ظرفیت‌های ایرانیان مقیم خارج از زبان مدیرکل ایرانیان خارج از کشور

آقای دکتر در ابتدا در مورد اهداف، رسالت و وظایف اداره کل امور فرهنگی ایرانیان خارج از کشور توضیح بدهید؟

سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در قوانین و اسناد بالا دستی به عنوان متولی فعالیت های فرهنگی ایران در خارج از کشور قلمداد می شود که با هماهنگی وزارتخانه ها، دستگاه ها و بخش های مختلف به فراخور رسالت و مأموریتی که در حوزه بین الملل محول شده است در صدد انجام فعالیت ها و مسیولیت های فرهنگی است.

از سوی دیگر سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به دنبال ایجاد زمینه های مناسب و بسترهای لازم جهت فعال نمودن و عرضه ظرفیت های ارزشمند فرهنگی و معرفی فرهنگ و تمدن کشور در خارج از مرزها به منطور تحکیم روابط فرهنگی و ارتقاء تعاملات و ارتباطات فیمابین است.
در همین راستا و متناسب با این اهداف در درون سازمان واحدها و بخش های مختلفی در نطر گرفته شده که حوزه های کازشناسی، اجرایی، علمی، پژوهشی، اندیشه ای ، رسانه ای، هنری و ... را شامل می شود.

باید تاکید کنم که که اگر این طرفیت های ارزشمند به طور مطلوب معرفی و مورد توجه قرار بگیرند بسیاری از توانمندی های فرهنگی دستگاه های متولی امور فرهنگی می تواند در عرصه بین الملل ارایه گردد.

رایزنان فرهنگی هم در خارج از کشور و عزیزان فعال در این زمینه هم بازوان قوی و قابل اتکاء برای تحقق اهداف و برنامه ها محسوب می شوند که علیرغم برخی محدودیت ها به دقت و عزم جزم در حال فعالیت می باشند.
در این میان باید گفت با توجه به آمارهای موجود تعداد قابل توجهی از هموطنان ما در کشورهای مختلف اقامت دارند که برای جمهوری اسلامی ایران از اهمیت فوق العاده برخوردارند و مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در مناسبت ها و دیدارهای مختلف و بارها و بارها بر توجه به آنان و ارایه خدمات متنوع تاکید و تصریح فرموده اند.
جمهوری اسلامی ایران برای ایرانیان مقیم در کشورهای مختلف اهمیت فراوانی قائل است و البته آمارهای متفاوتی از ایرانیان اعلام شده که از حدود 5 میلیون نفر تا 6 و 7 میلیون را شامل می شود که با تنوع دیدگاه ها به عنوان هموطنان ایرانی در خارج از کشور حضور دارند که بخش زیادی از انان هم به عنوان جامعه نخبگانی در کشور میزبان تاثیر گذار می باشند و این مهم باید به صورت جدی مورد توجه قرار گیرد.
در بسیاری از کشورها ایرانیان توانسته اند فضای قابل احترامی را ایجاد نمایند و در حوزه های علمی، تخصصی و ... فعالیت های متنوعی را سامان دهند .

در همین راستا و اهمیتی که سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برای این بخش از هموطنان قایل بوده است در سال های گذشته برای رسیدگی و انجام اقدامات مرتبط با امور فرهنگی ایرانیان خارج از کشور اداره کلی را پیش بینی کرده که مأموریت آن بررسی و رصد وضعیت آنان در کشورهای مختلف و ارائه خدمات حداکثری به آنان در حوزه های متنوع فرهنگی است.

در دوره جدید مدیریتی هم ریاست محترم و مسئولان سازمان بر ارائه حداکثری و استفاده از ظرفیت های داخل کشور برای سامان دادن موضوعات مرتبط و همچنین هم افزایی تاکید داشته و دارند و فارغ از تمامی محدودیت هایی که وجود داشته و دارد خود را موظف به انجام مسئولیت ها در این زمینه می دانیم و تلاش همت خود را برای گام نهادن در این زمینه به کار گرفته ایم.

در واقع این بخش مسئولیت ارائه خدمات فرهنگی به ایرانیان خارج از کشور را بر عهده دارد و تقریبا در کشور مجموعه ای که به صورت مستقیم در حوزه فرهنگی ایرانیان خارج از کشور مسئولیت داشته باشد وجود ندارد .تلاش می کنیم با همکاری رایزنان محترم فرهنگی و همچنین سفرای کشورمان بتوانیم فعالیت های مرتبط را پیگیری و عملیاتی نماییم.

در سوال اول بیان شد که درصد قابل توجهی از ایرانیان خارج از کشور دارای جایگاه های مناسب و تخصصی هستند و البته تاثیر گذار و نفوذ قابل توجهی در حوزه های تخصصی و علمی دارند.
بدون این که بخواهم اسم کشوری را بیاورم به خاطر دارم که یکی از مقامات مسئول یک کشور اروپایی اذعان کرده بود که اگر به طور مثال پزشکان ایرانی آن کشور روزی بخواهند به جای دیگری بروند تمام سیستم درمانی و پزشکی در ان کشور مختل خواهد شد و این نشاندهنده نقش بسیار مهم ایرانیان در کشورهای مختلف است.

ضمن آن که این فرهنگ غنی و ارزشمند در تمام تاریخ و در هر کجا که ورود کرده توانسته آثار ماندگاری را به دنبال داشته باشد و بر فرهنگ جامعه میزبان اثر بگذارد و هر کجا بوده اند با هنر، هنرمندی، علم ، تخصص و ... عجین بوده اند.

بر این اساس اگر بتوان هویت ایرانیان و ارتباط و تعامل انان را با داخل کشور حفظ کرد می توان از این ظرفیت و توانمندی در جهت دسترسی به اهداف نظام و دیپلماسی عمومی و فرهنگی که همانا معرفی فرهنگ و تمدن اسلامی - ایرانی به جامعه میزبان است استفاده نمود و علاوه بر گسترش تعاملات، تحکیم و تعمیق روابط را نیز شاهد بود.

البته در سوی دیگر هم باید تلاش کرد تا اطلاعات درست و دقیقی را از کشور و تحولات ارزشمندی که در مسیر رشد و توسعه در نظام به وقوع می پیوندد مطلع نمود تا انان نیز با درک درست شرایط بتوانند ارتباطات خود را تقویت نمایند.

اعتماد سازی نیز باید مورد توجه قرار گیرد و باید بتوانیم این بستر را برای آنها فراهم کنیم و ارتباط میان داخل و خارج از کشور را تسهیل نماییم و توانمندی قابل توجهی در آنان وجود دارد که در حوزه فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و علمی می تواند برای پیشبرد اهداف نظام مورد استفاده قرار گیرد تا به عنوان سفیران فرهنگی برای دیپلماسی عمومی کشور هم مفید و موثر واقع گردند.

آقای دکتر چه پژوهش ها و محورهای پژوهشی به نظر شما لازم است در خصوص ایرانیان خارج از کشور مورد توجه پژوهشکده ها قرار گیرد؟ توصیه حضرتعالی برای ما چیست؟

به لحاظ آسیب شناسی باید عرض کنم که بخش های پژوهشی ما در خصوص ایرانیان خارج از کشور علیرغم اهمیت موضوع چندان فعال نیستند که با عنایت به وجود ظرفیت های ارزشمند علمی و تخصصی امکان تحقق این مهم از سوی علاقه مندان وجود دارد.
در گذشته تدارک همایشی را از سوی اداره کل برنامه ریزی کردیم تحت عنوان " ایرانیان مهاجر پس از سه دهه" و فراخوان آن را به همه دانشگاه ها فرستادیم و کمتر اتفاق افتاده که چنین مواردی برای ایرانیان خارج از کشور مطرح و ارائه گردد البته استقبال گسترده ای هم از این برنامه صورت نگرفت و همین موضوع نشاندهنده ضرورت اقدامات جدی تر در مراکز علمی و دانشگاهی است.
بنابراین در این زمینه باید تلاش و برنامه ریزی صورت پذیرد و این گام مهم را برداریم تا در کنار همه حوزه های تخصصی که در حال فعالیت هستند ایرانیان خارج از کشور هم به تناست کشورها مورد توجه جدی قرارگیرند.

در خصوص برخی از مهمترین حوزه های پژوهشی هم که می توان به آنها توجه داشت یکی بحث آسیت شناسی وضعیت ایرانیان خارج از کشور است که در هر کشوری به آن دچار هستند و این موضوع درهر جایی متفاوت است و شناخت این مشکلات و معضلات می تواند بسیار مهم و قابل توجه باشد.

نکته مهم دوم هم ضرورت ارائه راهکارهای مناسب است که به دست اندرکاران، مسئولین و دستگاه ها در مسیر اجرای برنامه های درست و حل و فصل مشکلات با نگاه روشن تر و نقشه راه گام بردارند که این راهکارها می تواند از درون تحقیق و پژوهش به خوبی در اختیار قرار گیرد.اداره کل ایرانیان از مدت ها قبل بحث حمایت از پایان نامه ها را که مرتبط با این موضوعات باشد در دستور کار قرار داده که امیدواریم بتوانیم در این زمینه موجبات علاقه مندی متخصصان و پژوهشگران را فراهم نماییم.

52261