امیرالمومنین یعنی چه؟/ اجتماع صفات متضاده در امیر المؤمنین (ع)

به گزارش خبرنگار مهر، متن زیر پاسخ به سوالی مبنی بر «امیرالمومنین یعنی چه؟» بنا بر روایت علامه طهرانی است که از نظر می گذرد.

مرحوم علامه آیةالله حاج سید محمد حسین حسینی طهرانی (ره) در کتاب شریف امام شناسی مجلد دوم در ذیل تفسیر کریمه شریفه ۵۹ از سوره نساء (یا ایُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اطیعُوا اللهَ وَ اطیعُوا الرَّسُولَ وَ اولی الْأَمْرِ مِنْکُمْ فَانْ تَنازَعْتُمْ فی شَیْ‏ءٍ فَرُدُّوهُ الَی اللهِ وَ الرَّسُولِ انْ کُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ ذلِکَ خَیْرٌ وَ احْسَنُ تَأْویلًا) بحثی در باب « اکملیت امیرالمؤمنین (ع) در جمیع فضائل‏» بیان میکند که برگزیده آن از نظر خوانندگان می گذرد:

مراد از أُولوا الامر در این آیة مبارکه معصومین(ع) هستند، چون آیه به طور مطلق اطاعت آنها را لازم شمرده و در ردیف اطاعت رسول خدا قرار داده و این معنی بدون عصمت آنها محال است.

أُولوا الامر حتماً افرادی هستند که هیچ گاه در قول یا فعل آنها مخالفت کتاب و سنت دیده نمی ‏شود و فعل و قول آنها به طور اطلاق بر امّت حجّیت دارد و این امر ملازم با عصمت آنها است، و چون تمام افراد مسلمین چه شیعه و چه غیر شیعه غیر ائمّة معصومین را معصوم نمی ‏دانند بنابر این، آیه که به طور اطلاق امّت را بر لزوم اطاعت معصوم امر می‏ کند مراد ائمّة طاهرین (ع) هستند.......

در لقب «امیر المؤمنین» که افضل القاب علی بن أبی طالب (ع) است‏

أُولوا الامر جمع است یعنی صاحبان امر و منظور صاحبان امر مؤمنین‏ اند چون می ‏فرماید: وَ اولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ و این اوّلین لقبی است که رسول خدا از طرف خدا به حضرت علی بن أبی طالب دادند چون کلمه مفرد «اولِی الْامْرِ مِنْکُمْ» همان «ذی الامر» از مؤمنین است که با امیرالمؤمنین که نیز به معنی صاحب امر از مؤمنین است لفظا و معنی یکی است. این لقب از مهمترین القاب آن حضرت است و از میان «سیّد المسلمین» و «یَعْسوب الدّین» و «قائِد الغُّرِّ الْمُحَجَّلین» و «امام الْبَرَرَة» و «قاتل الْفَجَرَة» و «خلیفة رسول الله» و «وصیّه» و «وزیره» و أمثال اینها، مهم‏تر و در درجه بالاتر و جلوتری قرار دارد و به همین جهت رسول الله مردم را امر کردند که به حضرت علیّ بن أبی طالب سلام نموده و او را بدین لقب نام برند و تحیّت بگویند. و این لقب عنوان اعتباری نیست بلکه بیان حقیقتی است و کشف سرّی که در آن حضرت موجود بوده است چون امیر و رئیس به هر چه اضافه شود راجع به معنی و حقیقت آن شی‏ء است. امیر جیش یعنی شخصی که از نقطه نظر فنّ رزم آزمائی بر تمام جیش مقدّم است، و امیر الامراء یعنی شخصی که از نقطه نظر امارت بر سایر امراء برتری دارد