پایان نگاه امنیتی به چاپ؛ جنتی به نعمت‌زاده و طیب‌نیا نامه نوشت/ صالحی به فرانکفورت نمی‌رود

به گزارش خبرنگار ایلنا، سیدعباس صالحی عصر دیروز (دهم مهرماه) در حاشیه دیدار هفتگی خود با اهالی قلم و نشر که در کتابفروشی آمه و با حضور محمود آموزگار (رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان) برگزار شد؛ درباره برنامه‌های ایران برای شرکت در شصت و هشتمین نمایشگاه بین المللی کتاب فرانکفورت گفت: تحولی که در نمایشگاه کتاب فرانکفورت رخ داده و در حال وقوع است نشان می‌دهد چنین دبیرخانه دائمی شکل گرفته است. تجمیع حداکثری ناشران ایرانی زیر پوشش غرفه ایران و توجه ویژه به موضوع جذابیت‌های بصری و دکور نمایشگاه بود و درگیر کردن بیشتر تشکل‌های نشر در امر روند حضور ایران در نمایشگاه فرانکفورت سه اتفاق مهمی بود که در این سه سال گذشته مسیر رو به پیشرفتی را نشان می‌دهد.

وی افزود: چند اتفاق دیگر هم در این دبیرخانه انجام شده است. از جمله آنکه در حوزه کتاب‌هایی که تناسب بیشتر با هویت و فرهنگ ایرانی دارد هم در انتخاب و هم معرفی‌های از این آثار به زبان‌های خارجی دقت و حساسیت‌های بیشتری در این قضیه صورت گرفته است. برنامه‌ریزی‌ها و توزیع کاری که صورت گرفته و مثلا در بخش عمومی اتحادیه ناشران، در بخش دین و انقلاب مجمع ناشران، در بخش دفاع مقدس انجمن ناشران دفاع مقدس، در بخش کتاب‌های دانشگاهی انجمن ناشران کتاب‌های دانشگاهی بررسی آثار را در دست گرفته‌اند باعث شده کیفیت‌یابی کتاب‌های عرضه شده در نمایشگاه ارتقا یابد.

معاون فرهنگی وزارت ارشاد همچنین تاکید کرد: ارتقاء دیدارها و گفت وگوهایی که در ایام نمایشگاه اتفاق می‌افتد نیز از جمله اقدامات قابل توجه است. براساس گزارش‌های خوبی که تا الان از دوستان درگیر در بحث نمایشگاه فرانکفورت می‌رسد؛ این قرار ملاقات‌ها با نگاه مشارکت حداکثری شکل گرفته و دیدارهایی در ایام نمایشگاه فرانکفورت اتفاق می‌افتد، هم در سطح روسای نمایشگاه و هم در سطح مسئولان تشکل‌های نشر، ناشران برجسته و نویسندگان صورت می‌گیرد.

صالحی گفت: به نظر می‌رسد امسال حجم قابل توجهی از نشست‌های داخل غرفه و دیدارهای در حاشیه را شاهد باشیم و قطعا این نشست‌ها و دیدارها فرصتی را برای نشر ایران فراهم کرده و می‌کند. معرفی نشر ایران و ظرفیت‌های نشر ایران نیز رویکرد مهم دیگری است که امسال با برنامه‌هایی دنبال خواهد شد و پیشرفت قابل توجهی در این بخش خواهیم داشت. پس دبیرخانه‌ای که در فضای موسسه نمایشگاه‌ها با مشارکت تشکل‌ها شکل گرفته نمایشگاه فرانکفورت را متفاوت و متکامل‌تر از گذشته برگزار می‌کند.

صالحی همچنین در پاسخ درباره احتمال حضورش در نمایشگاه کتاب فرانکفورت اعلام کرد که برای این دوره از نمایشگاه به فرانکفورت نمی‌رود.

این مدیر فرهنگی در توضیح اقدامات معاونت فرهنگی برای بهبود ساز و کار نشر دیجیتال که این روزها با استقبال فراوانی مواجه است؛ بیان کرد: هم در داخل معاونت و هم با اتحادیه ناشران گفتگوهایی در این‌باره داشته و داریم تا بحث‌ها و ابهاماتی که در حوزه نشر الکترنیک وجود دارد مرتفع شود. در یکی از کارگروه‌های معاونت که با مشارکت خود ناشران شکل گرفته است پیگیری این مسئله دنبال می‌شود تا علاوه بر اینکه نقطه‌های تماس و فاصله احتمالی این حوزه با مرکز رسانه‌های دیجیتال روشن شود؛ حقوق قانونی نشر دیجیتال نیز مشخص‌تر شود. نتیجه نهایی این پیگیری‌ها را هم آقای سلگی در زمان مناسب ارائه می‌کنند.

معاون فرهنگی وزارت ارشاد سپس در توضیح اقدامات این وزارتخانه برای رفع مشکلات چاپخانه‌ها اظهار داشت: مشکلات صنعت چاپ را می‌توان در چند بخش کلی طبقه‌بندی کرد. اول مشکلات ساختاری؛ دستگاه چاپ در ابتدا با وجه فرهنگی به کشور ما و کشورهای مشابه وارد شد اما اکنون دیگر چاپ اگرچه یک ابزار فرهنگی است اما یک ابزار فرهنگی صرف نیست بلکه یک صنعت نیز شناخته می‌شود. صنعت چاپ در کشور ما با یک سوال ساختاری روبرو است و آن اینکه وقتی این صنعت بین وزارتخانه‌های فرهنگی و صنعتی و موضوعات فرهنگی و صنعتی در حرکت است، چگونه می‌توان حوزه صنعتی و حوزه فرهنگی چاپ را از هم تفکیک کرد؟ این موضوعی مفصل است و در معاونت فرهنگی نیز پژوهش جامعی درباره مسئله مذکور و با مشورت دست‌اندرکاران حوزه چاپ داشته‌ایم. اکنون دیگر به این جمع‌بندی روشن رسیده‌ایم که چگونه می‌توان بخش‌های فرهنگی چاپ را از بخش‌های صنعتی تفکیک کرد.

او ادامه داد: نگاه امنیتی نباید موجب شود که بخش صنعتی چاپ را نادیده بگیریم، با گفت‌وگوهایی که با وزارت صنعت و معدن داریم مسیر خوبی در حال انجام است. باید چاپ صنعتی را به رسمیت بشناسیم و وجه صنعتی این حرفه را با امتیاز و نگاه خودش مورد توجه قرار بدهیم. بخش دوم مشکلاتش به حوزه‌هایی برمی‌گردد که صنوف دیگر نیز با آن دست به گریبان هستند و آن بحث رکود است، در این بخش طبعا صنعت چاپ نیازمند حمایت‌های ویژه‌ای است تا از رکود خارج شود. اخیرا در همین رابطه اقداماتی از سوی وزیر ارشاد صورت گرفته است. به عنوان مثال آقای جنتی به آقایان نعمت زاده و طیب نیا نامه نوشته است تا برای رکود صنعت چاپ متناسب با مشکل چاره‌ای اندیشیده شود. برخورداری از تسهیلات بانکی، یا نوع تعامل با این صنعت در موضوع مالیات بخش‌هایی از این درخواست‌ها و پیگیری‌ها است.

صالحی سپس یادآور شد: سومین مسئله در حوزه چاپ هم این نکته است که ما در حوزه چاپ به نحوی سهم زیادی را در حوزه واردات داریم در حالیکه ظرفیت تولید داخلی ما اندک نیست و می‌تواند بهتر از این هم باشد. با توجه به نامگذاری سال بنام اقتصاد مقاومتی، یکی از اقدامات دو سال اخیر در معاونت فرهنگی  ثبت داده‌های مربوط به صدها هزار میلیون تن واردات محصولات چاپی در قالب یک بانک اطلاعاتی است تا بررسی کنیم چگونه می‌توان با استفاده از از ظرفیت‌های تولید بالفعل و بالقوه میان مصرف کننده و تولید کننده نقطه ارتباط برقرار کرد. این بانک اطلاعاتی تاکنون در بخش‌هایی به کمک آمده و در مسیر روبه جلو هم بیشتر مورد استفاده قرار خواهد گرفت. به نظر می‌آید اگر این سه گروه مشکلات اصلی صنعت چاپ را دنبال کنیم بخش مهمی از مسائل این حوزه حل می‌شود.

معاون فرهنگی وزیر ارشاد در پایان درباره روند اجرای آیین‌نامه جدید هیت حمایت و خرید کتاب ارشاد و اعمال تغییرات صورت گرفته در این آیین نامه نیز گفت: آئین نامه جدید چند ماهی است توسط وزیر ابلاغ شده و در حال اجرا است. براساس آیین نامه جدید هیات خرید که قبلا از یک هیات واحد برای بررسی کتاب‌ها تشکیل شده بود به چهار کارگروه ادبیات، دین، علوم انسانی و کودک نوجوان تقسیم شده تا با این تقسیم کار کتاب‌ها تخصصی‌تر مورد بررسی قرار بگیرند. بزودی نیز نشستی در ارتباط با هیات خرید کتاب و با حضور مسئولین کارگروه‌ها و آقای دانش برگزار می‌کنیم.

محمود آموزگار (مدیر نشر کتاب آمه و رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان) نیز در ابتدای این دیدار در توضیح کوتاهی درباره تاریخچه انتشارت و کتابفروشی کتاب آمه گفت: مالکیت مکان فعلی کافه کتاب آمه تقریبا تا سال 67 به عباس یمینی شریف اختصاص داشت و بعد از انقلاب نیز دو سه سالی تخت عنوان کتابفروشی روش نو فعالیت می‌کرد. پسر ایشان نیز از دوستان ما بود و در کتاب آمه سهام داشت. دهه 70 کتاب آمه بیشتر کتاب‌های اورجینال پزشکی را ارائه می‌کرد، البته سال‌های 74 تا 80 به کتاب آمه فعالیت نداشت. نهایتا در سال 80 و با توجه به تغییرات بخش یارانه و نمایشکاه و...  مجدد کار را آغاز کردیم.

آموزگار افزود: به همین دلیل نوسازی، تعمیرات و دکوربندی کافه کتاب آمه امروز را کلید زدیم و اوایل هم منحصرا کتاب‌های خارجی عرضه می‌کردیم و سفارش می‌گرفتیم. از سال 88 نیز انتشارات کتاب آمه کار خودش را آغار کرد و تاکنون 115 عنوان کتاب منشر کرده‌ایم. در کنار چاپ تخصصی آثار فلسفه، اقتصاد و سیاست کم کم به موضوعات داستان هم وارد شدیم و سعی کردیم در این مسیر از نویسندگان جوان و تالیف اول که شاید در دیگر انتشارات‌ها مورد قبول واقع نشوند یا برای چاپ کارشان درخواست هزینه شود حمایت کنیم.