صلاحیت رئیس‌جمهور هم می‌تواند «رد» شود

«نجات‌الله ابراهيمیان» ديروز با اشاره به اينكه اگر پرونده‌ای روی میز من قرار گرفت و برایم مسلم شد که کاندیدای ریاست‌جمهوری تخلفی دارد که باعث سلب صلاحیت او به‌عنوان کاندیدای ریاست‌جمهوری می‌‌شود، گفت: «قانونا فرقی نمی‌کند که قبلا رئیس‌جمهور بوده یا نبوده... اگر هم آن فرد شرایط لازم را داشته باشد، هیچ هیاهویی مؤثر نیست و باید براساس همان پرونده اظهارنظر کنم. این قانون است و مسئله و اختراع جدیدی نیست که درمورد آن سروصدا و جنجال کنیم».
استاد حقوق دانشگاه شهید بهشتی در پاسخ به اینکه چطور می‌شود صلاحیت رئیس‌جمهور مستقر را رد کرد، گفت: «شما چرا دنبال مثال‌های فرضی می‌گردید. بارها دیده‌اید که اشخاص نماینده مجلس هستند، کاندیدا می‌‌شوند و ما صلاحیتشان را رد می‌‌کنیم. از نظر حقوقی هیچ فرقی میان ریاست‌جمهوری و نمایندگی مجلس از این حیث وجود ندارد». ابراهیمیان با تأکید بر اینکه تاکنون درباره ریاست‌جمهوری فعلی هیچ بحثی در جلسات شورای نگهبان مطرح نشده است تا بتوانیم درباره‌اش گمانه‌زنی کنیم و بگوییم رد است یا قبول، گفت: «همان‌طور که رئیس‌جمهور هم اخیرا گفته‌اند که درباره کاندیداشدنم زود است که اظهارنظر کنم، برای شورای نگهبان هم زود است که وارد بحث شود. قطعا بی‌موقع است درمورد این بحث کنیم که آیا صلاحیت رئیس‌جمهور فعلی تأیید می‌‌شود یا نه و شورا این کار را هم نکرده است».
روحاني سال ٩٢ در پاسخ به این سؤال که اگر از سوی شورای نگهبان ردصلاحیت شوید چه اقدامی خواهید کرد، گفته بود: «کفر چو منی گزاف و آسان نبود». درحالي‌كه برخي مخالفان دولت مدت‌هاست ساز ردصلاحيت روحاني را كوك كرده‌اند و از تشكيل ستادهاي پيش از موعد انتخاباتي رئيس‌جمهوري سخن مي‌گويند، نوبخت، سخنگوي دولت، هفته گذشته گفته بود: «اینکه برخی جریان ردصلاحیت ایشان را مطرح می‌کنند یک حرف پوچ و غیرمنطقی است. رئیس‌جمهوری هنوز اعلام کاندیداتوری نکرده، چطور می‌توان ستاد تشکیل داد. اگر رئیس‌جمهور اعلام کاندیداتوری می‌کرد، دیگر هر حرکت و تصمیمی را در جهت برنامه‌های انتخاباتی این افراد تفسیر می‌کردند». مرحوم هاشمي‌رفسنجاني هم در آخرين گفت‌وگويش به «شرق» گفته بود: «احتمال ردصلاحیت آقای روحانی هم بعید است. خود آنها هم یک مقدار روشن‌تر شده‌اند. به نظرم این اتفاقات نمی‌افتد. سیاست‌های کلی انتخابات هم که به‌تازگي منتشر شد، دست هرکس را که بخواهد قانون را نادیده بگیرد، می‌بندد».سخنگوي شوراي نگهبان چند وقت قبل در نشستي خبري در پاسخ به اين سؤال «شرق» كه «اين روزها برخي از يك‌دوره‌اي‌شدن رياست‌جمهوري حسن روحاني سخن مي‌گويند و حتي پيشنهاد ردصلاحيت يا دادگاهي‌شدن او را مي‌دهند، واكنش شوراي نگهبان به اين‌گونه تعيين‌تكليف‌ها چيست و با توجه به اينكه ردصلاحیت رئيس‌جمهوري مستقر براي دور بعد سابقه نداشته است، فرايند بررسي تأييد صلاحيت دوباره رؤساي‌جمهوري چگونه است؟» گفته بود: «من بارها گفته‌ام شورای نگهبان هیچ‌گاه توجهی به گمانه‌زنی‌ها نداشته و ندارد. ما نمی‌توانیم مانع گمانه‌زنی‌ها شویم، ممکن است هر گروه یا فردی درباره کسی نظری داشته باشد و نظرش را اعلام کند، ولی این نظر شورای نگهبان نیست. در هر مرحله از انتخابات (مجلس، ریاست‌جمهوری و خبرگان) صلاحیت افراد مجددا بررسی می‌شود». او اما دوهفته قبل در گفت‌وگوي مفصلي كه سايت مشرق با او داشت، به شكل ديگري به اين سؤال پاسخ داد. او در پاسخ به اين سؤال كه در افکار عمومی عرف شده است که اگر کسی رئیس‌جمهور شود، عملا هر رفتاری هم از او سر بزند، در دوره بعد هم از طرف شورای نگهبان برای ریاست‌جمهوری تأیید صلاحیت می‌شود، آیا چنین است؟ گفته بود: «هیچ تضمینی در این جهت نبوده و نیست» و باز در پاسخ به اين سؤال كه: «یعنی امکانش هست که یک نفر از نظر شورای نگهبان در دوره ریاست‌جمهوری‌اش شرایط لازم را از دست بدهد و برای دوره بعد تأیید صلاحیت نشود» هم گفته بود: «قانونا شورای نگهبان در همه ادوار صلاحیت رؤسای‌جمهوری مستقر را هم دقیقا بررسی کرده است، حالا در این چند دور گذشته نتیجه مثبت بوده، این رویه قانونی و همیشگی شورای نگهبان بوده و طبیعتا همیشه هم اجرا خواهد شد».

شرق