انفجار بمب نمکی در مرکز جمعیت کشور/ کوچ اجباری از قم

به گزارش خبرنگار مهر، شدت گرفتن هر روزه معضل ریزگردها و بحرانی‌تر شدن مسئله دریاچه نمک موجب شد تا بنیاد قم پژوهی جلسه این هفته خود را به «ضرورت احیای دریاچه نمک قم» اختصاص دهد.

در این جلسه که شامگاه سه‌شنبه در مجتمع آموزش عالی طلوع مهر برگزار شد، محمدابراهیم فقیه‌زاده، رئیس جهاد دانشگاهی استان قم به بیان نقطه نظرات خود درباره وضعیت دریاچه نمک و خطری که این حوضه آبریز را تهدید می‌کند پرداخت.

وی با اشاره به اینکه خشکسالی و تغییر اقلیم مختص خاورمیانه نیست بلکه حتی در اروپا هم اتفاق افتاده، اظهار داشت: در کشورهای خاور دور هم کاهش میزان بارش موجب شده برداشت از آب‌های زیرزمینی بیشتر شود.

رئیس جهاد دانشگاهی استان قم با اشاره به خطر بسته شدن خلل و فرج زمین در اثر تخلیه آب‌های زیرزمینی، ابراز کرد: این موضوع فرونشست حوضه‌های آبریز را به همراه داشته است که در اثر کاهش آب میان لایه‌ای در عمق خاک صورت گرفته است.

وی با اشاره به اینکه در برخی مناطق فرونشست زمین به پنج متر هم رسیده، گفت: در استان قم در نزدیکی روستای جاسب می‌شود اثرات فرونشست زمین را مشاهده کرد.

فقیه‌زاده افزود: این موضوع موجب می‌شود حتی اگر در آینده بارش داشته باشیم، به دلیل بسته شدن منافذ زیرزمینی، آب در سفره‌ها ذخیره نشود.

مدفون شدن شهرها و روستاها

وی قطع شدن حقابه‌های زیست محیطی، گرم شدن بی‌سابقه هوا و دخالت‌های انسانی را از دلایلی دانست که وضعیت دریاچه نمک به نابودی می‌رود و دور نیست زمانی که بادهایی که بر فراز این دریاچه می‌وزند، هزاران تن نمک با خود به سطح شهر بیاورند.

رئیس جهاد دانشگاهی استان قم با اشاره به پیش‌بینی ناسا درباره اینکه تا ۳۰ سال آینده بخش اعظم خاورمیانه به بیابان تبدیل می‌شود، گفت: نمونه اتفاقی که در آینده می‌تواند برای شهر قم بیفتد، در روستای قاسم آباد سفلی افتاده که در ۱۵ کیلومتری قم قرار دارد و تمام روستا توسط شن‌های روان مدفون شده است.

وی با اشاره به اینکه اداره کل منابع طبیعی در این مناطق گیاه گز می‌کارد تا ریزگردها را کنترل کند، افزود: از طرفی عده‌ای چوب گز را به زغال تبدیل کرده و بر مشکلات می‌افزایند.

به گفته فقیه‌زاده در سه سال گذشته در شهر قم رطوبت هوا ۶۰ درصد کاهش داشته که همین کاهش رطوبت شرایط را آسیب‌پذیر کرده است تا جایی که چند وزش باد شدید می‌تواند قم را مدفون کند.

وی با اشاره به اینکه عده‌ای معتقدند مردم شهرهایی مانند قم دیر یا زود مجبور به مهاجرت هستند، اضافه کرد: مهاجرت شهری که یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر جمعیت دارد کار ساده‌ای نیست ضمن باید ببینیم اینکه به کجا می‌توانیم برویم؟ درحالی‌ که امروز حتی شهرهای شمالی کشور هم با بحران آب روبه‌رو هستند.

مدیریت سبز، راه نجات

رئیس جهاد دانشگاهی استان قم با اشاره به اینکه تکلیف ما به ماندن است، گفت: تنها موضوعی که می‌تواند در این شرایط ما را نجات دهد، مدیریت سبز بر اساس مدیریت هوشمند و مشارکت عمومی است.

وی اظهار داشت: با وجود خطراتی که وجود دارد، کار جدی برای حفاظت از دریاچه صورت نمی‌گیرد و آمار مجوزهای معدن داده شده اطراف دریاچه در سال‌های اخیر هم نشان‌دهنده همین موضوع است. گویا برخی خوشحال می‌شوند اگر این دریاچه خشک شود تا بیشتر به بهره‌برداری از معدن‌ها مشغول شوند.

جعفری معتقد است انتقال آب بین حوضه‌ای پاسخگوی بی‌تدبیری‌ها در زمینه مشکلات دریاچه نمک نیست و تنها منافع عده‌ای را تأمین خواهد کرد.

وی با اشاره به اینکه بارندگی در سال‌های گذشت در شهر قم تفاوت چشم‌گیری نداشته افزود: نباید بی‌تدبیری‌های خودمان را گردن تغییرات اقلیم بیندازیم.

لزوم کنترل مهاجرت‌ها به قم

سید محسن محسنی، یکی دیگر از قم پژوهان هم در این جلسه به برداشت بی‌رویه شن از اراضی اطراف شهر قم اشاره کرد و گفت: همه ما می‌دانیم شن چه نقشی در نگهداری از آب‌های زیرزمینی دارد.

حبس شدن روان‌آب‌ها در بالادست، حفر چاه‌های متعدد، احداث سدها، بهره‌برداری از معادنی که با استفاده از نفوذ عده‌ای در قم صورت گرفته از دیگر مشکلاتی بود که وی به آن اشاره کرد.

محسنی افزود: همین الآن هم که می‌خواهیم این مشکلات را حل کنیم باز راه‌حل‌هایی ارائه می‌دهیم که جیب عده‌ای پر شود درحالی‌که باید به دنبال حل ریشه‌ای مشکلات از جمله توقف مهاجرت‌ها به شهر قم باشیم.