دهه ۴۰ و ۵۰ کسی اثر هنری نمی خرید/شروع فروش آثار توسط گالری سیحون

به گزارش خبرنگار مهر، گالری سیحون سال ۱۳۴۵ توسط معصومه سیحون پایه گذاری شد که در حال حاضر این گالری توسط فرزند این هنرمند و گالری دار که سال ۱۳۸۹ فوت کرده است اداره می شود و به عنوان قدیمی ترین نگارخانه فعال تهران می توان از آن یاد کرد. نادر سیحون که خبر از برپایی پنجاهمین سالگرد تاسیس گالری در بهمن ماه می دهد درباره فراز و فرودهای گالری سیحون در این ۵۰ سال به خبرنگار مهر گفت: مادرم سال ۸۹ فوت کرد. در این سال ها گالری داری بالا و پایین های زیادی را به خود دیده است. هم به خاطر شرایط اقتصادی و هم شرایط اجتماعی. اما در همه فراز و فرودها گالری سیحون سرپا مانده است دلیلش هم این است که مادرم با عشق این گالری را راه انداخت و بسیار گالری دار خاص و هنر دوستی بود. این را به عنوان فرزندش نمی گویم بلکه به استناد حرف بسیاری از هنرمندها می گویم.

وی ادامه داد: ما برای جشن پنجاه سالگی گالری نمایشگاهی از آثار هنرمندانی را جمع آوری کرده ایم که کارشان را با گالری سیحون آغاز کردند و تقریبا اکثر هنرمندان شاخص مدرن ایران از سهراب سپهری تا فرامرز پیل آرام را در بر می گیرد. جالب است بدانید در آن سال های دهه ۴۰ و ۵۰ که گالری سیحون راه اندازی شد و بزرگان هنر امروز ایران که آثارشان میلیاردی فروش می رود نمایشگاهی در گالری می گذاشتند اصلا بحث فروش آثار مطرح نبود و گالری صرفا جایی بود برای ارائه آثار و مادرم اولین کسی بود که باعث فروش آثار هنرمندان شد.

در آن سال های دهه ۴۰ و ۵۰ که گالری سیحون راه اندازی شد و بزرگان هنر امروز ایران که آثارشان میلیاردی فروش می رود نمایشگاهی در گالری می گذاشتند اصلا بحث فروش آثار مطرح نبود و گالری صرفا جایی بود برای ارائه آثار و مادرم اولین کسی بود که باعث فروش آثار هنرمندان شدمدیر گالری سیحون ادامه داد: در واقع خانم سیحون عده ای را وا می داشت کار هنری بخرند و حتی حق انتخاب برایشان نمی گذاشت. برخی از کسانی که امروز کارهای هنرمندانی چون سپهری و پیل آرام را دارند ابتدا به خاطر اصرارهای مادرم آن کارها را خریدند و حتی شاید تمایلی هم نداشتند. هنرمندها تعریف می کنند که آن روزها اگر در یک نمایشگاه یک اثر به فروش می رفت جشن می گرفتند. و باید یادمان باشد ۵۰ سال زمان خیلی دوری نیست و هنر معاصر ما آنقدر پیر نیست. این نشان می دهد اقتصاد هنر به هر حال با سرعت در این عرصه رشد کرده است.

او در ادامه بیان کرد: مادرم با یکی از روزنامه ها مصاحبه کرده بود و گفته بود گالری سیحون مغازه من است و استدلالش این بود که اگر اینطور به قضیه نگاه نکنیم آنوقت چطور یک هنرمند باید به کار خلق هنری اش ادامه دهد. یعنی باید کار در گالری به فروش برسد تا هنرمند بدون دغدغه و فکر به شغل دوم به خلق اثر بپردازد.

سیحون در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به حال این روزهای اقتصاد گالری داری گفت: این را بگویم که تعداد هنردوست ها و کلکتورهای هنر انگشت شمار است. تعداد دلال های هنر این روزها زیاد شده است. برخی از روی چشم و هم چشمی می روند و کار جدید می خرند نه از روی هنر دوستی. اما همین را هم باید مثبت دید. یعنی اگر کسی به زور هم اثر هنری می خرد خوب است چون هر کس بعد از مدتی که اثری هنری روی دیوار خانه اش باشد به هنر علاقه پیدا می کند و بعدها جزو خریداران ثابت و حتی کلکتور می شود.

وی در ادامه اظهار کرد: درباره اقتصاد گالری ها باید بگویم گالری هایی که در ایران هستند شرایطشان با گالری های اروپا و آمریکا فرق دارد. در دنیا دولت و بانک ها از هنر حمایت می کنند. مثلا دولت به هر شرکتی که خرید اثر هنری انجام دهد در پرداخت مالیات تخفیف می دهد. در جایی مانند فرانسه این اتفاق باعث رونق گالری هاست. شرکت ها با این قانون تشویق می شوند اثر هنری بخرند تا هم مالیاتشان کم شود و هم شرکتشان را با آثار هنری زیبا کنند. اما در ایران گالری دار به تنهایی باید همه کارهای سخت را انجام دهد.

اکثر کسانی که این روزها گالری تاسیس می کنند سرمایه دار هستند

سیحون درباره باز شدن گالری های جدید در این شرایط سختی که توصیف می کند نیز گفت: اکثر افرادی که این روزها گالری باز می کنند سرمایه دار هستند. مثلا کسی هست که پدرش ساختمانی را در ۵ طبقه ساخته و حالا یک طبقه پایین آن را گالری کرده است برای فرزندش. در واقع برای پرستیژ این حرفه گالری دار می شوند و نه از روی هنر دوستی صرف. در واقع بیشتر کاری تفریحی برایشان است. برای همین بسیاری از گالری ها را می بینیم که بعد از چند سال فعالیت از بین می روند و نمی توانند به کار ادامه دهند. امروز ما نزدیک به ۳۰۰ گالری در پایتخت داریم اما چند گالری واقعا به صورت مداوم فعال هستند؟

وی یکی دیگر از چالش های این روزهای گالری ها را محدود بودن کار با هنرمندان خاص بیان کرد و ادامه داد: در حال حاضر برخی گالری ها با هنرمندان خاص کار می کنند و مثلا ورود هنرمندان شهرستان به گالری ها سخت است. اگر امروز هنرمندی از شهرستان به آن گالری برود می گویند برو ۴ سال بعد بیا. ۴ سال بعد هم بیایند همین را می گویند. ما سعی می کنیم به جز انتخاب نمایشگاه از روی آثاری که هنرمندان برای ما می فرستند در بی ینال ها و جشنواره ها هنرمندان خوب را شناسایی کنیم و نمایشگاه بگذاریم. برای همین من مخالف این هستم که یک گالری کل نمایشگاه های سال را پر کند چون ممکن است یک نمایشگاه خارج از برنامه پیش بیاید و باید این انعطاف وجود داشته باشد.

مدیر گالری سیحون در پایان درباره برنامه ۵۰ سالگی این گالری بیان کرد: مراسم در ۱۴ بهمن ماه در موزه هنرهای معاصر برپا می شود و چند نفر در آن مراسم سخنرانی دارند. ضمن اینکه نمایشگاهی از ۵۰ هنرمندی که از سال ۴۵ کار خود را با گالری آغاز کردند از ۱۵ بهمن در دو گالری سیحون ۱ و ۲ برپا می شود. برخی از آثار را از کلکتورها گرفتیم و برخی دیگر را از خود هنرمندها. اکثر هنرمندان مهم مدرن در این نمایشگاه اثر دارند و برخی از آن ها برای فروش است.