آفتاب
گفتگو با یک هنرمند صنایع‌دستی:

ساز مرده ایرانی را زنده کرده‌ام/ نیازی به حمایت ندارم

ساز مرده ایرانی را زنده کرده‌ام/ نیازی به حمایت ندارم

عبدالله عباسی، سازنده چنگ و تار با اشاره به این‌که سازمان میراث فرهنگی، هنرمندان را حمایت نمی‌کند از شرایط دشوار دریافت وام به هنرمندان صنایع دستی گلایه کرد.

عبدالله عباسی از هنرمندان پیشکسوت ساخت ساز در گفتگو با خبرنگار مهر به پیشینه ساز چنگ اشاره و بیان کرد: در شعرهای ما آمده «رودکی چنگ برگرفت و نواخت»؛ گرچه پیشینه ساز چنگ به ده‌ها سال قبل از رودکی برمی‌گردد. ساز هارپ در ایران، ۶۵۰۰ سال قدمت دارد و من و ابراهیم قنبری مهر توانسته‌ایم پس از مدت‌ها، این ساز را احیا کنیم و روح تازه‌ای در کالبد بی‌جانش بدمیم.

وی در ادامه به رواج ساز هارپ در میان ایرانی‌ها اشاره و بیان کرد: این ساز، مدت‌ها مهجور مانده بود اما حالا احیا شده و مورد استفاده قرار گرفته است. تا آنجا که اکنون در کنسرت‌های مختلف از هارپ استفاده می‌شود و دیگر ناچار نیستیم از نوازندگان ارمنی دعوت کنیم تا از ارمنستان به ایران بیایند و در ارکستر ملی بنوازند اما هنوز هم، ساز هارپ به معرفی بیشتر نیاز دارد تا مثل پیانو یا گیتار جا بیفتد و نواخته شود.

عباسی از جمله هنرمندانی است که سازش(تار) موفق به دریافت نشان ملی مرغوبیت شده؛ او در پاسخ به این‌که سازمان میراث فرهنگی و معاونت صنایع دستی چه امکانی را در اختیار سازندگان ساز می‌گذارند گفت: سازمان میراث فرهنگی، چوب لای چرخ من نگذارد لازم نیست از من نوعی حمایت کند و امتیازاتی را در اختیارم بگذارد. من با ساخت هارپ، یک ساز مرده را زنده کردم. سازی که من ساخته‌ام را سازمان میراث فرهنگی می‌تواند، حداقل در آسیای میانه به نمایش بگذارد اما چنین کاری نمی‌کند. حتی می‌تواند فضایی از فضاهای خود را در اختیار من بگذارد تا ساز بسازم و ساختن آن را آموزش دهم اما چنین هم نمی‌کند.

این سازنده تار و چنگ به این‌که معافیت از پرداخت مالیات، تنها امتیازی است که سازمان میراث فرهنگی در اختیار او گذاشته، اشاره و بیان کرد: تنها امتیاز این است که معاونت صنایع دستی به ما پروانه تولید داده و معاف از مالیات شده‌ایم؛ جز این، هیچ امکان دیگری به ما داده نشده؛ نه بیمه‌ای داریم و نه حقوق ثابتی.

عباسی در پاسخ به این که قرار است صندوق کارآفرینی امید و معاونت صنایع دستی، ۱۰۰ میلیون تومان وام در اختیار هنرمندان و تولیدکنندگان بگذارد گفت: راستش را بخواهید آن قدر شرایط گرفتن این وام دشوار است که عطایش را به لقایش می بخشم. خود من می‌خواستم وام بگیرم گفتند باید به دنبال کارشناس ما بیایی؛ او را با خود به کارگاه ببری و برگردانی؛ سند خانه و کارگاهت را بیاوری علاوه‌بر این دو نفر که یا جواز کسب دارند یا کارمند رسمی هستند، هر کدام یک فقره چک به مبلغ ۱۲۰ میلیون تومان گرو بگذارند... من از کجا دو فقره چک ۱۲۰ میلیونی بیاورم!؟

به گفته این هنرمند فعال در زمینه ساخت ساز، امروز جوانان، گیتار را به‌جای تار و سه‌تار انتخاب می‌کنند و علت این گزینش این نیست که جوانان ایرانی علاقه‌ای به موسیقی سنتی ندارند بلکه به‌این خاطر است که آنچه آنان در ماهواره و اینترنت می‌بینند گیتار است نه تار و سه‌تار. چقدر سازهای سنتی‌مان را تبلیغ می‌کنیم و نشان می‌دهیم؟ بهتر نیست تلویزیون به عنوان رسانه ملی به نشان دادن تصویر سازهای سنتی بپردازد تا نسل جدید سازهای ایرانی را بشناسد؟ از سوی دیگر من بچه‌هایی را می شناسم که کمانچه را می‌شناسند اما پدر و مادر دلشان نمی‌خواهد پسر یا دخترشان، تار و کمانچه بنوازد، آنها ترجیح می دهند فرزندشان پیانو یا ویولن و گیتار یاد بگیرد.

عباسی در پاسخ به این که چرا این روزها بیشتر به ساخت هارپ روی آورده و کمتر تار می‌سازد گفت: استقبال از تار خیلی کم شده؛ ضمن این که این ساز در خارج از ایران، مشتری چندانی ندارد در حالی‌که هارپ یک ساز جهانی است. از سوی دیگر در ساخت تار از چوب توت استفاده می‌شود که به خاطر وجود آرسنیک، حساسیت‌زاست و مرا به سرفه و عطسه شدید می‌اندازد.

عبدالله عباسی که خود، سال‌ها شاگرد هوشنگ ظریف بوده و نواختن تار را از او آموخته با اشاره به این‌که الزامی ندارد که همه سازندگان، نوازنده ساز هم باشند گفت: لزومی ندارد سازنده تار، نوازنده آن هم باشد اما آشنایی با ریتم و داشتن گوش موسیقایی ضروری است و این امکان را فراهم می‌آورد تا ساز بهتر و خوش‌صداتری ساخته شود.

کد N1530945

وبگردی