سنج و دمام برای مردم بوشهر از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند

به گزارش خبرنگار مهر، مراسم عزاداری در بوشهر با سنج و دمام آغاز می‌شود. این مراسم، مقدمه‌ای است تا مردم را خبر کنند تا در فلان محله و مسجد، مجلس عزای امام حسین(ع) برپاست. از این که بگذریم نواختن دمام، بخش عمده‌ای از موسیقی بوشهر را تشکیل می‌دهد و ساختن و نواختن این ساز، جایگاه ویژه‌ای در موسیقی این ناحیه از سرزمین‌مان دارد.

محمود ذوالقدر، نوازنده و سازنده سازهای کوبه‌ای در گفتگو با خبرنگار مهر به نقش مهم و اساسی ریتم در موسیقی بوشهر اشاره و بیان کرد:در موسیقی ملی، نقش اصلی با سازهای ملودیک است و سازهای ریتمیک چون دف و تنبک، نقش مکمل دارند اما در بوشهر، آنچه اهمیت دارد و بستر اصلی موسیقی را شامل می‌شود، ریتم است نه ملودی. از این‌رو سازهایی چون دمام و و دایره و تمپو در این نوع موسیقی، نقش و تاثیر به‌سزایی دارند.

این نوازنده و سازنده سازهای کوبه‌ای با اشاره به نقش دمام در موسیقی مذهبی بوشهر گفت: مراسم سنج و دمام، از جمله آداب و آیین‌هایی است که پیش از مراسم عزاداری و نوحه‌خوانی در بوشهر انجام می‌شود تا مردم را از آغاز مراسم باخبر کند. برای اجرای این مراسم، دسته‌های سنج و دمام، کار خود را از نقطه‌ای مشخص در محل آغاز می‌کنند به‌گونه‌ای که همه اهالی محل بتوانند صدای آن را بشنوند. پس از چند دقیقه گروه در حالی که مشغول نواختن سنج و دمام است به طرف مسیر مشخص شده خود حرکت و بعد از رسیدن به محل برگزاری مراسم سوگواری، قطعه خود را تمام می‌کنند.

 به گفته ذوالقدر، سازهایی چون دمام نزد مردم بوشهر از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار  است به عبارتی، سنج و دمام و بوق شاخی که در مراسم عزاداری مورد استفاده قرار می‌گیرد، در نظر مردم بوشهر مقدس‌ است و هر کدام، جایگاه و ارزش خاص خود را دارد. به همین خاطر، مساجد، بهترین و مطمئن‌ترین اماکن برای نگهداری این سازها هستند و در تمام مساجد، اتاقی به نام «گدام» وجود دارد که دمام‌ها را در آن نگه می دارند و از سقف آویزان می‌کنند.

این سازنده دمام که سازش موفق به دریافت نشان ملی مرغوبیت شده در ادامه بیان کرد: دمام‌هایی در بوشهر و مساجد آن وجود دارد که تنها چند شب در سال از جمله شب عاشورا و یکی دو شب دیگر که به قول مردم بوشهر، شب‌های سنگینی است نواخته می‌شوند. این دمام‌ها از چوب‌های یک‌تکه ساخته شده وبسیار قدیمی‌اند؛ گاه قدمت این دمام‌ها به بیش از ۱۰۰ سال هم می‌رسد.

ذوالقدر همچنین موفق به ساخت سازی به نام «مُرباس» شده و به خاطر ساخت این ساز و اصالت و نوآوری که در طرح و اجرای آن به کار رفته و همچنین قابلیت حضور مرباس در بازار و سازگاری آن با محیط زیست نشان ملی مرغوبیت دریافت کرده است.

این نوازنده و سازنده ساز در پاسخ به این‌که با دریافت نشان ملی مرغوبیت چه امکاناتی در اختیار هنرمندان و صنعتگران قرار می‌گیرد گفت: هیچ امکانی؛ نه بیمه‌ای وجود دارد و نه حقوق ثابتی. حتی مرا برای بیمه  به سازمان فنی- حرفه‌ای کشور ارجاع دادند و در این سازمان چیزی به عنوان سازنده ساز تعریف نشده است.