اولین نشانه از رشد نوسازی

دنیای اقتصاد:اگرچه بیش از 10 درصد فضاهای شهری کشور را بافت‌های فرسوده تشکیل می‌دهد و براساس قانون برنامه پنجم توسعه، سالانه 10 درصد از مساحت77 هزار هکتاری بافت فرسوده کشور باید احیا و نوسازی شود تا در سال 94 تمامی محدوده بافت فرسوده کلان‌شهرها نوسازی شده باشند؛ اما هم‌اکنون کمتر از 20درصد از این مساحت نوسازی شده است. این درحالی است که پیامد فرسودگی، در اشکال گوناگون ازجمله کاهش یا فقدان شرایط زیست‌پذیری و ایمنی، نابسامانی کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و تاسیساتی بروز پیدا می‌کند. از این رو مدیریت شهری اصفهان برای سرعت بخشی به روند نوسازی محدوده 2/ 2 هکتاری بافت فرسوده این کلان‌شهر، یک «بسته انرژی زا در قالب دو فاکتور تشویقی» برای ترغیب مالکان و سازندگان برای ساخت‌وسازهای جدید در بافت فرسوده شهر اصفهان طراحی کرده است. در قالب این بسته تشویقی که از ابتدای سال 95 ملاک عمل صدور پروانه‌های ساختمانی در محدوده بافت فرسوده شهر اصفهان قرار گرفته است از یکسو هزینه صدور پروانه ساختمانی مشمول 70 درصد تخفیف نسبت به سایر مناطقی شهری اصفهان شده است و از سوی دیگر مدیریت شهری روند صدور پروانه ساختمانی در این محدوده 2/ 2 هکتاری را (در حال حاضر مساحت شهر اصفهان بالغ بر 47 هکتار است) با معیار سرعت و سهولت پیگیری می‌کند.

بررسی‌های انجام شده از عملکرد بسته تشویقی ویژه ساخت‌وسازهای بافت فرسوده در کلان‌شهر اصفهان طی ماه‌های اخیر نشان می‌دهد، بسته تشویقی که مدیریت شهری برای تحریک نوسازی بافت فرسوده تدارک دیده است منجر به تقویت انگیزه سرمایه‌گذاران برای شروع طرح‌های ساخت‌وساز در بافت فرسوده شده است طوری که پس از قرارگیری بازار مسکن از نیمه دوم سال 92 در فاز رکود، اجرای این بسته تشویقی منجر به بهبود شرایط ساخت‌وساز شده است. در این زمینه مقايسه شهر اصفهان با ديگر کلان‌شهرها نشان مي‌دهد که در سال 1394 اقدامات صورت گرفته از سوی شهرداري اصفهان منجر به بهبود شرايط ساخت‌وساز در شهر اصفهان شده است.

به گزارش «دنیای اقتصاد» از مجموع بودجه 2650 میلیارد تومانی شهرداری اصفهان در سال جاری، سهم درآمدهای ناشی از انواع عوارض ساختمانی رقمی بالغ بر 1060 میلیارد تومان پیش‌بینی شده است که نشان‌دهنده وابستگی 40 درصدی بودجه اداره شهر اصفهان به یکی از مهم‌ترین درآمدهای ناپایدار شهری است. بررسی‌ها نشان می‌دهد اکنون هزینه هر مترمربع ساخت‌وساز در مناطق مختلف شهر اصفهان بین یک تا 2 میلیون تومان درنوسان است. از این رقم سهم عوارض ساختمانی معادل 10 درصد است. به گفته مدیران شهری اصفهان، تاکنون محدودیتی برای جلوگیری از تخریب و نوسازی ساختمان‌های با عمربنای کم پیش‌بینی نشده است.

براساس این گزارش مساحت فعلی بافت فرسوده شهر اصفهان معادل 280/ 2 هکتار برآورد شده است که بررسی‌های انجام شده از روند صدور پروانه‌های ساختمانی طی چندماه اخیر نشان‌دهنده اثرگذاری بسته تشویقی در افزایش ساخت‌وسازهای بافت فرسوده است. مهدی جمالی‌نژاد، شهردار اصفهان با اشاره به طولانی شدن دوره رکود مسکن به‌ویژه در بافت‌های فرسوده شهری، اظهار کرد: یکی از مهم‌ترین چالش‌های فراروی مدیریت شهری طی چند سال اخیر در تحقق درآمدهای مصوب در بودجه سالانه بوده است. با توجه به آنکه بخش مسکن یک بخش پیشران در اقتصاد شهر است، تعميق و تشديد چنين بحراني در چند سال اخير بخشي از بنيان‌ها و زيرساخت‌هاي اقتصاد شهري را متزلزل ساخته بود. در عین حال اصلاح ساختار و بهسازي بافت فرسوده شهري، همواره يکي از اهداف مهم و دغدغه‌هاي عظيم فکري مدیریت شهری اصفهان طي سال‌هاي اخير بوده است و به این منظور تاکنون بخش عمده‌اي از برنامه‌ريزي‌هاي کلان خود را در بخش توسعه پايدار معطوف به اين امر کرده است.

وی خروج از انسداد و رکود بخش مسکن را سرآغازي براي اصلاح بافت فرسوده شهري و ارتقای کيفيت زيستگاه‌هاي کهن شهري دانست و افزود: به‌کارگیری ساز و کارهاي تشويقي منجر به تقويت انگيزه سرمايه‌گذاران و شهروندان براي توسعه ساخت‌وساز در بخش‌هاي فرسوده شده است، همچنین سياست‌گذاري در باب تقويت رويکرد اجتماعي و اقتصادي شهروندان برای ساخت‌وساز در بافت هاي فرسوده مبتني بر دو راهکار اصولي انگيزشي و شهروند مدارانه، شامل 70 درصد تخفيف و نيز تسهيل و تسريع در موضوع صدور مجوز ساخت بوده است. شهردار اصفهان تصریح کرد: بخشي از املاک موجود در بافت‌هاي فرسوده شهر داراي اسناد مشاع و قولنامه‌اي است که شهرداري برای کاهش چشمگير موانع موجود در ساخت‌وساز و تشويق کردن به سرمايه گذاري در بخش مسکن، حتي‌المقدور با توجه به ضوابط و مقررات جاري و مصوبات کشوري و شورايي، تمهيدات و تسهيلاتي را براي رونق ساخت‌وساز در اين بافت‌ها و ترغيب شهروندان در اين حوزه در نظر گرفته است که نتايج مثبت اين سياست‌گذاري از هم‌اکنون به نحو محسوسي آشکار است؛ البته بانک‌ها در اين‌گونه موارد مشکلات خاص به خود را در پرداخت تسهيلات به سرمايه گذاران دارند.

جمالي‌نژاد در زمینه روند توسعه مسکن در شهر اصفهان در ماه‌هاي پيش رو، گفت: با توجه به افزایش سقف تسهیلات مسکن از سوی دولت و نیز شرایط کنونی بخش مسکن کشور که از آن به عنوان دوره پیش رونق نام برده می‌شود و نیز به مقتضاي رويکرد جديدي که شهرداری اصفهان در توسعه ساخت‌وساز مسکن به‌ويژه در بافت‌هاي فرسوده ایجاد کرده است، پيش‌بيني مي‌شود رونق‌افزايي در ماه‌هاي پاياني سال شدت يابد و پس از يک رکود چند ساله در اين حوزه، شرايط نسبتا مناسبی که متضمن بهسازي بافت‌هاي مزبور و ارتقاي منظر شهر، سطح شهر نشيني و در کل اعتلاي همه جانبه شهر اصفهان باشد، حاصل شود. وی در پايان درباره مطالبات شهرداري اصفهان از دولت در بافت فرسوده گفت: اکنون اين رقم بالغ بر 5 میلیارد و 200 میلیون تومان است که در صورت پرداخت آن شهرداري مي‌تواند با سرعت بیشتر، خدمات مورد نیاز اين حوزه را ارائه کرده و مراتب رضايت بالاتر شهروندان را فراهم کند.