کلینتون یا ترامپ؟

‌هيلاري كلينتون، نامزد دمكرات و دونالد ترامپ، نامزد جمهوريخواه اين روزها در كارزار انتخاباتي اين كشور شديدترين حملات را به يكديگر ترتيب مي‌دهند. موضوع سياست خارجي و رفتار رئيس‌جمهور‌ آتي آمريكا با ايران يكي از اصلي‌ترين محورهاي تقابل دو جريان دمكرات و جمهوريخواه است. در اين گزارش نگاه كلينتون و ترامپ به ايران مورد بررسي قرار گرفته است.

انتخابات رياست‌جمهوري آمريكا هشتم آبان‌ماه قرار است برگزار شود. در اين شرايط هيلاري كلينتون اميدوار است كه به‌عنوان نخستين زن در تاريخ آمريكا بر صندلي رياست‌جمهوري در كاخ سفيد تكيه بزند و از سوي ديگر دونالد ترامپ، ميلياردر آمريكايي هم اميد دارد بعد از 8سال تصدي دمكرات‌ها بر قوه مجريه، بر مبناي سنتي ديرين كه رياست‌جمهوري فقط 8سال در اختيار دو حزب اصلي آمريكا قرار دارد به‌عنوان رئيس‌جمهور انتخاب شود. در اين چارچوب هر دو نامزد راهبرد‌هايي را در سياست خارجي خود دنبال مي‌كنند اما سؤالي كه وجود دارد اين است كه اساسا انتخاب هر يك از اين دو نامزد چه تأثيري بر ايران خواهد داشت؟

بر كسي پوشيده نيست كه روابط ايران و آمريكا با رفت‌وآمد افراد تحت‌تأثير قرار نمي‌گيرد. شايد آنچه به‌عنوان سؤال درباره رابطه دولت بعدي آمريكا با ايران مورد سؤال است ميزان خصومت طرفين باشد، اگرچه هيلاري كلينتون به‌عنوان ميراث‌دار دولت اوباما مي‌بايد سياست‌هاي او را در قبال ايران دنبال كند اما بسياري از تحليلگران بر اين عقيده هستند كه هيلاري كلينتون سياست‌هاي خصمانه‌تري نسبت به اوباما در پيش خواهد گرفت،

هرچند احتمالا برجام را به‌عنوان سندي مهم دنبال خواهد كرد . از سوي ديگر مطالعه تاريخ سياست خارجي آمريكا نشان مي‌دهد ايران در طول سال‌هاي بعد از انقلاب همواره شديدترين تحريم‌ها را از دمكرات‌ها متحمل شده و اين گزاره چندان نياز به حافظه بلندمدت تاريخي نيز ندارد چون اساسي‌ترين تحريم‌هاي بعد از انقلاب در دوره‌اي كه هيلاري كلينتون، وزير خارجه اوباما بود بر ايران تحميل شد.

همين نگاه از منظري ديگر قابل تحليل است كه جمهوريخواهان هيچ‌گاه غير از شعار، اقدامات تند اجرايي عليه ايران نداشته‌اند، هرچند لفاظي و زياده‌گويي همواره در نطق‌هاي‌ پرطمطراق روساي جمهور آمريكا شنيده شده اما در عرصه عمل اين دمكرات‌ها بوده‌اند كه در سايه مخالفت ظاهري با جنگ، سياست‌هاي تحريمي ‌عليه ايران را تشديد كرده‌اند درحالي‌كه شعارهاي نظامي جمهوريخواهان عليه ايران حتي در دوره جنگ‌طلب‌ترين رئيس‌جمهور آمريكا يعني جورج بوش نيز هيچ‌گاه جنبه جدي به‌خود نگرفت.

شايد كنار هم گذاشتن همين گزاره‌هاست كه ترديدي را در اينكه كدام نامزد رياست جمهوري براي ايران بهتر است، ايجاد كرده، شايد انتخاب ترامپ در مجموع به نفع ايران باشد! اين ترديد البته نه فقط در سياست‌هاي جمهوريخواهان بلكه از شخصيت ترامپ نيز ناشي مي‌شود چرا كه مواضع ترامپ باعث شده خيلي‌ها او را يك ديوانه سياسي تلقي كنند كه در نهايت انتخاب او منجر به نزديك‌شدن ايران به كشورهاي اروپايي و ايجاد گسلي جدي بين اروپا و آمريكا شود.

هيلاري كلينتون فروردين امسال در نشست آيپك در اين‌باره گفته بود: رئيس‌جمهور‌ بعدي ما بايد بتواند ائتلاف‌هاي جهاني ما را پابرجا نگه دارد و مجازات‌هاي جدي براي كوچك‌ترين نشانه‌هاي نقض توافق اعمال كند. از اين گذشته تجارت‌پيشگي ترامپ نيز عامل ديگري براي اميدواري طيف‌هايي در ايران است كه شايد همين رفتار تاجرمابانه باعث شود آمريكا در دوره او از تنش دوري كرده و منابع اقتصادي خود را به شعار‌ها و اقدامات ايذايي كه دشمن اصلي براي تجارت به‌شمار مي‌رود اولويت بدهد.

علاوه بر اينها ترامپ در مواضع خود نشان داده كه نگاه ايدئولوژيك به مسائل ندارد و اگر لازم ببيند‌حتي به سياست‌هاي حمايتگرانه آمريكا از رژيم صهيونيستي نيز مي‌تازد، او از سوي ديگر مخالف كمك‌هاي هميشگي آمريكا به كشوري مانند عربستان بوده و معتقد است دليلي براي حمايت‌هاي آمريكا به كشوري كه اتباعش در خاك آمريكا اقدامات تروريستي تدارك ديده‌اند وجود ندارد. ترامپ در شعارهاي انتخاباتي‌اش وعده داده كه خريد نفت از عربستان را متوقف كرده و حتي چتر امنيتي آمريكا را از سر پادشاهي سعودي برخواهد چيد و اين يكي از موضوعات اميدبخش براي كساني است كه انتخاب ترامپ را به نفع ايران مي‌دانند.

اين دسته در تأييد فرضيه خود سياست‌ها و مواضع هيلاري كلينتون را مبنا قرار مي‌دهند. كسي كه بانوي تحريم و معمار تحريم‌هاي ايران در سال 2010 ناميده مي‌شود و افتخار خود را تحريم‌هاي فلج‌كننده عليه ايران عنوان كرده و همين مواضع باعث شده است اين نگراني ايجاد شود كه در دوران رياست‌جمهوري هيلاري كلينتون، ايالات متحده موج جديدي از تحريم‌ها را عليه ايران وضع كند.

• ‌ دونالد ترامپ

‌ايران يك مشكل بسيار بزرگ است و همينطور هم باقي خواهد ماند. اما اگر من رئيس‌جمهور شوم، مي‌دانم چطور با اين مشكل مواجه شوم.
سخنراني در واشنگتن،‌ وال‌استريت‌ژورنال

1-اكبر قاسمي
سفير پيشين ايران در اوكراين

‌پيش‌بيني و پيش‌داوري نسبت به اينكه كلينتون يا ترامپ در تعامل با سرشكن منافع ايران در آينده‌ كدام بد و كدام بهتر است، كاري سخت و چندمجهولي است و هرگونه داوري بايد منطقي و با واقع‌گرايي توأم با اولويت‌ها و رخدادهاي متصور در فراروي تحولات جهاني و منطقه‌اي و به‌ويژه مرتبط به ايران باشد. بنابراين برآورد دقيق و واقعي از مؤلفه‌هاي پيدا و پنهان و واقعيت‌هاي حاكم بر نتايج انتخابات آمريكا كاري سخت بوده و امكان پيش‌بيني و شناخت صحيح را براي همگان دشوار خواهد كرد.

2-محمدصادق كوشكي
استاد دانشگاه تهران‌

در ايالات متحده نقش رئيس‌جمهور و تيم همراهش خيلي عميق نيست و حد تأثير وي هيچ‌وقت بيشتر از مثلاً 40يا 50درصد نشده است بلكه جهت‌گيري كلي سياست خارجي و منطقه‌اي آمريكا توسط مراكز تصميم‌سازي تهيه مي‌شود. البته از آنجا كه تيم همراه كلينتون تيم هوشمندتري‌ است‌ قطعاً آمدن هيلاري كلينتون مي‌تواند رفتار آمريكايي‌ها را با ما پيچيده‌تر كند و به همين دليل آمدن وي مي‌تواند كار را براي ما سخت‌تر كند؛ اين در حالي است كه به‌نظر مي‌رسد ترامپ و تيم همراهش با وجود اينكه به اين ميزان هوشمند نيستند اما صريح‌تر باشند و اين صراحت يك مقدار فهم سياست‌هاي آمريكا را براي ما ساده‌تر خواهد كرد... . از آنجا كه ويژگي‌تيم كلينتون اين است كه مواضعش را پيچيده‌تر بيان مي‌كند، با آمدن وي به‌دست آوردن تصوير دقيق از مواضع آمريكا يك مقدار دشوارتر مي‌شود اما در مجموع اين موضوع فرقي در دشمني ترامپ و كلينتون با ما ايجاد نمي‌كند.

3-فريبرز رئيس دانا
اقتصاد دان:
تا جايي كه به مسائل اقتصادي مربوط مي‌شود،‌ صرف‌نظر از اينكه چه‌كسي رئيس جمهورآينده آمريكا خواهد بود در چارچوب سرمايه‌داري عمل خواهد كرد. ‌كلينتون هم مثل ترامپ است زيرا هر دوي آنها معتقد به سلطه مطلق آمريكا بر ديگر كشورها هستند.

4-حسين عبده تبريزي
اقتصاد دان:
گرچه كلينتون به‌مراتب از اوباما جنگ طلب‌تر است اما در نهايت برجام را تأييد كرد.

5-داوود هرميداس باوند
استاد دانشگاه‌
روي كار آمدن دونالد ترامپ و هيلاري كلينتون براي ايران تفاوت زيادي ندارد و نمي‌توان توقع داشت با روي كار آمدن يكي رابطه ايران و آمريكا بهتر و با روي كار آمدن ديگري رابطه ايران و آمريكا بدتر مي‌شود. رابطه ايران و آمريكا داراي پيچيدگي‌هاي خاص تاريخي و ايدئولوژيك است كه ترميم آن از عهده يك دولت خاص برنمي‌آيد و نيازمند زمينه‌هاي تاريخي و البته تصميم‌هاي بزرگ است.

6-سيدحسين موسويان
عضو سابق تيم مذاكره كننده‌ هسته‌اي
من معتقدم ترامپ يا كلينتون هركدام انتخاب شوند، برجام را اجرا خواهند كرد؛ ضمن اينكه سياست‌هاي آنها 3نقطه مشترك و 3تفاوت در مورد ايران خواهد داشت. اولا هردو سياست‌هاي سختگيرانه‌اي در مورد نحوه اجراي برجام خواهند داشت؛ ثانيا راجع به ساير اختلافات ايران و آمريكا همچون بحران‌هاي منطقه، تروريسم و حقوق‌بشر فشار را به ايران افزايش خواهند داد و ثالثا هردو سعي خواهند كرد خلايي را كه در دوره رياست‌جمهوري اوباما به‌خاطر ايران در روابط آمريكا با اسرائيل، عربستان و متحدين منطقه‌اي آمريكا به‌وجود آمده جبران كنند.

اولا ترامپ قابل پيش‌بيني نيست اما كلينتون هست، ترامپ ممكن است در مورد ايران دچار افراط يا تفريط شود اما كلينتون يك استراتژي حساب شده‌اي را خواهد داشت؛ ثانيا كلينتون راحت‌تر قادر به ايجاد اجماع بين‌المللي عليه ايران خواهد بود؛ درحالي‌كه براي ترامپ چنين كاري بسيار دشوارتر خواهد بود و ثالثا ايجاد اجماع داخلي در آمريكا جهت اعمال سياست‌هاي سختگيرانه عليه ايران براي كلينتون بسيار راحت‌تر از ترامپ خواهد بود.

7-مصطفي كواكبيان
نماينده ‌ مجلس‌
من معتقدم اگر ترامپ بيايد تكليف ما زودتر مشخص مي‌شود؛ يعني اينكه مبارزه‌جويي كه عليه انقلاب اسلامي دارند شفاف‌تر مي‌شود. در كل تصور نمي‌كنم كه سياست‌هايشان (بدون توجه به انتخاب كدام نامزد) نسبت به ما تغيير كند.

8-فؤاد ايزدي
كارشناس مسائل آمريكا‌
خانم كلينتون در حوزه مباحث بين‌الملل تندتر از آقاي اوباما است. همانطوري كه خانم كلينتون ادبيات تندي نسبت به ايران استفاده كرده آقاي ترامپ هم همينطور است و هر دوي آنها دشمن ايران هستند اما چون خانم كلينتون دشمن هوشمندتري است و چون هوشمندتر است در ايجاد اجماع عليه ما هم مي‌تواند موفق‌تر باشد. اين دو، سياست‌ خارجي‌شان يكسان نيست و هرچند هر دو هم دشمن هستند، منتهي قطعاً خانم كلينتون در ايجاد اجماع عليه ما از آقاي ترامپ موفق‌تر خواهد بود.

9-ناصر هاديان‌
استاد دانشگاه
هر كدام روي كار بيايند سختگيري بيشتري در برجام خواهند داشت اما كار با آقاي ترامپ راحت‌تر خواهد بود و براي ايران ترامپ از نامز ديگر بهتر است. اولاً او يك «بيزينس‌من» است، معمولاً بيزينس‌من‌ها به قراردادها اهميت‌مي‌دهند بنابراين او در پيگيري توافق با ايران سخت مي‌گيرد اما به قرارداد پايبند است. ثانياً او مشروعيت بين‌المللي لازم را ندارد و همين الان دنيا در مقابلش موضع دارد. اما اگر هيلاري كلينتون پيروز شود كار ايران سخت خواهد شد.

• نگاه خارجي‌ به ترجيح ايراني ‌ها‌

آيا كسي خارج از ايالات متحده هست كه ترامپ را دوست داشته باشد؟ بسياري براي پاسخ به اين پرسش به ولاديمير پوتين، رئيس‌جمهور روسيه اشاره مي‌كنند. پوتين و ترامپ توانايي‌هاي رهبري يكديگر را ستوده‌اند. اما به جز پوتين، اين كانديداي جنجالي از حمايت بين‌المللي چنداني برخوردار نيست.

با اين حال برخي اظهاراتي كه اخيرا شنيده شده اين ترديد را ايجاد مي‌كند كه ترامپ شايد از حمايت احتمالي يك كشور ديگر نيز برخوردار باشد: ايران.... در ايران ترجيح دونالد ترامپ به هيلاري كلينتون يا هر كانديداي ديگري به تندروها ختم نمي‌شود. به‌نظر مي‌رسد بسياري از ميانه‌روها نيز در ايران رئيس‌جمهوري ترامپ را به رئيس‌جمهوري هيلاري كلينتون ترجيح مي‌دهند.... در شرايطي كه بسياري از تحريم‌هاي غيرآمريكايي عليه ايران رفع‌شده، نگراني از بازگشت دوباره تحريم‌ها به قوت خود باقي است. علاوه بر اينكه تحريم‌هاي اوليه ايالات متحده نيز همچنان دست‌نخورده باقي مانده‌اند.

همين امر باعث شده كه بسياري از تجار و بانك‌هاي اروپايي همچنان فاصله خود را از بازارهاي ايران حفظ كنند.... اما بزرگ‌ترين فرصت احتمالي رياست‌جمهوري ترامپ براي تهران، تنش‌هاي احتمالي دولت او با متحدان ايالات متحده است؛ متحداني كه از قضا در ائتلاف بزرگ تحريم‌ها عليه ايران حضور دارند. ايده اين است: «اگر روابط آمريكا با شركاي خود به‌دليل رياست‌جمهوري ترامپ متشنج شود، آنها ممكن است به اين نتيجه برسند كه ماندن در اين ائتلاف ارزش از دست دادن فرصت‌هاي سودآور اقتصادي در بازارهاي ايران را ندارد....» جاذبه بزرگ ترامپ براي ايران، دشمني احتمالي او با جامعه جهاني ازجمله كشورهاي عربي است.... دونالد ترامپ وعده داده كه خريد نفت از عربستان را متوقف كرده و حتي چتر حفاظتي آمريكا را از سر پادشاهي سعودي برخواهد چيد و اين خبر بسيار خوبي براي ايراني‌هاست....

ترامپ تاجر است و نگاه ايدئولوژيك ندارد بنابراين كار كردن با او براي ايراني‌ها به‌مراتب راحت‌تر از سياستمداري است كه نگاهي ايدئولوژيك دارد. از آن گذشته، هيلاري كلينتون در ايران به‌عنوان «بانوي تحريم‌ها» شناخته مي‌شود؛ كسي كه معمار تحريم‌هاي بين‌المللي سنگيني عليه ايران در سال 2010 بود. اكنون هم بسياري از ايراني‌ها نگران هستند كه در دوران رياست‌جمهوري هيلاري كلينتون، ايالات متحده موج جديدي از تحريم‌ها را (اين بار به‌دليل اختلافات منطقه‌اي) عليه تهران وضع كند.

• چكيده‌اي از مقاله چاپ شده در نشريه وكس، به نقل از ديپلماسي ايراني

سرنوشت برجام چه مي‌شود؟

توافق هسته‌اي ايران و 1+5 كه چندي قبل يك‌سالگي خود را پشت سر گذاشت باعث شد بسياري از تحريم‌هاي غيرآمريكايي عليه ايران رفع شود، با اين حال نگراني از بازگشت دوباره تحريم‌ها همچنان به قوت خود باقي است. علاوه بر اينكه تحريم‌هاي اوليه ايالات‌متحده نيز همچنان دست نخورده باقي‌مانده‌اند. همين امر باعث شده كه بسياري از تجار و بانك‌هاي اروپايي همچنان فاصله خود را از بازارهاي ايران حفظ كنند.

در نتيجه فرايند ادغام ايران با بازارهاي جهاني بسيار كند پيش رفته است. به همين دليل است كه چند‌ماه پس از آغاز اجرايي‌شدن برجام، ايراني‌ها هنوز منافع ملموس اقتصادي اين توافق را احساس نكرده‌اند كه خشم مقامات ايراني را به‌دنبال داشته است. در رابطه با برجام دونالد ترامپ كه پيش‌تر مي‌گفت توافق اتمي با ايران را نگه خواهد داشت اما نظارت سختي بر آن اعمال خواهد كرد، در مراسم آيپك، موضع خود را سخت‌تر كرد و با مصيبت‌بار خواندن برجام گفت: نخستين اولويت من پاره‌كردن اين توافق با ايران است.

از سوي ديگر هيلاري كلينتون شهريور 94 بر حمايتش از برنامه جامع اقدام مشترك تأكيد كرده و گفته بود: از توافق هسته‌اي به‌عنوان بخشي از يك راهبرد بزرگ‌تر در قبال ايران حمايت مي‌كنم و اجراي توافق، مهار ايران و عوامل آن و همچنين تقويت متحدانمان در منطقه، برنامه من پس از رياست‌جمهوري است. كلينتون البته در سخنانش وقيحانه‌تر از ساير دمكرات‌ها در قبال ايران به لفاظي پرداخته و بارها حملات تندي به سياست‌هاي ايران داشته و حتي مدعي شده ايران كشوري بي‌رحم است كه دستش به خون آمريكايي‌ها آلوده است!

كلينتون كه بعد از توافق ايران و 1+5 گفته بود مشكلات هميشه در جزئيات است اما ديپلماسي اين شايستگي را دارد تا شانسي براي رسيدن به موفقيت داشته باشد، ادعا دارد كه ريشه برجام به مذاكراتي برمي‌گردد كه در دوران وزارت خارجه او در سال 2012 بين ايران و آمريكا با وساطت عمان شكل گرفته است. او بلافاصله بعد از توافق، بيانيه‌اي صادر و تأكيد كرده بود: «من قويا از اين تفاهم به‌عنوان گامي كه موجب افزايش امنيت در آمريكا و جامعه بين‌المللي مي‌شود، حمايت مي‌كنم».

وزير خارجه سابق آمريكا علت حمايتش از برجام را اينگونه بيان كرده كه «بدون توافق، ما نظارتي بر برنامه هسته‌اي ايران نخواهيم داشت اما با اين توافق ما دسترسي‌اي بي‌سابقه به برنامه هسته‌اي آنها خواهيم داشت و بر تمام ابعاد آن نظارت خواهيم كرد و با رفتارهاي بد ايران رويارويي مي‌كنيم.» به گفته او اگر توافق رد شود، اين آمريكا خواهد بود كه مقصر شناخته مي‌شود، نه ايران. آن وقت ايران مي‌تواند بدون هرگونه محدوديتي برنامه خود را پي بگيرد.

كلينتون گفته است پس از توافق، آمريكا بايد آماده 3سناريو از سوي ايران باشد. وي مدعي شده كه ممكن است ايران براي فريبكاري و حقه‌زدن در جريان اجراي توافق، تلاش كند. به ادعاي او، همچنين ايران ممكن است منتظر بماند تا پس از 15سال كه برخي محدوديت‌هاي برجام پايان مي‌يابد، برنامه سابق خود را پي بگيرد و در نهايت احتمال دارد كه ايران حمايت خود از متحدان منطقه‌اي‌اش را افزايش دهد.

• ديدگاه نزديكان كلينتون و ترامپ درباره ايران

تير95بود كه دونالد ترامپ، مايك پِنس، فرماندار ايالت اينديانا و حامي وفادار اسرائيل را به‌عنوان نامزد معاونت رياست‌جمهوري خود انتخاب كرد. مايك پنس به اتخاذ سياست‌هاي ضد‌ايراني مشهور است. وي در سپتامبر سال ۲۰۱۵ در نامه‌اي به باراك اوباما، رئيس‌جمهور آمريكا گفت كه تحريم‌هاي ايالت تحت‌امرش عليه ايران را با وجود حصول برجام حفظ خواهد كرد.

پنس در اين نامه، همچنين با لحني تند از توافق هسته‌اي انتقاد كرده و نوشته بود كه اين توافق، اسرائيل را امن‌تر نمي‌كند. وليد فارس، مشاور عرب‌تبار دونالد ترامپ هم ارديبهشت امسال در مصاحبه با روزنامه الحيات چاپ لندن، با اشاره به سياست ترامپ در قبال عرب‌ها گفت: ترامپ خواستار ائتلاف عربي- آمريكايي خواهد شد تا در برابر ايران، از شركاي ميانه‌روي عرب خود كه نماينده واقعي مردم هستند، حمايت كند، به اين معني كه هرگونه تجاوزي به يكي از اين كشورها، تجاوز به آمريكا خواهد بود، با اين حال اين كشورها بايد بخشي از هزينه‌ها را پرداخت كنند.

از سوي ديگر كنگره حزب جمهوريخواه رسما ادعا كرده كه برجام توافقي بين اوباما و ايران بوده و رئيس‌جمهور بعدي آمريكا تعهدي به آن ندارد. شهريور امسال كمپين انتخاباتي دونالد ترامپ ضمن ضعيف‌خواندن توافق هسته‌اي، از رقيب دمكرات خود انتقاد و اعلام كرده بود كه هيلاري كلينتون به‌عنوان وزير خارجه دولت اوباما زمينه را براي توافق هسته‌اي با ايران فراهم كرده است. در اين بيانيه آمده بود كه توافق هسته‌اي نه‌تنها ايران را از دستيابي به دانش هسته‌اي بازنداشته بلكه دشمنان ما را قدرتمندتر كرده است.

اما در آن سو تيموتي مايكل‌كين، معاون احتمالي هيلاري كلينتون از نخستين سناتورهايي بود كه اعلام كرد از توافق هسته‌اي بين ايران و گروه 1+5 حمايت خواهد كرد. وي پس از برني ساندرز، سناتور ورمونت، پت ليهي و برايان شاتز، سناتور هاوايي، چهارمين سناتوري بود كه به جمع حاميان برجام پيوست.

كين در سخناني در صحن مجلس سنا در آگوست 2015 گفته بود: «من به اين نتيجه رسيدم كه برجام پيشرفتي قابل ملاحظه نسبت به حفظ وضعيت كنوني در بهبود امنيت جهاني است. اين توافق يك برنامه تسليحات هسته‌اي كه در آستانه موفقيت بود را براي ساليان دراز از طريق ابزار صلح‌آميز متوقف مي‌كند و همچنين ابزار كافي در اختيار جامعه بين‌المللي قرار مي‌دهد تا پايبندي ايران به تعهداتش را راستي‌آزمايي كند».

حيم سابان، ‌ميلياردر و حامي مالي ديرينه كلينتون، در گفت‌وگويي درباره موضع كلينتون در قبال برجام گفته است: «تمام چيزهايي كه كلينتون به آنها فكر مي‌كند و همه كارهايي كه او انجام مي‌دهد، هميشه براي اسرائيل خوب است. نيازي نيست دراين‌باره نگران باشيم».جسي لهريچ، سخنگوي ستاد انتخاباتي كلينتون هم درباره سياست‌هاي هيلاري در قبال ايران گفته است: «هيلاري كلينتون از تمديد قانون تحريم‌هاي ايران حمايت مي‌كند».

• ‌عربستان در نگاه هيلاري و ترامپ

ايران و عربستان هم‌اكنون تقابل جدي در موضوعات منطقه‌اي دارند. دو كشور البته در روابط دوجانبه بدترين شرايط را تجربه مي‌كنند به‌گونه‌اي كه روابط دو كشور قطع و جنگ لفظي در عالي‌ترين سطوح بين دو كشور در جريان است. در اين شرايط ترامپ تا‌كنون در مواضعش بارها با گوشه و كنايه عربستان را مورد عتاب قرار داده. او آذر 94 گفته بود برخي از متحدان آمريكا مبالغ هنگفتي را براي تروريست‌هاي تكفيري داعش در سوريه و عراق ارسال مي‌كنند. ترامپ در پاسخ به سؤال مجري مبني بر اينكه منظور شما از اين متحد عربستان‌سعودي است، گفته بود:

البته سعودي‌ها اين كار را مي‌كنند و همه اين موضوع را مي‌دانند. ترامپ فروردين امسال نيز در گفت‌وگو با روزنامه نيويورك تايمز تصريح كرده بود كه درصورت مشاركت‌نكردن ارتش عربستان در جنگ عليه داعش يا پرداخت نكردن هزينه آمريكا در تلاش‌هايش براي نبرد با اين گروه ممكن است‌ واردات نفت از عربستان را متوقف كند.

• مقابله با داعش

موضوع ديگري كه مي‌تواند انتخاب ترامپ را به نفع سياست‌هاي منطقه‌اي ايران رقم بزند مواضع او درباره سوريه و داعش است. ترامپ تير‌ماه امسال گفته بود: «اسد مرد بدي است اما شبه نظاميان داعش تهديد به‌مراتب بيشتري براي ايالات متحده آمريكا دارند. لذا بركناري اسد نسبت به جنگ با داعش از اولويت كمتري براي ما برخوردار است». وي متعهد شد كه درصورت پيروزي در انتخابات آمريكا مبارزه با تروريسم را به جاي بركناري اسد از قدرت، اولويت قرار دهد. اين موضعگيري در حالي است كه هيلاري كلينتون بارها بر رفتن اسد به‌عنوان پيش شرط هرگونه تحول در سوريه تأكيد كرده است.

• ‌‌ اسرائيل در نگاه 2 نامزد آمريكا

جمهوريخواهان و دمكرات‌ها با وجود همه دعوا‌ها و اختلافاتي كه دارند بر سر يك اصل اجماع كامل و از آن فرا‌تر رقابت جدي دارند و آن حمايت از اسرائيل است.فروردين امسال در نشست كميته آمريكا و اسرائيل موسوم به آيپك اوج اين رقابت‌هاي حزبي براي به‌دست آوردن بيشتر دل صهيونيست‌ها بود.ترامپ البته پيش از ورود به مسائل انتخاباتي گفته بود در نزاع فلسطين و اسرائيل بي‌طرف خواهد بود كه اين از ديگر مصاديقي است كه ديدگاه بهتر بودن ترامپ به نسبت كلينتون را تقويت مي‌كند هرچند طبيعتا سياست‌هاي اعمالي ترامپ بعد از انتخاب به‌عنوان رئيس‌جمهور الزاما سياست‌هاي اعلامي نخواهد بود.در سوي ديگر هيلاري كلينتون بارها بر اهميت امنيت اسرائيل و تضمين آن تأكيد كرده است.در مجموع بسياري از كارشناسان عقيده دارند با تمام تفاسير، هيلاري كلينتون قابل پيش‌بيني‌تر از ترامپ‌ خواهد بود.