توسعه شهرها باید انسان محور باشد

به گزارش ایلنا، معصومه ابتکار معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در جلسه بررسی پیشنهادهای معاونت حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی برای کاهش آلودگی هوا در تهران و کلانشهرهای ایران که عصر سه شنبه به میزبانی سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد با اشاره به تناقض های موجود میان چشم انداز تعریف شده و اجرا در مباحث توسعه شهری ایران، گفت: توسعه کمی در شهر که زمانی به صورت سطح و زمانی به صورت ارتفاع خود را نشان می دهد، همچنین وابستگی اقتصادی شهر و شهرداری به فروش تراکم معنایی جز توسعه ناپایدار شهری ندارد.

وی با اشاره به حضور خود به عنوان نماینده مردم در شورای شهر سوم تهران، اظهار کرد: سیاست های توسعه شهر تهران به دلیل عدم همخوانی با سیاست ها جهانی تعریف شده در خصوص توسعه پایدار شهر و طرح های شکوفایی شهری، مورد تایید شورای شهر هم نبود اما اجرا می شد.

معاون رئیس جمهور با بیان اینکه در توسعه شهری کلانشهرهای کشور به ویژه تهران بر خلاف تعریف جهانی یعنی انسان محور بودن شهر شاهد خودرو محور بودن شهر هستیم، افزود: به همین دلیل حتی اجرای سیاست های نرم و تدریجی برای ضابطه مند کردن استفاده مردم از خودروهای شخصی، پذیرفته نمی شود.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ضمن یادآوری نقش و جایگاه شورای عالی شهرسازی و حضور و حق رای سازمان حفاظت محیط زیست در این شورا، خاطرنشان کرد: سازمان متبوعش از ارائه هر طرحی در شورای عالی شهرسازی که منجر به کاهش بار آلودگی، ترافیک و استفاده از خودرو شخصی و توسعه پایدار شهر شود، حمایت می کند.

ابتکار با مرور بخشی از صحبت ها معاون وزیر راه و شهرسازی مبنی بر خطای صورت گرفته در انقطاع حوزه حمل  و نقل درون شهری و برون شهری، گفت: یکی از آثار این انقطاع و تصمیم نادرست، تردد کامیون های فرسوده که بر اساس ضوابط اجازه تردد در جاده های بین شهری را ندارند، در شهرها است.

معاون رئیس جمهور اشاره‌ای هم به تعهد ایران برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای، همچنین کمک های فنی و مالی جهانی تعریف شده در این خصوص داشت و اظهار کرد: توسعه حمل و نقل عمومی به ویژه با تکیه بر توسعه خودروهای برقی و گازی، علاوه بر کاهش بار ترافیک و آلودگی هوا، می تواند منجر به کاهش انتشار گازهای گلخانه ای شود و از این رو در این بخش می توان از کمک های جهانی نیز بهره گرفت.

به گفته رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، سهم مهمی از الگوی نادرست مصرف انرژی در کشور به حوزه حمل و نقل و مصارف خانگی اختصاص دارد  و از این رو اصلاح الگوهای این دو حوزه می تواند کمک بزرگی به بهینه سازی مصرف انرژی، جلوگیری از اتلاف منابع انرژی و ثروت کشور، کاهش آلودگی هوا و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای باشد.

ابتکار خاطرنشان کرد: ایجاد مکانسیم مشخص و مدون برای حمل و نقل مواد و پسماندهای شیمیایی و خطرناک، همچنین ایجاد امنیت برای تردد حیات وحش در جاده های کشور از دیگر مواردی است که باید در غالب همکاری سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت راه و شهرسازی مورد بررسی و اجرا قرار گیرد.

توسعه ظرفیت معابر به ویژه در کلانشهرها ترافیک زا است

در ابتدای این جلسه، مهرداد تقی زاده معاون حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی گفت: متاسفانه گسترش نگرش غلط برای توسعه شهری توسط شهرداری ها در کشور منجر به نگرش غلط ترافیکی شده است به نحوی که نخستین ایده ای که برای رفع معضل ترافیک به ذهن متخصصان شهری در ایران می رسد، گسترش معابر همچون پل، بزرگراه و تونل، همچنین افزایش پارکینگ ها است در حالیکه توسعه ظرفیت معابر، راه حل چالش ترافیک نیست.

تقی زاده ضمن تاکید بر این موضوع که راهکار حل معضل ترافیک و آلودگی هوا، توسعه حمل و نقل عمومی و کاهش ظرفیت معابر برای خودروهای شخصی است، تصریح کرد: طی دو بار مطالعه بر روی 85 شهر دنیا مشخص شد که افزایش ظرفیت معابر نه تنها در رابطه ای مستقیم با افزایش ظرفیت تقاضا برای سفر با خودرو شخصی قرار دارد، بلکه می تواند منجر به افزایش ظرفیت تقاضا برای سفر با خودرو شخصی به میزان چند برابر افزایش ظرفیت معابر منجر شود.

وی خاطرنشان کرد: امروز تمام کارشناسان توسعه شهری دنیا معتقد و متحد است هستند که توسعه ظرفیت معابر به ویژه در کلانشهرها ترافیک زا است و به همین دلیل شما می بینید در حالیکه تهران دارای 500 کیلومتر بزرگراه است و همچنان خواستار افزایش این ظرفیت بزرگراهی هستیم، لندن تنها 100 کیلومتر بزرگراه دارد.

معاون وزیر راه و شهرسازی با یادآوری این موضوع که در تمام دنیا علاقه به بهره مندی از خودرو شخصی به دلایل متعدد از جمله صرفه جویی در هزینه و زمان، بیش از علاقه به بهره مندی از ظرفیت سیستم حمل و نقل عمومی است، خاطرنشان کرد:  به همین دلیل متخصصان جهانی، راهکارهای متعددی برای کاهش استفاده از خودرو شخصی یا به عبارت بهتر افزایش سخت گیری ها برای استفاده از خودرو شخصی مطرح می کنند.

تقی زاده با اشاره به یکی از ملاقات های خود با نماینده اتحادیه بین المللی حمل و نقل عمومی، گفت: در آن دیدار، این پرسش مطرح شد که استراتژی شما در کلانشهر تهران چیست؟ زیرا از یک سو برای توسعه حمل و نقل عمومی و از سوی دیگر برای توسعه حمل و نقل با خودرو شخصی گام بر می دارید و هزینه می کنید.

وی ادامه داد: این موضوع از آنجا مورد پرسش قرار گرفت که رویکرد جهانی کاهش ظرفیت معابر و افزایش سختی های حمل و نقل با خودرو شخصی به رغم علاقمندی مردم به آن است.

به گفته این مقام مسئول، افزایش خطوط ویژه اتوبوس رانی، افزایش خودروهایی با ظرفیت جابه جایی تعداد افراد بیشتر در خطوط حمل و نقل عمومی، توسعه خطوط ویژه دوچرخه سواری برخی از راهکارهای مقابله با آلودگی هوا است.

تقی زاده با نقد انقطاع صورت گرفته در مدیریت حمل و نقل درون شهری و برون شهری، اظهار کرد: یکی از طرح های در دست بررسی، ایجاد خطوط اتوبوسرانی سریع بین تهران و کرج برای حمل و نقل مسافران و کاهش استفاده از خودرو شخصی و بار ترافیک و آلودگی است که تهران و کرج را درگیر کرده است.

وی با بیان اینکه بودجه مورد نیاز برای کاهش آلودگی هوا در تهران می تواند از طریق توقف پروژه های ترافیک زا و تولید کننده آلودگی بیشتر هوا همچون تعریض، توسعه و احداث معابر بزرگ راهی و غیر بزرگ راهی تامین شود، گفت: حل معضل آلودگی هوا و ترافیک، راهی جز کنترل و کاهش میزان استفاده از وسایل حمل و نقل شخصی ندارد و از این رو اولویت نخست برنامه های مقابله با آلودگی هوا باید توسعه کمی و کیفی حمل و نقل عمومی باشد.

توسعه حمل و  نقل عمومی پیش زمینه ایجاد محدودیت استفاده از خودرو شخصی

بنابراین گزارش، سعید متصدی معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه توسعه حمل و  نقل عمومی پیش زمینه ایجاد محدودیت برای استفاده از خودرو شخصی است، گفت: تا زمانی که حمل و نقل عمومی به ویژه خطوط اتوبوسرانی و مترو از کیفیت و کمیت قابل قبولی برخوردار نباشند، نمی توان مردم را به سمت استفاده از سیستم حمل و نقل عمومی سوق داد.