امنیت پایدار، افزایش کارایی ارتش و مقابله با کودتا از جمله اهداف ادغام حشد الشعبی با ارتش عراق است

«حسن هانی‌زاده» کارشناس مسائل منطقه در تحلیل علل پیوستن نیروهای بسیج مردمی عراق به بدنه ارتش این کشور در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: در مورد ادغام نیروهای بسیج مردمی عراق با ارتش این کشور می‌بایست به این نکته توجه شود که حشدالشعبی‌های عراق یک طیف از نیروهای مردمی این کشور قلمداد می‌شوند که تنها شیعه نیستند و حتی طیف‌های مذهبی دیگری از این کشور در میان‌ آنها حضور دارند که می‌توان به سنی‌ها و کردها اشاره کرد. بعد از ورود داعش به شمال عراق این نیروها به درخواست مراجع دینی در قالب «بسیج مردمی عراق» تشکیل شدند و آموزش‌های فشرده‌ای را گذراندند که شاهد کارآمدی آنها در مبارزه با تروریسم در عراق بودیم.

وی ادامه داد: پاک‌سازی مناطقی مانند جرف الصخر، فلوجه و موصل نشان داد که خروجی این نیروها می‌تواند برای تامین امنیت عراق بسیار مناسب باشد. اما برخی از کشورهای عربی منطقه با شکل‌گیری این نیرو تاکنون مخالفت‌هایی را صورت داده‌اند که بیشتر رنگ و بوی طائفه‌ای و مذهبی دارد تا دلایل مقبول امنیتی و تاکتیکی. در این بین می‌توان به عربستان سعودی، ترکیه و قطر اشاره کرد که پس از تایید مصوبه پارلمان عراق مبنی بر ادغام این نیروها با ارتش عراق شاهد بودیم که واکنش‌های تندی از سوی این سه کشور صورت گرفت. لذا دولت حیدر العبادی برای این‌که بتواند به بهانه‌گیری‌ها و فضاسازی‌های منفی علیه بغداد خاتمه دهد، طرح ادغام نیروهای مردمی عراق با ارتش این کشور را مطرح کرد.

عده‌ای نگران هستند که ورود حشدالشعبی به بدنه ارتش عراق موجب ایجاد دو دستگی در ساختار نظامی و امنیتی این کشور شود. اما باید بدانیم یکی از دلایلی که این نیروها وارد بدنه ارتش عراق می‌شوند، این است که فرماندهان بعثی به گروهک تروریستی داعش در عراق و سوریه ملحق شدند که موجب شده کارآمدی ارتش پایین بیاید. حتی ارائه آمار و اخبار از سوی بعثی‌ها به داعش موجب شد تا جنایتی مانند کشتار پایگاه اسپایکر موصل به وقوع بپیوندد و حدود هزار تا هزار و ۷۰۰ نفر از دانشجویان نظامی و کادر این پایگاه نظامی به دست داعش قتل عام شوند. از این نظر باید بگوییم ادغام حشدالشعبی در داخل ارتش تا حدودی ضریب امنیت عمومی عراق و کارایی ارتش را افزایش می‌دهد.

این تحلیلگر مسائل غرب آسیا با اشاره به این موضوع که امنیت پایدار از طریق پیوستن نیروهای حشدالشعبی‌ به ارتش عراق افزایش پیدا می‌کند، گفت: بر اساس تجربه‌ای که در سال‌های گذشته به دست آمده، ارتش عراق در هر زمان آماده انجام کودتا علیه دولت حاکم بر بغداد بوده است. از این منظر ورود حشدالشعبی‌ها به ارتش موجب می‌شود کنترل دوجانبه در داخل ارتش صورت بگیرد که این می‌تواند موجب ایجاد امنیت پایدار در سراسر عراق شود. ناگفته نماند که بیشترین واکنش‌های منفی در خصوص ادغام بسیج مردمی عراق با ارتش این کشور از سوی ترکیه نمایان شد. چراکه اعتراض ترکیه دقیقاً تهدید منافع ناحق این کشور در عراق و منطقه را نمایان می‌کند. اما باید دانست دولت و پارلمان عراق با توجه به استقلال قوه مجریه و مقننه براساس منافع این کشور تصمیم‌گیری می‌کنند و مصوبه چند روز گذشته پارلمان ارتباطی به کشورهای دیگر نخواهد داشت و تنها یک بحث داخلی بر پایه توسعه امنیت پایدار محسوب می‌شود.

وی در پایان با بیان این‌که احتمال تحرک غربی‌ها برای تحت‌الشعاع قرار دادن مصوبه پارلمان عراق وجود دارد، خاطرنشان کرد: احتمال مداخله آمریکا و تحت فشار قرار دادن دولت العبادی وجود دارد. چراکه آنها از سال ۲۰۰۳ در عراق حضور دارند و حتی در ماه‌های اخیر برای شروع عملیات موصل اقدام به خط‌دهی در عراق کرده‌اند. لذا به نظر می‌رسد واشنگتن از هر ابزاری برای برهم زدن توازن قوا در عراق استفاده کند تا بتواند انسجام میان نیروهای حشدالشعبی و ارتش عراق را از بین ببرد و به نوعی می‌توانیم بگوییم دخالت این کشورها نوعی مانع‌تراشی برای انسجام ملی و بازگشت امنیت به خاک عراق محسوب می‌شود.