رشد سرسام‌آور تجارت خارجی

در اوایل قرن چهاردهم رشد سرسام‌آور تجارت و نفوذ خارجی در کشور آشکارتر و بارزتر از همه‌جا خود را در اصفهان نشان داد. در آغاز قرن 14، چهار مساله عمده در شکل‌گیری افکار و ساختار سیاسی کارساز بود: نخست امتیاز تنباکو به سال 1308، دوم قیمت قماش، سوم تلاش برای تاسیس یک شرکت دخانیات محلی به سال 1311 و چهارم تاسیس بانک شاهنشاهی ایران به سال 1307 که شعبه‌ای از آن در اصفهان هم دایر شد. در این دوران اصفهان هم مانند سایر جاها به علت تورم ناشی از کاهش ارزش نقره دچار ضرر و زیان شد. شدت گرفتن فعالیت شرکت‌های خارجی در ابتدا واکنشی منفی در پی داشت که از جمله‌ آن ایذا و آزار بابی‌ها و کلیمی‌ها و مسیحیان خارجی بود. در این واکنش مردمی آقا نجفی پیشقدم بود. وی در مبارزه‌اش برای اخراج مبلغان مسیحی از اصفهان کالاهای ساخت اروپا را نجس و ناپاک اعلام کرد.

منبع: عهد قاجار، ونسا مارتین، ترجمه حسن زنگنه، نشر ماهی، ص 112 و 113