خشکیدن چشمه های مالی و اراده در اجرای طرح احیا و تعادل بخشی آب در بوشهر

آنان می گویند: در پی خشکسالی های اخیر، کمبود آب، کاهش منابع سفره های زیر زمینی، برداشت های بی رویه و ممنوعه شدن بیشتر دشت های استان بوشهر، طرح احیا و تعادل بخشی، تنها راهکار بهبود وضعیت آب و پیشگیری از نابودی کشاورزی در این استان است و شتاب بخشیدن و تحقق اهداف آن درگرو تامین اعتبار و عزم جزم مسئولان است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر گفت: در شرایط کنونی اجرای طرح احیا و تعادل بخشی از مهمترین مصوبه های شورای عالی آب کشور است که متکی به منابع عمومی و دولت است و با تخصیص و نقدینگی ناچیز اعتبار، تعهدات این طرح به کندی پیش می رود.
شاپور رجایی، یکی از هدفهای اصلی طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب زیر زمینی را توقف روند افت سطح آب زیر زمینی در سال اول و احیا و برگشت به حالت اولیه در یک دوره 20 ساله عنوان کرد.
وی بیان کرد: محقق نشدن اعتبارات و نبود اراده جدی در مسئولان سیاسی و اجرایی موجب شده است نه تنها روند افت سطح آب زیر زمینی استان متوقف نشود بلکه در برخی از دشت های استان از جمله دهرود - تنگ ارم، بوشکان، طلحه، فاریاب، گلدشت، باغان ، دشت پلنگ، جم و ریز این روند افت سیر صعودی به خود بگیرد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر گفت: اگر چه طرح الگوی کشت دشت های استان، پهنه بندی کشت بویژه برای بخش زراعی به تصویب شورای حفاظت از منابع آب رسیده و به شهرستانها ابلاغ شده است اما بدلیل نبود اراده جمعی و ابزار قانونی کارآمد همین پهنه بندی رعایت نمی شود و سطح کشت در بیشتر دشت های استان به مراتب بیش از سهمیه مصوب و ابلاغی است.
رجایی اظهار کرد: میانگین افت سطح ایستایی آب دشت های استان در نیمه نخست امسال نزدیک به 33 سانتی متر اندازه گیری شده است.
وی اضافه کرد: دشت های باغان با 267 سانتی متر، دهرود - تنگ ارم با 204، ریز 171، طلحه فاریاب 129، بوشکان 99، خون 39 و جم 97 سانتی متر بیشترین افت را به خود اختصاص داده اند.
رجایی گفت: تاخیر در شروع بارندگی فصل جاری، تکیه بیش از حد کشت خارج از فصل گوجه فرنگی به منابع زیر زمینی، استمرار آبیاری باغ های خرما و مرکبات فشار مضاعفی بر منابع زیر زمینی وارد کرده است و پیش بینی می شود میزان افت سطح آب در پاییز نیز مشابه تابستان با شیب تندی ادامه یابد.
وی تاکید کرد: همین مساله برنامه ریزان مدیریت منابع آب را از هدفهای اصلی خود در طرح احیا و تعادل بخشی دور می کند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر گفت: در یک سال گذشته 871 میلیون متر مکعب آب از منابع سطحی و زیر زمینی استان برای مصارف کشاورزی برداشت شده است.
رجایی افزود: استحصال از منابع زیر زمینی با 486 میلیون متر مکعب 56 درصد سهم آب کشاورزی را در استان به خود اختصاص داده است.
وی اظهار کرد: با وجود محدودیت شدید منابع آب زیر زمینی و استمرار افت سطح ایستایی، بیشترین فشار بر این منابع محدود وارد می شود.
رجایی بیان کرد: از 385 میلیون متر مکعب برداشت آب سطحی، شبکه آبیاری و زهکشی دالکی و آبپخش به ترتیب 170 و 138 میلیون متر مکعب نزدیک به 80 درصد مصرف آب سطحی استان را به خود اختصاص داده است.
وی گفت: شیوه آبیاری در توزیع آب سطحی بخش کشاورزی استان بیشتر به صورت سنتی و غرقابی و با زمان بسیار پائین انجام می شود به گونه ای که در شبکه شش هزار و 500 هکتاری آبپخش با 980 هزار اصله نخل 138 میلیون متر مکعب آب به باغ های استان اختصاص می یابد.
رجایی با اشاره به بهره وری بسیار پائین کاربرد آب در تولید محصول خرما، اظها رکرد: آب اختصاص یافته به هر هکتار 21هزار و230 مترمکعب یعنی به ازای هر اصله نخل 141 متر مکعب است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر گفت: اصلاح شیوه آبیاری نخیلات، یکی از ضرورت های انکار ناپذیر مدیریت آب و کشاورزی استان است که در قالب طرح' ارتقای بهره وری مصرف آب کشاورزی دشتستان' تهیه و پس از تصویب در ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی استان از طریق مراجع ذیربط ملی در دست پیگیری است.
وی یادآو رشد: نتایج اولیه و برآورد های کارشناسی حاصل از اجرای این طرح مهم حیاتی حکایت از ارتقای بهره وری فیزیکی مصرف آب از 345 به هزار و 300 گرم تولید محصول به ازای هر متر مکعب آب مصرفی و رشد 285 درصدی دارد.
رجایی گفت: علاوه بر این در شرایط موجود کشاورزان و باغداران به ازای مصرف هر متر مکعب آب پنج هزار و 290 ریال تولید نا خالص داشته و با اجرای این طرح به 53هزار ریال افزایش می یابد و به این صورت بهره وری اقتصادی آب از رشد بیش از 900 درصدی برخوردار می شود.
وی یادآور شد: در آمد حاصل از فروش محصول خرما و زراعت در زمین ها و باغ های زیر پوشش این طرح از یکهزار و 420 میلیارد ریال می تواند به 12هزار و 500 میلیارد ریال افزایش یابد.
مدیرعامل آب منطقه ای استان بوشهر گفت: بستن و پر کردن 800 حلقه چاه غیر مجاز از جمله تعهدهای سال جاری این شرکت و مصوبه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی دولت است که در هفت ماهه گذشته کمتر از10 درصد در استان پیشرفت داشته است.
رجایی افزود: همکاری نکردن مسئولان اجرایی استان و شهرستانها و نگرانی از برخی نارضایتی ها و مسائل اجتماعی مانع از تحقق هدفهای ابلاغی شده است.
وی اظهار کرد: ادامه فعالیت چاه های غیر مجاز منجر به استمرار حفر این نوع چاه ها می شود و این امر باعث می شود حتی چاه های مجاز نیز با مشکل روبه رو شوند.
وی یادآور شد: به همین دلیل میزان مراجعه بهره برداران برای تمدید و اصلاح پروانه های بهره برداری و رعایت سطح زیر کشت تحت تاثیر قرار گرفته است و با وجود صدور اخطاریه های مکرر بیش از70 درصد بهره برداران مجاز اقدام به تمدید پروانه های بهره برداری نکرده و پروژه اصلاح و تعدیل پروانه های بهره برداری با مانع جدی برخورد کرده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر در باره تغییرات کیفی منابع آب استان گفت: برداشت مازاد برظرفیت آب تجدید پذیر و قابل برنامه ریزی سفره آب زیرزمینی و افت پیاپی سطح ایستایی در دشتهای استان بویژه دشت های نوار ساحلی، همجواری با رودخانه ها و منابع شور تغییر کیفی شدیدی را سبب شده است.
رجایی بیان کرد: در بخشی از دشتهای استان مانند آبدان، لمبدان و کنگان، بردخون، کاکی، چاهکوتاه و آبطویل، اهرم، سنا و چاگاه کاهش کیفیت آب بحدی است که امکان استفاده از این منابع دچار اختلال شده و بهره برداران به نصب دستگاههای نمک زدایی آب روی آورده اند.
وی افزود: تخلیه پساب و تلخاب این دستگاهها به زمین ها و آبراهه های پیرامونی به تشدید شوری و افزایش تصاعدی تغییرات کیفی وعوارض زیست محیطی منجر شده است و این امر هزینه های هنگفتی بربهره برداران تحمیل کرده است.
وی اضافه کرد: جایگزینی کشت روباز با کشتهای گلخانه ای و مکانیزه و استفاده از این آب برای توسعه مزرعه های آبزی پروری ضمن حفظ سقف تولید و تثبیت اشتغال بهره برداران در کیفیت آب نیز بهبود ایجاد می شود.
رجایی اظهار کرد: ادامه این وضع بحران منابع آب زیر زمینی را تشدید می کند زیرا نه تنها مسائل فرهنگی و اجتماعی بلکه روند موجود تامین اعتبار، نیز بردامنه بحران افزوده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر در باره وضعیت آب شرب و صنعتی در این استان گفت: در یک سال گذشته بخش شرب و مصارف صنعتی، تجاری و خدماتی زیرپوشش شرکت های آب و فاضلاب شهری و روستایی ( صنایع غیر وابسته به وزارت نفت) 114 میلیون متر مکعب آب را به خود اختصاص داده است.
وی بیان کرد: شهرهای استان بوشهر 70 درصد و روستاها نیز30 درصد آب را مصرف می کنند.
رجایی در مورد طرح آبرسانی کوثر گفت: هم طرح آبرسانی از سد کوثر در استان کهگیلویه و بویر احمد با 68 میلیون متر مکعب معادل 60 درصد و طرح آبرسانی از کازرون استان فارس با 30 میلیون متر مکعب 26 درصد در تامین آب شرب استان بوشهر سهیم هستند.
وی در باره آبشیرین کن های استان بوشهر اظهار کرد: آبشیرین کن های کنگان و بوشهر هر یک با ظرفیت تولید روزانه 10 هزار متر مکعب به ترتیب از سال 1394 و پاییز 1395وارد مدار بهره برداری و به منابع تولید آب استان اضافه شده اند.
رجایی گفت: این دو سایت آبشیرین کن سالانه 7.3میلیون متر مکعب ظرفیت تولید آب دارند و نزدیک به 6.5درصد از ظرفیت کلی تولید آب شرب این استان را تامین می کنند.
وی افزود: علاوه براین مجوز بهره داری و خرید تضمینی 75 هزار متر مکعب در روز از آبشیرین کن های جدید برای شهرها و روستاهای استان نیز گرفته شده است.
رجایی اظهار کرد: قرار داد آبشیرین کن 28هزار مترمکعبی در روز با سرمایه گذار منعقد و عملیات ساخت آن از آذر 1395 آغاز می شود.
وی یادآور شد: آبشیرین کن های 35هزار مترمکعبی در روز بوشهر، هفت هزار و 500 مترمکعبی نوار ساحلی تنگستان و چهار هزار و 500 مترمکعبی عسلویه نیز مراحل تشریفات قانونی انتخاب سرمایه گذار انجام و در سال جاری به مرحله عقد قرار داد و شروع عملیات اجرایی می رسد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر گفت: ظرفیت آب تولیدی از خطوط آبرسانی و منابع محلی استان 290 هزار متر مکعب در روز است که با اضافه شدن 95هزار مترمکعب تولید آبشرین کن های پنج گانه به 385هزار مترمکعب در روز افزایش می یابد.
رجایی اظهار کرد: علاوه بر فعال سازی سیستم های شیرین سازی آب دریا طرح های اضطراری متعددی با هدف جبران کمبود آب شرب استان تا زمان بهره برداری از طرح های آبرسانی در برنامه کاری استان قرار دارد.
وی بیان کرد: تامین آب مورد نیاز صنایع آب بر و خدمات مرتبط با تکیه به برداشت آب دریا جهت گیری شده است و در زمان حاضر بیش از 14 نقطه آبگیر در ساحل استان ایجاد و علاوه بر تامین آب صنعتی برای خنک سازی و مصارف صنعتی، سالانه بیش از 222 میلیون متر مکعب شیرین سازی آب برای مصارف صنعتی و خدمات مرتبط صورت می گیرد.
وی اظهار کرد: وزارت نیرو با هدف سامان بخشیدن به هر گونه برداشت آب از دریا، نظامنامه تخصیص آب را مصوب و ابلاغ کرده و همه بهره برداران فصلی و متقاضیان استفاده از آب دریا علاوه بر الزام به رعایت مطالبات و ارزیابی زیست محیطی، باید مجوز لازم از شرکت آب منطقه ای نیز داشته باشند.
رجایی افزود: سرانه تولید آب برای جوامع شهری و روستایی استان بوشهر به ترتیب 292 و 226 لیتر به ازای هر نفر در روز است که این سرانه در بخش شهری و روستایی به ترتیب 10 و 20 درصد بیش از سرانه تولید ملی است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر گفت: مطالعات سه طرح آبرسانی باغان با ظرفیت انتقال سالانه 8.1، دشت پلنگ با ظرفیت 34.8و نرگس با ظرفیت 10 میلیون متر مکعب پایان یافته و برای گرفتن مصوبه های قانونی به شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور ارسال شده است.
وی افزود: در نظر است تامین مالی طرح های یاد شده به روش بی او تی صورت گرفته و با توجه به روند ساخت سه سد ذخیره ای تامین کننده آب این طرح ها وارد فاز اجرایی شوند.
رجایی اظهار کرد: طرح های آبرسانی باغان به شهرستان جم با هدف تامین آب شرب بخش ریز و صنایع مستقر در شهرستان یاد شده عملیاتی می شود و پالایشگاه فجر جم بعنوان بزرگترین واحد صنعتی مستقر در شهرستان غالب هزینه اجرای خط انتقال و تاسیسات مربوطه را پذیرفته است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر گفت: استمرار معافیت بخش کشاورزی از پرداخت حق نظارت چاه ها و منابع آب زیر زمینی باعث برداشت بی رویه و بی ضابطه از این منابع حیاتی، عدم تلاش موثر برای ارتقای بهره وری مصرف آب در این بخش و ضعف بنیه مالی شرکت های آب منطقه ای در حفاظت و صیانت از منابع زیر زمینی شده است.
رجایی یادآور شد: برقرار دوباره حق نظارت از چاه های کشاورزی می تواند منجر به تامین منابع مالی و توجیه فنی و اقتصادی برای نصب کنتور بر چاه ها و تحویل حجمی آب به بهره برداران شود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر در باره اعتبارات این شرکت گفت: میزان اعتبارات مصوب ملی و استانی شرکت آب منطقه ای استان بوشهر در سال جاری 497 میلیارد ریال است.
وی بیان کرد: سدهای دالکی، دشت پلنگ و باغان به ترتیب 90.7، 85 و 76.4میلیارد ریال اعتبار مصوب دارند.
رجایی اظهار کرد: به دلیل تخصیص کمتر از 17 درصدی سال 1394 و ابلاغ نشدن تخصیص و نقدینگی اعتبارات در سال جاری روند اجرایی این سه سد مخزنی استان به کندی پیش رفته و از برنامه زمان بندی خود عقب افتاده است.
وی گفت: اگرچه تمام تلاش شرکت آب منطقه ای استان برتامین منابع مالی سد دالکی از فاینانس داخلی(ماده 5) و سدهای باغان و دشت پلنگ از محل فاینانس خارجی بوده است اما تاکنون موفقیت قابل توجهی در بخش اجرا نصیب این طرحها نشده است.
رجایی یادآور شد: باید با اختصاص اوراق مشارکت یا اسناد خزانه به اینگونه طرحها زمینه فعالیت اجرایی آنها فراهم شود.
وی افزود: سد تنگ ارم که با هدف تامین آب شرب اضطراری بخش ارم در دست اجراست از پیشرفت فیزیکی بالای 90 درصد برخوردار بوده و در زمستان سالجاری آبگیری می شود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر گفت: خط آبرسانی سد تنگ ارم تا شهر تنگ ارم و روستاهای دهرود در تعهد شرکت آب و فاضلاب روستایی استان است و مراحل تشریفات مناقصه انتخاب پیمانکار سپری می شود.
وی افزود: علاوه بر مشکل جدی در کمبود اعتبارات و ابلاغ نکردن تخصیص طرحهای زیرساختی بخش آب استان بلاتکلیفی ساخت سدهای باهوش و خائیز نارضایتی و اعتراض گسترده باغداران شبکه آبیاری اهرم را در پی داشته است.
رجایی اظهار کرد: آبدهی رودخانه اهرم در ماههای گرم سال از اردیبهشت تا آذر ماه (شروع بارندگی سال آبی) بحدی کاهش یافته که هیچ آبی از سد انحرافی وارد کانالها نشده و باغداران در تنگنا و مشکل بی آبی قرار دارند.
وی یادآور شد: با توجه به اینکه بیش از یکهزار و 200 هکتار از باغ های شبکه آبیاری اهرم درمعرض خشکیدن قرار دارند باید به صورت اضطراری ساخت سد خائیز ازمحل اعتبار مدیریت بحران اجرا شود.
رجایی افزود: پیگیری زیادی به منظور تامین اعتبار ساخت دو سد باهوش و خائیز صورت گرفته ولی تاکنون نتیجه ای درپی نداشته است.
وی گفت: همزمان با مطالعه و اجرای سدهای بزرگ مخزنی استان طرحهای توسعه منابع آب برخی حوزه های آبریز داخلی مانند دهرود دشتستان، سنا و کاردنه دشتی، حوزه شبانکاره، دره کره بوشهر، شور چهارروستایی، دره گپ گناوه، رجدون و آردو برازجان و اخند عسلویه در دستور کار شرکت آب منطقه ای قرار دارند تا ضمن شناسایی ظرفیت های موجود زمینه بهره گیری از روان آبهای فصلی و برنامه ریزی برای استفاده از آنها فراهم شود.
وی یادآور شد: شناخت ظرقیت بالقوه توسعه منابع آب استان منجر به برنامه ریزی صحیح استفاده از ظرفیت های تولید روانابو بهره گیری از آنها خواهد شد.
رجایی افزود: کاهش تمرکز و برداشتن فشار از روی منابع آب زیرزمینی با بهره گیری و استفاده بهینه از ظرفیت تولید رواناب حوزه های کوچک و بزرگ استان از جمله هدفهای مطالعه و اجرای اینگونه طرحهاست.
وی اضافه کرد: مساحت حوزه های آبریز تحت مطالعه بیش از پنج هزار کیلومتر مربع و آورد سالانه آنها بیش از250میلیون مترمکعب در سال است.
مدیرآب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر گفت: از 100 هزار هکتار زمینهای آبی استان 25 هزار هکتار معادل 25 درصد مجهز به سیستم آبیاری تحت فشار هستند و مابقی به صورت سنتی آبیاری می شوند.
منصور نوذری درباره علت مجهز نشدن زمینهای کشاورزی آبی استان به سیستم های نوین آبیاری افزود: بخشی از این زمینها محدود به کشتهای متراکم گندم، جو و کلزاست که آبیاری این نوع محصولات تاکنون از طریق آبیاری بارانی امکان پذیر بوده است.
وی اظهارکرد: به دلیل اینکه در استان بوشهر تبخیر و شوری آب بالاست امکان تجهیز این زمینها به سیستم های آبیاری تحت فشار وجود ندارد.
مدیرآب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر بیان کرد: براساس بررسی ها و تمایل کشاورزان به استفاده از سیستم های آبیاری نوین در زمان حاضر برای زمینهای با کشت متراکم زمینه استفاده از سیستم آبیاری قطره ای (نواری) امکان پذیر شده است.
نوذری گفت: 20هزارهکتاراز باغهای خرمای زیرپوشش شبکه آبیاری دشتستان و تنگستان به دلیل نبود سد و تنظیم آب، دوره آبیاری آنها هرسال دو بار به صورت غرقابی انجام و امکان اجرای سیستم آبیاری تحت فشار برای این باغها وجود نداشت.
مدیرآب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهراظهار کرد: با احداث سد رئیسعلی دلواری امکان تجهیز حدود 10 هزار هکتار از نخیلات منطقه دشتستان زیرسد رئیسعلی دلواری شامل شبکه آبپخش، کلل و دو هزار و 400 هکتار از شبکه سعدآباد به سیستم های نوین آبیاری وهمه زمینهای آبی استان بوشهر فراهم است.
نوذری اظهار کرد: با اجرای سیستم های نوین آبیاری در زمینهای آبی تسطیح اراضی کشاورزی لازم نیست واز هدر رفت آب به صورت تبخیر و از زه آب نیز پیشگیری می شود.
وی بیان کرد: با اجرای سیستم آبیاری تحت فشار راندمان آبیاری بسته به شرایط به 75 تا 90 درصد افزایش می یابد این درحالی است که راندمان آبیاری در حالت سنتی 35درصد است.
مدیرآب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر در مورد برنامه های این سازمان گفت: در شبکه های آبیاری زه کشی زیر پوشش سد رئیسعلی دلواری مطالعات دو هزار و 400 هکتار از نخیلات شبکه آبیاری سعد آباد انجام شده است.
نوذری ادامه داد: همچنین مطالعه حدود هشت هزار و 700 هکتار از زمینهای زراعی شبکه شبانکاره، شش هزار و 500 هکتار از شبکه آبیاری نخیلات آبپخش و یکهزار و 200 هکتار از شبکه آبیاری نخیلات کلل نیز در دستور کار مطالعه قرار دارد.
وی یادآور شد: در زمینهای کشاورزی و نخیلات زیر پوشش رودخانه دالکی به علت نبود سد و فراهم نبودن امکان تنظیم آب شرایط اجرای طرحهای آبیاری تحت فشار در زمان حاضر برای این منطقه فراهم نیست.
نوذری افزود: برای نهادینه سازی فرهنگ اصلاح شیوه های آبیاری نخیلات پایلوت 170 هکتاری شبکه آبپخش انتخاب و عملیات اجرایی آن نیز دردست اجراست.
وی هدف از اجرای این پایلوت 170 هکتاری را ترویج اصلاح شیوه آبیاری، استقرارمدیریت مشارکت با ایجاد مدیریت مشارکتی آب و تشکیل تشکل آبران با همکاری و هماهنگی دستگاههای اجرایی عنوان کرد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر نیز گفت: در اجرای شعار اقتصاد مقاومتی اقدام و عمل، افزایش بهره وری و تقویت تولید ملی در استان از اولویتهای این سازمان درسالجاری است.
محمد تقی منوچهری افزود: در این ارتباط افزایش بهره وری دربخش آب و خاک و توسعه کشت در محیطهای کنترل شده درگلخانه از جمله برنامه های این سازمان است.
وی اضافه کرد: با توجه به آبیاری 20 هزار هکتار از نخیلات استان در حوزه زیر سد رئیسعلی دلواری به صورت غرقابی که سالانه با وجود مصرف حجم زیادی از آب تنها دو تا چهار بار آبیاری می شوند، اصلاح شیوه آبیاری نخیلات این حوزه از برنامه های سازمان جهاد کشاورزی درسالجاری است.
منوچهری افزود: دراین ارتباط مطالعه تغییر شیوه آبیاری نخیلات ازغرقابی به قطره ای در سطح 170 هکتار از نخیلات آبپخش به صورت پایلوت انجام وعملیات اجرایی آن با 45درصد پیشرفت فیزیکی دردست اجراست.
وی بیان کرد: با اجرای این پروژه دوره آبیاری نخیلات هر سه روز یک بار انجام می شود.
منوچهری گفت: در شیوه سنتی آبیاری نخیلات در هر هکتار 20هزار مترمکعب آب مصرف می شد این درحالی است که در شیوه نوین آبیاری این میزان به 12هزار مترمکعب کاهش می یابد.
وی افزود: علاوه بر این مطالعه دو هزار و 400هکتار نیز در منطقه سعد آباد آغاز شده و با احداث ایستگاه پمپاژ آب از سوی شرکت آب منطقه ای استان عملیات اجرایی سیستم نوین آبیاری در این منطقه نیزآغاز می شود.
منوچهری گفت: همچنین امسال کار مطالعه 15هزار هکتار از نخیلات در بخشهای آبپخش و شبانکاره و 500 هکتار در اهرم با انتخاب مشاور در این استان به اجرا درمی آید.
6047/6043** خبرنگار: موناعیدان* انتشاردهنده: خدانظرخواجه