانی و تحقیقات درون تنی
اولین سامانه ملی شبکه مدل سازی حیوانی و تحقیقات درون تنی با حمایت ستاد توسعه علوم و فناوری های سلول های بنیادی راه اندازی و در دسترس محققان قرار گرفت.
دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری های سلول های بنیادی گفت: با پیوستن تمامی مراکز تحقیقاتی، بیمارستان ها، شرکت های دانش بنیان، صنعتگران، پژوهشگران و فناوران کشور به این شبکه می توان با توانمندی بیشتری نسبت به پیشبرد گام های مهم بعدی در راستای توسعه تحقیقات کاربردی و تجاری سازی علوم و فناوری های سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی اهتمام ورزید.
امیرعلی حمیدیه افزود: نظر به اهمیت تحقیقات درون تنی در توسعه علوم زیستی به خصوص علوم و فناوری های سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی، ضرورت توجه بیشتر به تحقیقات درون تنی مدل حیوانی احساس می شود و لازم است کشور جهت کاربردی کردن دانش های بنیادین و پایه به تدریج از سطح تحقیقات برون تنی به سطح تحقیقات درون تنی تغییر مسیر داده و تحقیقات مرتبط با علوم و فناوری های نوین در حوزه علوم پزشکی را یک گام به کاربرد بالینی نزدیکتر کند.
وی تصریح کرد: برای دستیابی به این هدف باید زیرساختهای این حوزه مانند مراکز تحقیقاتی عمومی و تخصصی حیوانات آزمایشگاهی، مزارع حیوانی مولد و پرورش دهنده، و بیمارستان های حیوانی تحقیقاتی طراحی و توسعه یابند.

*** رونمایی از چاپگر سه بعدی زیستی در پژوهشگاه رویان
چاپگر سه بعدی زیستی ساخت محققان پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی، روز پنجشنبه 28 بهمن ماه در محل این پژوهشگاه رونمایی شد.
ساخت این چاپگر از چهار سال قبل در پژوهشگاه رویان آغاز شده و با تکمیل آن، محققان این مرکز پژوهشی به فناوری ساخت بافت سخت و نرم انسان دست یافتند.
مدیر اجرایی پروژه ساخت چاپگر سه بعدی زیستی گفت: در گام اول درصدد ساخت بافت عروق، استخوان و غضروف هستیم و در گام بعدی به سراغ ساخت ترکیب پیچیده مانند بافت رگ و استخوان، عروق در استخوان و بافت های پیچیده تر مانند کلیه ها خواهیم رفت.
مجید حلوایی افزود:: هدف نهایی ما همانند سایر محققان در اقصی نقاط دنیا به دنبال ساخت بافت با عملکرد مشابه بدن در آینده است که امیدواریم با سعی و تلاش محققان به این هدف بزرگ در زمینه پزشکی بازساختی دست یابیم.

*** 22 طرح کلان ملی در اولویت تامین اعتبار قرار گرفت
دبیرکل شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری (عتف) از قرار گرفتن 22 طرح کلان ملی از مجموع 47 طرح کلان مصوب این شورا برای تامین اعتبار از سوی سازمان مدیریت و برنامه ریزی خبر داد.
دکتر وحید احمدی افزود: تعداد طرح های کلان با اولویت دوم نیز 12 پروژه بوده و با توجه به نظر مشترک شورای عالی عتف و سازمان مدیریت و برنامه ریزی مبنی بر بررسی بیشتر این طرح ها، ظرف یک ماه آینده تکلیف این طرح ها مشخص خواهد شد.
به گفته وی، طرح های کلان ملی با اولویت سوم نیز به دلیل نداشتن حامی مالی و دستگاه متقاضی، مختومه اعلام شده است.

*** ابلاغ شیوه نامه حمایت از نشریات علمی داخلی نمایه شده در پایگاه های بین المللی
شیوه نامه حمایت از نشریات علمی داخلی نمایه شده در پایگاه های بین المللی از سوی مدیرکل دفتر سیاستگذاری و برنامه ریزی پژوهشی وزارت علوم با هدف افزایش کیفیت و ارتقای جایگاه این نشریات علمی به دانشگاه ها و مراکز پژوهشی و فناوری کشور ابلاغ شد.
براساس این شیوه نامه، نشریات علمی داخلی که در پایگاه های استنادی نشریات JCR”' تامسون رویترز ( web of science )، پایگاه استنادی (web of science ) فاقد ضریب تاثیر و پایگاه استنادی اسکوپوس (SCOPUS ) نمایه شده باشند مورد تشویق و حمایت مالی قرار می گیرند.
مبلغ تشویق برای نشریات داخلی نمایه شده در چارک Q3، Q2، Q1 و Q 4 پایگاه استنادی JCR به ترتیب تا 150، 120، 100 و 80 میلیون ریال و نشریات داخلی نمایه شده در چارک Q3، Q2، Q1 و Q 4 پایگاه استنادی اسکوپوس به ترتیب تا 60، 40 ، 30 و 20 میلیون ریال در نظر گرفته شده است.

*** قرار گرفتن ایران در بین سازندگان بخش بیرونی پروتز کاشت حلزونی شنوایی
یک شرکت دانش بنیان با طراحی و ساخت 'بخش بیرونی سیستم کاشت حلزونی شنوایی'، نام کشورمان را به فهرست محدود تولیدکنندگان این فناوری در جهان اضافه کرد.
در زمان حاضر، 'بخش بیرونی سیستم کاشت حلزونی شنوایی' از سه شرکت خارجی nucleos استرالیا، Advance Bionic آمریکا و MEDEL اتریش به عنوان تولیدکنندگان اصلی بین المللی خریداری و وارد کشور می شود.
در ایران، برای نخستین بار بخش بیرونی سیستم کاشت حلزونی شنوایی توسط شرکت طنین پرداز پاسارگاد طراحی و ساخته شده است و این محصول هم اکنون در فرآیند اخذ استاندارد از اداره تجهیزات پزشکی و ورود به بازار قرار دارد.
کاشت حلزونی برای افراد ناشنوایی صورت می گیرد که از دو گوش ناشنوا هستند و قادر به استفاده از از وسایلی مانند سمعک نیستند.
رقابت 54 تیم دانش آموزی و دانشجویی در مسابقه دست ساخته های فیزیک به میزبانی دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، برگزاری مسابقات ملی رباتیک با شرکت 45 تیم از هفت استان کشور در آستارا، کشف 13 کیلو ماده فرا زمینی در کویر لوت با همکاری پژوهشگران روسی و دانشگاه کرمان از دیگر رویدادهای علمی و فناوری هفته گذشته به شمار می آید.
*** ثبت رکورد جدید فضایی در هند
سازمان تحقیقات هوا و فضای هند (ایسرو) روز چهارشنبه با ثبت رکود بی سابقه پرتاب 104 ماهواره با یک موشک به فضا با پشت سرگذاشتن رقبای بزرگی همچون روسیه و آمریکا، تاریخ ساز شد.
سازمان ایسرو اعلام کرد موشک پی اس ال وی- ایکس ال به طول 44 متر و وزن 320 تن در ساعت نه و 28 دقیقه صبح روز چهارشنبه به وقت محلی این ماهواره ها را با موفقیت در مدار زمین قرار داد.
ماهواره های پرتاب شده متعلق به آمریکا، قزاقستان، هلند، سوئیس و چند کشور عربی بود که بیشتر در زمینه عکس برداری از زمین مورد استفاده قرار می گیرد.
پیش از این روسیه با پرتاب 37 ماهواره رکورد پرتاب بیشترین ماهواره با یک موشک در جهان را به خود اختصاص داده بود.

*** اولین ایمپلنت مغناطیسی دارو در جهان ساخته شد
محققان دانشگاه بریتیش کلمبیا آمریکا اولین ایمپلنت مغناطیسی دارو را به ‌منظور بهبود کارآیی دارورسانی به بدن بیمار ساختند.
این ایمپلنت 6 میلیمتر طول دارد و از یک اسفنج سیلیکونی حاوی ذرات مغناطیسی آهن کربونیل ساخته شده که درون لایه‌ای از پلیمر قرار دارد. آهن کربونیل نوعی آهن با خلوص بسیار بالا در حد 97.5 تا 99.5 درصد و به شکل میکروذرات کروی شکل است.
برای استفاده از این ابزار، ابتدا داورهای موردنظر به آن تزریق شده و سپس در بدن بیمار ایمپلنت می‌شود. پس از آن پزشکان با عبور دادن یک آهن‌ربا از روی پوست بیمار، شکل اسفنج را تغییر می‌دهند و در نتیجه دارو در بافت اطراف آن رها می‌شود.

*** وقوع آخرین ماه گرفتگی سال 95
آخرین ماه گرفتگی نیم سایه ای سال 95 بامداد شنبه 23 بهمن رخ داد و از ساعت 2 و 4 دقیقه بامداد روز شنبه آغاز شده و ساعت 6 و 23 دقیقه بامداد پایان یافت.
به جز قاره اقیانوسیه، اهالی غرب آسیا، اروپا و آفریقا، شرق کانادا و آمریکا از ورود تا خروج ماه از نیمسایه را مشاهده کردند.
سال 95 با سه نوبت ماه گرفتگی همراه بود که همگی از نوع نیمسایه ای بودند و در ماههای فروردین، دی و بهمن رخ دادند.

***آغاز برنامه های هفته آگاهی از مغز
آخرین روز از هفته آخر بهمن (29 بهمن)، با آغاز هفته آگاهی از مغز همراه بود.
مراسم آغازین این هفته با حضور دکتر کمال خرازی دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی، رئیس انجمن روانپزشکان ایران، جمعی از صاحبنظران دانش های شناختی و استادان دانشگاه و علاقمندان به این حوزه در فرهنگسرای ارسباران برگزار شد.
اجرای ویژه برنامه های این هفته تا 5 اسفند در سراسر کشور ادامه داد و از جمله آنها می توان به تاسیس انجمن های دانشجویی مغز و اعصاب، اعزام سفیران مغز و اعصاب به مدارس، آموزش تخصصی مربیان مهدکودک، برگزاری سمینارهای دانش آموزی و مردمی اشاره کرد.

***ارایه جدیدترین روش های درمان گرفتگی عروق قلب و گردن در ایران
جدیدترین تکنولوژی های جهانی در زمینه باز کردن عروق قلب و گردن و دیگر عروق محیطی بیماران در چهارمین همایش سراسری آتروترومبوزیس (پیشگیری از تصلب شرائین و سکته های قلبی، مغزی) به بحث و بررسی گذاشته شد.
این همایش روز جمعه با مشارکت انجمن های قلب و عروق ایران، آترواسکلروزیس، اینترونشال کاردیولوژی و انجمن سکته مغزی ایران در محل هتل پارسیان آزادی برگزار شد.
رئیس انجمن قلب و عروق ایران در حاشیه این همایش، بالا رفتن سن جمعیت، کنترل نکردن فشارخون، کم تحرکی و چاقی، بیماری قند و مصرف فست فود را از جمله عوامل ایجاد گرفتگی در عروق بدن و در نتیجه، بروز سکته های قلبی و مغزی برشمرد.
دکتر فریدون نوحی افزود: متاسفانه ورزش در ایران معمول نیست، افراد به خوراک و تغذیه خود توجه ندارند، مصرف سیگار بالاست و همه اینها در کنار هم احتمال سکته را به صورت تصاعدی افزایش می دهد.
وی یادآور شد: اغلب افراد چاق، چربی و فشار خون بالا دارند و مجموعه اینها باعث تظاهر و بروز بیماری های قلبی و سکته های قلبی و مغزی می شود.
رئیس انجمن قلب و عروق ایران، کیفیت داروهای قلبی و عروقی مورد استفاده در کشور را قابل قبول خواند و گفت:
یک سری داروهای قلبی و عروقی که در داخل تولید می شود و برند خارجی هم دارند، کیفیتشان کاملا قابل قبول است و یک سری داروها از خارج کشور، تامین می شود که آنها هم مورد تایید هستند بنابراین مجموعا داروهای قلبی و عروقی در کشور، از شرایط خوبی برخوردار است و مشکل جدی در این زمینه نداریم.

***اخبار منتخب محیط زیستی

*** طرح تشکیل وزارت محیط زیست و منابع طبیعی اعلام وصول شد
طرح تشکیل وزارت محیط زیست و منابع طبیعی در جلسه علنی روز سه شنبه مجلس شورای اسلامی اعلام وصول شد.
این طرح به صورت عادی در دستور کار نمایندگان مجلس قرار خواهد گرفت و درصورت تصویب، این وزارتخانه جدید از ادغام سازمان حفاظت از محیط زیست و سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور تشکیل خواهد شد.

***تعهد وزارت نفت برای کنترل فلرینگ درسال 96
درحالیکه هجوم گرد و غبار در هفته گذشته، زندگی مردم برخی شهرهای خوزستان از جمله اهواز را مختل کرده و علاوه بر آلودگی شدید هوا، قطعی جریان برق و آب منطقه را به دنبال داشت، معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر ضرورت کنترل آلودگی های ناشی از فعالیت های نفتی، کاهش و کنترل فلرینگ (سوزاندن گازهای همراه) از الزام و تعهد وزارت نفت برای کنترل فلرینگ از سال 96 خبر داد.
سعید متصدی افزود: همچنین مباحث مربوط به کنترل خروجی آلاینده ها و بهره برداری و راه اندازی طرح آماک 2 تا پایان سالجاری (سال 95) به منظور جمع آوری بخارات اسیدی با جدیت و از طریق همکاری مشترک با وزارت نفت در حال پیگیری است.
وی اظهار کرد: در صورت عدم اجرای تعهدات برای کاهش و کنترل آلایندگی ها، قطعا برخورد و پیگیری موضوع از طریق دستگاه های قضایی در دستور کار قرار می گیرد.
متصدی در خصوص اقدامات صورت گرفته در سطح ملی و بین المللی برای کنترل کانون های گرد و غبار خوزستان و ارتقای کیفیت هوا در این استان، اظهار کرد: به رغم اینکه تالاب هورالعظیم در سال های گذشته خشک بود و این تالاب ارزشمند به کانون جدی گرد و غبار برای خوزستان و حاشیه این استان تبدیل شده بود، با همت دولت یازدهم و طی همکاری بین بخشی به ویژه با وزارتخانه های نفت و نیرو، موفق به رفع موانع ایجاد شده روی تالاب، همچنین تخصیص حقابه تالاب شدیم و در حال حاضر با احیای 70 درصدی تالاب هورالعظیم شاهد کنترل این کانون گرد و غباری این تالاب، همچنین رونق دوباره معیشت و گردشگری در آن منطقه هستیم و هیچ توفان گرد و غباری با منشاء هورالعظیم نداشتیم.
وی تغییر اقلیم، کاهش شدید نزولات جوی و خشکسالی مستمر، گسترش جنگ و ناامنی در منطقه و غفلت از مباحث محیط زیستی را از جمله عوامل مهم فعال شدن کانون های گرد و غبار در ایران و منطقه برشمرد.

*** طرح وزارت جهاد کشاورزی برای 20 هزار کانون فوق بحرانی
رییس سازمان حفاظت از محیط زیست گفت: با شناسایی کانون های گرد و غبار در استان خوزستان و تدوین راهکارهای اجرایی، گام های موثری برای مقابله با گرد و غبار برداشته شده است.
معصومه ابتکار روز چهارشنبه پس از جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران در خصوص اقدامات انجام شده برای مقابله با وضعیت بحرانی در استان خوزستان افزود: وزیر جهاد کشاورزی و همکارانش امروز در خوزستان حضور دارند و در مورد اقدامات اجرایی برای کاهش عوارض گرد و غبار در سطح مناطقی که قبلا شناسایی شدند، تصمیم گیری می کنند.
وی ادامه داد: دولت یازدهم کانون های گرد و غبار همه استان های کشور را شناسایی کرده که این کار در حال حاضر به اتمام رسیده است، این موضوع باید با یک برنامه علمی، منسجم و با راهکارهای موثر انجام شود.
معاون رییس جمهوری یادآور شد: علاوه بر کاری که در سطح اراضی فوق بحرانی کانون های گرد و غبار توسط سازمان جنگل ها در خوزستان انجام شده است؛ در حال حاضر نیز وزیر جهاد کشاورزی طرحی را در دست اجرا دارد که 20 هزار کانونی که به شکل فوق بحرانی در شرایط وزش باد قرار می گیرد و تاثیر زیادی روی شهر اهواز دارد، مورد توجه قرار گیرد.

*** پیشنهاد دریافت عوارض از شناورها به هیات دولت تقدیم می شود
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در سفر هفته اخیر خود به استان هرمزگان گفت: پیشنهاد دریافت عوارض و مالیات از شناورهای دریایی در این سازمان آماده شده و برای تصویب نهایی به زودی به هیات دولت تقدیم می شود.
معصومه ابتکار روز دوشنبه در نشست با رئیس کل و قضات دادگستری هرمزگان با اشاره به موضوع احداث جزایر مصنوعی در خلیج فارس توسط برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس، اضافه کرد: مسائل محیط زیست باید در اولویت قرار داشته و جدا از مسائل سیاسی به آنها پرداخته شود.
وی ادامه داد: تا کنون 2 نوبت از همه کشورهای منطقه برای حضور در ایران و همکاری های زیست محیطی دعوت کرده ایم.
رئیس سازمان محیط زیست همچنین با اشاره به خلاء های قانونی در حوزه محیط زیست ، تصریح کرد: در حال حاضر نزدیک به هفت لایحه در کمیسیون های مجلس مطرح است که تصویب آنها بسیاری از کمبودهای قانونی را برطرف می کند که یکی از آنها لایحه مقابله با حیوان آزاری است و به احتمال زیاد به قانون مجازات اسلامی الحاق خواهد شد.
ابتکار همچنین در این سفر دیداری با خانواده شهدای محیط بان هرمزگان داشت.

***آغاز لایروبی و بازگشایی مسیرهای ورودی به تالاب هامون
مدیرکل اداره حفاظت محیط زیست استان سیستان و بلوچستان از شروع عملیات لایروبی و بازگشایی مسیرهای آب منتهی به تالاب هامون خبر داد.
نیره پورملائی گفت: با توجه به شروع فصل بارندگی و جاری شدن روان آب در رودخانه های منطقه سیستان، اداره کل محیط زیست استان سیستان و بلوچستان با برنامه ریزی منسجم و همکاری نهادهای مربوطه عملیات لایروبی و بازگشایی رودخانه های منتهی با تالاب هامون در دستور کار خود قرار داد.
به گفته وی، این مسیر به علت بار رسوبی به جا مانده از سیلاب های گذشته و همچنین حرکت شن های روان مسدود شده بود.
پورملائی توضیح داد: فعالیت های عمرانی در دست اقدام بر اساس برنامه مدیریت جامع تالاب هامون و اولویت های اعلامی در مطالعات صورت گرفته پس از عملیات نقشه برداری و تعیین حجم کار مورد نیاز در سه بخش هامون پوزک، هامون سابوری و هامون هیرمند صورت گرفته و شامل لایروبی رودخانه ها برای تسهیل و سرعت بخشیدن به ورود آب، تقویت بندهای خاکی به منظور حفظ و ذخیره آب در گودی های طبیعی و همچنین پخش آب در کانون های بحرانی ریزگردها است.

*** آبگیری هامون جازموریان بعد از 20 سال
بارش باران در منطقه جنوب کرمان طی سه هفته اخیر، موجب آبگیری دریاچه هامون جازموریان و شکسته شدن طلسم 20 ساله خشکسالی این دریاچه شد.
این درحالیست که سه هزار و 300 کیلومتر مربع از دریاچه هامون به دلیل شرایط اقلیمی ویژه در بیشتر مواقع سال خشک است و بخش اعظمی از آن به کفه نمکی و کفه های ‎رسی تبدیل شده بود.
به گفته مسئول اداره محیط زیست شهرستان قلعه گنج، بارندگی های هفته جاری در حوزه های آبریز جازموریان به اندازه ای است که سیلاب ها در حال ورود به بستر جازموریان است و این حجم از سیلاب به طور قطع به دریاچه هامون هم خواهد رسید و بر حجم آب این دریاچه می افزاید.
وی خاطرنشان کرد: رود بمپور و هلیل رود از آبراهه های جازموریان است که از ارتفاعات جبالبارز در جیرفت سرچشمه می گیرد و جاری شدن سیلاب در این آبراهه ها موجب سیراب شدن جازموریان شده است.
این پهنه آبی به وسیله رودخانه هلیل رود در کرمان و رودخانه بمپور سیستان و بلوچستان (در شرق تالاب جازموریان) تغذیه می‌ شود و بنا به فصول مختلف سال وسعت آن تغییر می‌ کند.
دریاچه هامون جازموریان به دلیل قرارگرفتن در منطقه ‌ای کم‌ آب، به عنوان یکی از مهمترین منابع آبی شهرستان دلگان استان سیستان و بلوچستان و استان کرمان به شمار می‌ رود.
این تالاب یکی از بکرترین اکوسیستم‌ های ایران است اما در اثر خشکسالی‌ های اخیر در سیستان و بلوچستان و استان کرمان و احداث سدهای متعدد بر روی رودخانه ‌های استان کرمان از جمله هلیل‌ رود، بخش قابل توجهی از این دریاچه و مراتع اطراف آن به طور کامل خشک شده و هر روز بر شدت خسارت‌ های ناشی از این خشکسالی افزوده می‌ شود.

*** نجات 100 نهنگ به گِل نشسته درنیوزیلند
داوطلبان نیوزیلندی با تشکیل زنجیره انسانی، حدود 100 نهنگ از 400 نهنگ خلبان (پایلوت) که روز جمعه در یک نقطه دورافتاده سواحل این کشور به گِل نشسته بودند را به آب برگردانند.
جمعه شب شماری از نهنگ هایی که به آب بازگردانده شده بودند دوباره به ساحل برگشتند اما بالا آمدن آب دراثر مد و رسیدن گروه جدیدی از نهنگ های خلبان در صبح روز شنبه به عملیات نجات کمک کرد.
دانشمندان علت دقیق این پدیده را نمی دانند اما گاهی به دلیل کهولت و بیماری، جراحت، یا اشتباه در جهت یابی به خصوص در سواحلی که شیب ملایمی دارد اتفاق می افتد.
نهنگ های به گل نشسته معمولا علائم وضعیت اضطراری می فرستند و سایر اعضای گروه را جلب می کنند که آنها هم با پس رفتن آب در جزر در ساحل گرفتارمی شوند.
علمی**1055**1569
خبرنگار : زینب کارگر ** انتشار: علی حبیبی
برای اطلاع از اخبار متنوع علمی و فناوری، با کانال علمی ایرنا در تلگرام همراه شوید:irnaelm@https://telegram.me