انتظار برای تعطیل شدن نهضت سوادآموزی

هفته گذشته توفیق یارمان شد تا همراه با تعدادی از خبرنگاران حوزه آموزش از خبرگزاری های مختلف به شهر خون و قیام سفر کنیم و ضمن بازدید از فعالیت های نهضت سوادآموزی، گزارشی را همزمان با روز جهانی سوادآموزی یعنی هشتم سپتامبر مصادف با 18 شهریور منتشر کنیم.
از تهران محمدرضا بیگدلی مشاور علی باقرزاده رئیس سازمان نهضت سوادآموزی این گروه از خبرنگاران را همراهی می کرد و استقبال گرم معاون سوادآموزی استان قم، خستگی راه را از تن خبرنگاران به در کرد تا در گرمای طاقت فرسای قم پا به پای مسئولان نهضت از کلاس های تابستانی دیدن کنیم.
مسئولان نهضت معتقدند اعزام این گروه از خبرنگاران برای اولین بار صورت می گیرد و دست اندرکاران این سازمان قصد دارند تا فعالیت های آموزشیاران و مدیران را به رخ مطبوعات و رسانه ها بکشند تا شاید پرده از مظلومیت این قشر زحمتکش برداشته و عیان شود آنچه تاکنون پنهان مانده است.
کتاب و معلم و کلاس و مدرسه در قاموس نهضت سوادآموزی همان است که تاکنون خوانده بودیم اما سوادآموز معادل دانش آموز است و آموزش دهنده نیز همان معلم را تداعی می کند.
حجت الاسلام محمدرضا قاسمی نیا معاون سوادآموزی استان قم حین بازدید خبرنگاران از کلاس های نهضت توضیحاتی را ارائه می داد و با سیستم اطلاع رسانی قطره ای، گوشه ای از زوایای پنهان و پیدای نهضت را در هر کلاسی برملا می کرد.
بگذریم از اینکه در یک برنامه خبری در خانه معلم قم نیز سخنان خود را در قالب برنامه و پیشنهاد و اولویت به خورد خبرنگاران داد.
بر روی تابلوی اولین مدرسه، نام حاجی میرزا با کاشی خودنمایی می کند ولی به گفته مسئولان، این مدرسه به نام «سروش آزادی 1» است که هنوز تابلوی جدید را نصب نکرده اند، مدرسه ای در خیابان امام خمینی(ره) و کوچه تولیددارو که جزو منطقه سه آموزش و پرورش قم محسوب می شود.
در این مدرسه برای سوادآموزان 2 کلاس 14 نفره برپا شده که در هر کلاس 14 سوادآموز مشغول یادگیری هستند.
وارد اولین کلاس که می شویم بی اختیار خاطرات و شیرینی های دوران تحصیل را در چند لحظه مرور می کنم اما صحبت های قاسمی نیا باعث شد تا ضمن بازگشت به فضای کلاس از نکات مهم یادداشت برداری کنم.
نگاهی به کتاب های سوادآموزان می اندازم. درس 19 درباره حرف عین است و آموزش دهنده از سوادآموزان می خواهد درس را که درباره حکیم ابوعلی سیناست بخوانند.
معاون آموزش و پرورش استان قم در اولین کلاس در مدرسه «سروش آزادی 1» گفت: کلاس دوره سوادآموزی برای افراد بی سواد و بی مدرک است که باید 400 ساعت را طی سه تا چهار ماه بگذرانند و تقریبا روزی یک تا دو ساعت با حضور در کلاس آموزش می بینند و سپس آزمون می دهند و در صورت قبولی مدرکی معادل پایان سوم ابتدایی را می گیرند.
نام معلم یا آموزش دهنده این کلاس 15 نفره فاطمه صادقی بود که در هفت سال گذشته با مدرک کارشناسی ارشد الهیات مشغول آموزش است.

** التماس به بیسوادان
صادقی همانگونه که برای سوادآموزانش درس می داد، در جمع مسئولان و خبرنگاران از مشکلات کار خود گفت که چه سختی هایی کشیده تا کلاس هایش را به اینجا رسانده است.
وی گفت که گاهی مجبور بوده تا برای جمع کردن شاگرد و سوادآموز به در خانه های مردم برود و به بیسوادان التماس کند تا شاید به کلاس های نهضت بیایند اما برخی آنها اعتراض می کردند که چرا به در منازل آنها می رود.
صادقی وضعیت کنونی کلاس های نهضت را خوب توصیف کرد و گفت که گرچه در گذشته برخی خانم ها با اجبار و اصرار به کلاس می آمدند اما حالا استقبال خوبی می شود و حتی فرزندان در درس ها به مادران خود کمک می کنند.
وی محدوده سنی سوادآموزان را از 25 تا 50 سال اعلام کرد و گفت که تحصیل برای این افراد رایگان است و آموزش و پرورش بابت هر سوادآموز 139 هزار تومان هدیه می دهد.
سخنان این معلم نهضت حاشیه هایی نیز داشت که از جمله موضوع مشکلات خانم های سوادآموز بود.
یعنی این بانوان برای حضور در کلاس باید از شوهرانشان اجازه بگیرند که این موضوعی طبیعی است اما مشکل زمانی ایجاد می شود که برخی سوادآموزان علاقه به ادامه تحصیل در مراحل بالاتر را دارند اما همسرانشان ترجیح می دهند تا این بانوان به جای درس خواندن سر و سامانی به زندگی و فرزندانشان بدهند.
صادقی به مشکلات مالی و اقتصادی سوادآموزان هم اشاره کرد و گفت: اکثر سوادآموزان مشکلات مالی دارند و افراد نیکوکار، دست به خیر هستند و در تهیه لباس و لوازم و حتی جهیزیه دختران سوادآموزان کمک می کنند.
وی همچنین گفت که برخی سوادآموزان در راه طلاق بودند که با مشاوره، مشکلات آنان حل شد و البته اردو و مسابقه هم برای سوادآموزان برگزار می شود.

** مزد آن گرفت جان خواهر که درس خواند
پس از صحبت های صادقی، قاسمی نیا که از پیشکسوتان نهضت سوادآموزی در قم است، نکاتی را برای حاضران در کلاس بیان کرد اما با توجه به فضای کلاس دخل و تصرفی هم در شعر سعدی شیراز کرد و به سوادآموزان گفت که «نابرده رنج، گنج میسر نمی شود. مزد آن گرفت جان خواهر که درس خواند».
البته قاسمی نیا گفت: کلاس آقایان به دلیل اینکه روزها مشغول کسب و کار هستند، شب ها برگزار می شود و خبرنگاران می توانند در قم بمانند و از آنان نیز گزارش تهیه کنند!
به سراغ خانم صادقی رفتم و از وضعیت آموزشی سوادآموزان پرسیدم که اشاره به دیوارهای کلاس کرد که تابلوها و تصاویری زینت بخش کلاس شده بود.
صادقی گفت: برای هر درسی که می دهم، تابلویی نصب می کنم تا سوادآموزان بهتر یاد بگیرند و حتی برگه های آموزشی را با سلیقه خودم برای سوادآموزان تهیه می کنم.
این سوادآموزان در این دوره درس های فارسی، قرآن و ریاضی را فرا می گیرند و اینک سوادآموزان طی سه ماه توانسته اند بسیاری از این دروس را یاد بگیرند.
هرچند فرصت بازدید محدود است اما خبرنگاران به سراغ سوادآموزان می روند و همچون همکلاسی های آنان، پشت میز نشسته و مشغول نوشتن می شوند و یا با ضبط صدای سوادآموزان، به تماشای چین و چروک هایی می نشینند که حکایت از سال ها رنج و بی سوادی و جهل دارد.
به سراغ یکی از سوادآموزان رفتم ولی نه از نامش پرسیدم و نه از اینکه چرا درس نخوانده و یا چرا حالا به مدرسه آمده، با این حال خودش گفت که دیدن نمرات فرزندانش و قرآن خواندن از دلایلی بوده که او را به سوی کلاس های نهضت کشانده است.
این زن که یک دختر دارد و او را در درس ها کمک می کند از زخم زبان ها و تمسخر برخی همسایگان و آشنایان سخن گفت که می گویند به جای درس و مدرسه به زندگی رسیدگی کن.
او برای دل خودش به کلاس می رود و می خواهد با چشمی باز در اجتماع حضور داشته باشد و دیگر کسی به فرزندش نگوید که مادرت بیسواد است.
سخنان کوثر کلهر مدیر مدرسه «سروش آزادی 1» نیز تاییدی بر سخنان خانم صادقی بود که وضعیت نهضت بهتر از سال گذشته شده و اولیای دانش آموزان می توانند به درس های فرزندان خود کمک کنند و از طرف دیگر مشارکت اولیا ء در مدرسه بیشتر شده است.

** وقتی درخت پای آب می آید
قاسمی نیا یعنی همان پیشکسوت و پیشتاز نهضت سوادآموزی در قم حتی زمان پذیرایی مسئولان مدرسه از خبرنگاران رشته سخن را به دست گرفت و گفت: اولویت ما تشویق سوادآموزان در مدرسه است و سپس در منزل و مسجد و از طرف دیگر با ایجاد ارتباط عاطفی میان فرزندان و اولیای دانش آموزان توانسته ایم تا برخی از این افراد به عنوان سوادآموزان در همین مدرسه مشغول تحصیل شوند.
وی این مطلب را هم گفت که تاکنون 900 نفر در کلاس های نهضت ثبت نام کرده اند و 300 نفر از آنان جزو اولیای دانش آموزان همان مدرسه ها هستند.
این روحانی خوش سخن از طرح اولیای بی سواد دانش آموزان هم سخن گفت که حتی اگر سوادآموزی قادر به حضور در کلاس نباشد، خانم صادقی به منزل این سوادآموز رفته و همانجا تدریس می کند.
معاون آموزش و پرورش استان قم گفت که امسال 20 تا 25 آموزش دهنده به خانه افراد در سطح استان می روند اما مبنای کار نهضت در کلاس و مدرسه شکل می گیرد و اگر حتی یک نفر در سطح استان درخواست آموزش کند، آمادگی تدریس در منزل وجود دارد.
هنوز از اولین مدرسه خارج نشده ایم که قاسمی نیا گفت: طبق آمار سال 90 و طی خوداظهاری های اعلام شده، 44 هزار و 66 نفر در گروه سنی 10 تا 49 سال اعلام بی سوادی کرده اند اما طبق آمار رسمی 130 هزار نفر بی سواد در سطح استان قم وجود دارد.
وی همچنین افزود: 283 کلاس در پنج ماه ابتدایی سال جاری در استان قم تشکیل شده که کلاس های مورد بازدید خبرنگاران، نمونه ای از این کلاس هاست.
البته نباید فراموش کرد در زمانی دایره سنی بیسوادان بین 10 تا 29 سال بود ولی اکنون این دایره از 10 تا 49 سال را شامل می شود.

** انتظار برای تعطیلی نهضت سوادآموزی
هنگام خروج از مدرسه «سروش آزادی 1» از قاسمی نیا پرسیدم که چه زمانی در نهضت را می بندید، ابتدا تصور کرد درباره ساعت کاری نهضت سئوال می کنم ولی لبخند و خنده من باعث شد تا به عمق سئوالم پی ببرد و لذا با خنده ای ملیحانه گفت هر زمانی که رسانه ها فعالیت بیشتری کنند.
هنوز در مدرسه دوم که به اتباع خارجی یعنی مهاجران افغان اختصاص دارد، جا خوش نکرده ایم که قاسمی نیا آمار می دهد: سه هزار نفر سال گذشته طی دو برنامه مراحل سوادآموزی و انتقال را گذرانده اند و امسال 300 نفر سهمیه اتباع خارجی درنظر گرفته شده که تا پایان اردیبهشت این تعداد تحت پوشش قرار گرفته اند و اگر کمیساریای عالی پناهندگان سهمیه ای بیشتر را به استان قم اختصاص دهد، تعداد زیادتری از اتباع تحت پوشش قرار خواهند گرفت.
در تنها کلاس این مدرسه که به آموزش نهضت اختصاص یافته، 10 میز قرار دارد با 11 سوادآموز که همه از اتباع افغانستان بودند و فریبا حاجی بابایی آموزشیار این کلاس با سه سال سابقه تدریس می گوید تعداد اتباع خارجی در کلاس های نهضت نسبت به ایرانیان بیشتر است.
یکی از سوادآموزان این کلاس که 35 بهار از عمرش را پشت سر گذاشته به خبرنگار ایرنا گفت، مشکلات زندگی اجازه نداده تا بتواند از سواد بهره مند شود و اگرچه به خاطر بچه داری و مسائل خانواده نمی تواند به صورت مرتب در کلاس های نهضت حاضر شود ولی از تشویق شوهرش که کارگر است برای درس خواندن می گوید.
این بانوی افغانستانی پنج فرزند دارد که البته یکی از آنها درس نمی خواند و خودش نیز در منزل قالی می بافد و گفت: به خاطر چهار فرزندم درس می خوانم و دوست دارم کتاب بخوانم. گاهی پسرم کتاب داستان می خواند و من نیز دوست دارم خودم داستان های امام علی(ع) و نهج البلاغه را بخوانم.

** جمعه به مکتب آورد طفل گریزپا را
علیرضا حیدربیگی مدیر مدرسه پسرانه رسالت و دخترانه شهدای 15 خرداد که هنوز سر در آن نام دبستان شهدای 72 تن در منطقه کیوانفر می درخشد، ضمن خوشامدگویی به گروه خبرنگاران می گوید از سال 91 در این مدرسه مستقر شده ولی با وجود گرمای شدید و امکانات محدود، تلاش های آموزش دهنده یعنی همان خانم حاجی بابایی باعث شده تا بسیاری از خانم های بیسواد به کلاس های نهضت بیایند.
حاجی بابایی حتی توانسته نگاه این مدیر مدرسه را به نهضت سوادآموزی تغییر دهد و حیدربیگی در این زمینه گفت: با تلاش های صورت گرفته دریافتم که برگزاری کلاس های نهضت در مدارس بسیار تاثیرگذار در رشد تحصیلی و علمی دانش آموزان است.
نمی دانم معلم نهضت در این مدرسه چه کرده که مدیر مدرسه می گوید اتباع خارجی به اندازه ای به کلاس های نهضت علاقه مند هستند که اگر شب هم کلاس بگذاریم، می آیند ولی فعالیت های این آموزش دهنده این شعر نظیری نیشابوری را تداعی می کند که «درس معلم ار بود زمزمه محبتی، جمعه به مکتب آورد طفل گریزپا را».
در هر شیفت این مدرسه یک کلاس 12 نفره برپا می شود، گرچه آقایان به دلایل گوناگون از کلاس های نهضت استقبال نمی کنند اما حاجی بابایی توانسته در سه سال اخیر 30 نفر از خواهران افغانستاین را به افتخار فارغ التحصیلی در سوادآموزی برساند.

** مصیبت در کلاس نهضت
مدرسه سوم، هنرستان کار و دانش فخری در منطقه نیروگاه است که کلاس انتقال در آن برگزار می شود.
یعنی سوادآموزان پس از گذراندن اولین دوره به این مرحله راه پیدا می کنند و با حضوری600 ساعته در کلاس و 200 ساعت غیرحضوری کلاس انتقال را به پایان می رسانند و در صورت قبولی مدرکی معادل پایان ششم ابتدایی را می گیرند و می توانند در مدارس آموزش و پرورش ادامه تحصیل دهند.
خانم علیمحمدی آموزش دهنده این کلاس از برنامه ها و مشکلات گفت و اینکه حتی گاهی مجبور بوده در یک مسجد، سه کلاس برگزار کند ولی سپس وضعیت کلاس انتقال را بیان کرد و گفت که به سوادآموزان املا گفته و قرار بود درس حماسه حسینی را بپرسد.
قرار شد کلاس انتقال حالت عادی به خود بگیرد و گویی هیچ خبرنگار و مسئولی حضور ندارد و علیمحمدی از سوادآموزان خواست تا کتاب ها را در مقابل خود بگذارند و آماده خواندن درس حماسه حسینی باشند و سپس گفت: خانم لشکری! چند سطر بخوانید.
لشکری با لهجه شیرین آذری شروع کرد به درس پس دادن و چه درس پس دادنی... آیا کسی هست مرا یاری کند. این صدای امام حسین(ع) بود که ظهر عاشورا در سرزمین کربلا پیچید... .
شاید خواندن بقیه درس ممکن بود ولی نوشتن آن برای من غیرممکن. گویی مداح اهل بیت(ع) مشغول ذکر مصیبت سیدالشهدا(ع) بود و پرتوی از صحنه عاشورا جلوه گر می شد.
ام البنین لشکری خیلی ساده و روان درس را می خواند و اشک در چشمان برخی حاضران حلقه زده بود که صدای خانم معلم بلند شد و از خانم شکری خواست تا ادامه درس را بخواند.
شکری نیز بسم الله گفت و ادامه درس یا همان روضه خوانی را از سر گرفت. داستان شهادت عبدالله بن الحسن در ظهر عاشورا و مظلومیت امام حسین(ع) در مقابل این مصیبت و تنهایی حضرت زینب(س) در این صحرای سوزان و غریب کافی بود تا اشک هر انسان آزاده ای را جاری سازد و چه زیباست شنیدن مصیبت عبدالله فرزند امام حسن مجتبی(ع) در یاری رساندن به امام خویش از زبان کسی که نه مداح است و نه واعظ بلکه به برکت سوادآموزی به چنین توفیقی دست یافته است.
هنوز مصیبت عبدالله تمام نشده بود که خانم علیمحمدی از سوادآموزی دیگر خواست تا متن را ادامه دهد و این خانم میانسال که با چادر گلی در کلاس حاضر شده بود با صدایی لرزان، درس را ادامه داد ولی نمی دانم صدای لرزان او از تاثیر خواندن مصیبت بود یا عدم تسلط به درس.
فضای کلاس حالتی معنوی و روحانی به خود گرفته بود و معاون آموزش و پرورش قم نیز که کار خود را خوب بلد است، پس از پایان مصیبت، اینگونه برای سوادآموزان و حاضران
دست به دعا برداشت و از خدا خواست تا ادامه دهنده راه سیدالشهدا(ع) باشیم.
در میان سوادآموزان این کلاس از ام البنین لشکری خواستم تا بگوید چه شده که سر از کلاس های نهضت درآورده و او گفت که تا پنجم ابتدایی در روستا درس خوانده و اینک به کلاس های انتقال راه یافته است.
سه فرزند دارد که یکی دانشگاهی است و دیگری در مدرسه تحصیل می کند و آخرین فرزندش هم هنوز به سن مدرسه رفتن نرسیده و البته شوهرش نیز او را تشویق می کند.
پرسیدم تاکنون کسی درباره کلاس رفتن او با طعنه و انتقاد سخن گفته که به برخی موارد اشاره کرد و گفت: بعضی می گویند برای چه به مدرسه می روی ولی من علاقه دارم و ضمن درس خواندن به امور خانواده و کارهای فرزندانم هم رسیدگی می کنم و اگر امکانات باشد و موقعیت داشته باشم درس را ادامه می دهم.
از پسرش گفت که در رشته حسابداری تحصیل می کند ولی به نکته جالبی اشاره کرد که «زمانی من به او کمک می کردم و حالا او به من کمک می کند.»
فرصتی دست داد تا در میان مصاحبه با سوادآموزان نظرات یکی از کارشناسان را درباره وضعیت کلاس های نهضت جویا شوم و پروانه شاپوری کارشناس مسئول نهضت سوادآموزی ناحیه 2 قم گفت: بعضی از سوادآموزان به خوبی یاد نمی گیرند و معمولا در دیکته ضعیف هستند. با این حال یک مرحله امتحان تجدیدی می گیریم و اگر قبول شدند، وارد مرحله انتقال و اگر مردود شوند دوره سوادآموزی برای آنان تکرار می شود.
به گفته این کارشناس، گذراندن مراحل سوادآموزی سخت است ولی معمولا بیش از 80 درصد از کسانی که دوره اول را پشت سر می گذارند در دوره انتقال نیز شرکت می کنند.

** هیچوقت برای تحصیل دیر نیست
آخرین مدرسه ای که خبرنگاران در گرمای طاقت فرسای قم از آن بازدید کردند، دبستان ابتدایی دخترانه خاتم الانبیاء(ص) بود و هرچند زمان برگزاری کلاس به پایان رسیده بود و سوادآموزان مشغول جمع کردن کتاب های خود بودند ولی آموزش دهنده کلاس خواسته قاسمی نیا را به دیده منت گذاشت و از شاگردان خواست تا دوباره کتاب های خود را باز کنند.
معلم از سوادآموزان خواست تا درباره عکس های درس چهارم که مربوط به ورزش است، توضیح دهند و سوادآموزان به صورت گروهی پاسخ می دهند و گاهی صدای فرزندانی که به همراه مادران خود به کلاس آمده اند بلندتر از سوادآموزان به گوش می رسد.
فریبا گزاوند درباره وضعیت کلاس خود به خبرنگاران گفت: 20 نفر ثبت نام کرده اند که 12 نفر حضور دارند و اکثرا کسانی به کلاس می آیند که فرزندانشان در همین مدرسه تحصیل می کنند.
از عمر این کلاس بیش از یک هفته نمی گذرد ولی سوادآموزان پیشرفت خوبی کرده اند و البته
گزاوند عاشق کارش است و از تدریس در کلاس های نهضت لذت می برد.
یکی از خانم های این کلاس به خبرنگار ایرنا گفت: پنج فرزند دارم که همگی مشغول کار در بخش خصوصی هستند.
این بانوی جویای علم 46 سال دارد ولی چهره اش نشان از سن و سالی بیشتر دارد و خودش می گوید: به دلیل کارهای خانه و مشکلات نتوانستم در روستا درس بخوانم. چون در آن زمان یعنی 40 سال پیش درس خواندن را عیب می دانستند و پدرم اجازه نداد به مدرسه بروم.
حالا او به کلاس می آید تا اگر کسی نشانی جایی را به او نشان داد، بتواند راهنمایی اش کند و خودش هم از دیگران نشانی جایی را نپرسد و حداقل می تواند شماره های تلفن را بخواند و به دیگران تلفن بزند.
در میان سوادآموزان وجود یک سوادآموزی متفاوت در کنار پنجره توجهم را جلب کرد. چرا که نسبت به سایرین خیلی جوانتر بود.
نه من نامش را پرسیدم و نه او تمایلی برای معرفی خود داشت ولی این سوادآموز 30 ساله که هنوز بسیاری از نزدیکانش از بیسوادی ولی مطلع نیستند، گفت: کلاس اول که رفتم علاقه ای به درس خواندن نداشتم و به همین دلیل درس را رها کردم.
پشیمانی و حسرت در لحن صحبت های این سوادآموز جوان موج می زد و به گفته خودش اینک وضعیت اجتماعی و حضور در جامعه باعث شده تا دوباره درس خواندن را از سربگیرد و اگرچه هنوز برای آینده خود تصمیم نگرفته ولی تلاش می کند تا خوب درس بخواند و آن را ادامه دهد.

** از آموزشیاری تا مدیریت مدرسه
هنگام خداحافظی خبرنگاران اعزامی با مسئولان مدرسه خاتم الانبیاء(ص)، قاسمی نیا با معرفی برخی افراد به توانمندی مدیر این مدرسه اشاره کرد که زمانی آموزشیار نهضت بوده و حالا سکان مدیریت این مدرسه را به دست گرفته است.
فهیمه نوری نیا از سال 77 تا 85 آموزشیار نهضت بوده که در آن زمان کلاس های نهضت شامل سه مرحله مقدماتی، تکمیلی و پایانی پنجم بود و در سال 85 به استخدام آموزش و پرورش درآمد.
نوری نیا به خبرنگار ایرنا گفت: پنج سال در روستای سلفچگان در مدارس چند پایه تدریس می کردم و یک سال نیز معاون آن مدرسه بودم و از سال 91 به مدت دو سال معاون مدرسه دهه فجر بوده و در سال 93 معاونت مدرسه صفا را به عهده گرفتم و در سال 94 مدیریت مدرسه خاتم الانبیاء(ص) به من واگذار شد.

** آشنایی با چهره های موفق سوادآموزی قم
خبرنگاران همزمان با اذان ظهر به افق قم وارد آخرین وعده گاه یعنی خانه معلم قم شدند و پس از اقامه نماز جماعت و نشستن بر سر سفره احسان نهضت سوادآموزی، جلسه ای یک ساعته با حضور چهره های موفق سوادآموزی استان برگزار شد که به گفته قاسمی نیا این افراد نمونه ای از صد چهره موفق قم هستند.
«بازدید خبرنگاران فعال کشوری در عرصه سوادآموزی از کلاس های نهضت سوادآموزی استان قم در آستانه روز جهانی سوادآموزی برابر با هشتم سپتامبر» عنوان این برنامه بود که پشت سر مشاور رئیس سازمان نهضت سوادآموزی و معاون نهضت قم خودنمایی می کرد.
بیگدلی مشاور رئیس نهضت پس از مقدمه ای کوتاه گفت: تلاش داریم تا با چنین بازدیدهایی نهضت را از غربت خارج کنیم و اصحاب رسانه از نزدیک با فعالیت ها و عملکردهای نهضت آشنا شوند.
حجت الاسلام قاسمی نیا که از ابتدا تا انتهای این بازدید خبرنگاران را همراهی می کرد در ابتدای آخرین سخنرانی اش این روایت پیامبر اعظم(ص) را نقل کرد که «هر کسی که جوینده دانش را یاری کند، دوستدار پیامبران و با پیامبران خواهد بود.»
این پیشکسوت سوادآموزی در استان قم با معرفی چهار شخصیت از چهره های موفق استان قم گفت: بسیاری از چهره های موفق نهضت توانسته اند با پشتکار و تلاش خود مراحل بالای علمی را طی کرده و به عنوان استاد دانشگاه، مدرس حوزه، کارآفرین و شخصیت های موثر در جامعه مطرح شوند.

** بیکار بیسواد بهتر است یا بیسواد بیکار؟
حضور روح الله ذوقی احسان با صندلی چرخ دار در این مراسم نشان از همت بلند و والای این جوان می داد و خودش گفت: در 11 سالگی درس نهضت را شروع کرده و 11 سال طول کشیده تا دیپلم گرفته اما اکنون در رشته علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی قم مشغول تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد است.
وی با تشریح وضعیت کاری خود گفت: اکنون در چهار بخش مدیریت می کنم که همه را به برکت نهضت سوادآموزی می دانم و خوشحالم از اینکه 30 تا 40 نفر در کنار من به کار و فعالیت مشغولند و روزی می خورند.
این جمله جالب ذوقی احسان درباره بیسوادی و بیکاری که گفت «به نظر من بیکار بیسواد بهتر از بیسواد بیکار است» توجه خبرنگاران را به خود جلب کرد.
وی که از کارآفرینان برتر استان قم است درس را مهمترین عامل پیشرفت خود می داند.
وی از مشکلات گذشته گفت که اکثر مدارس نهضت در بیرون از شهر بود و مجبور بود از پله استفاده کند ولی حالا رفاه بیشتری برای درس خواندن وجود دارد.
دومین چهره موفق در این جلسه خدیجه فلاح بود که از 9 سالگی شروع به درس خواندن کرده و دوره راهنمایی را به صورت شبانه خوانده و سپس ترک تحصیل کرده است.
فامیل هایش به او گفته بودند که دختر باید تا سوم راهنمایی درس بخواند و لذا هر روز تا ساعت هشت صبح به صورت مخفیانه درس می خوانده و حتی کسی نمی دانسته که او دیپلم گرفته و کسی خبر نداشت که او در دانشگاه قبول شده است.
فلاح گفت: پس از این که سوم راهنمایی را گرفتم آموزشیار نهضت شدم و به صورت پنهانی درس می خواندم و بعد از گرفتن دیپلم به استخدام آموزش و پرورش درآمده و سپس فوق دیپلم و در مرحله بعد کارشناسی خود را در رشته ادبیات گرفتم و اکنون معاون مدرسه ابتدایی شاکریان در قم هستم.
معصومه قره داغی سومین چهره موفقی بود که به همراه همسر خود در این مراسم حاضر شده بود، غافل از این که خبرنگاران از حضور شوهر این زن موفق بی خبر بودند.
قره داغی که افتخار خود را برگزیدن شغل مادری و همسری می داند، گفت که سال 60 و زمانی که یک فرزند داشته پایش به کلاس های نهضت باز شده و در سال 70 همزمان با به دنیا آمدن پنجمین فرزندش دیپلم خود را گرفته است.
شوهرش به او اجازه نمی داد در کنکور دانشگاه شرکت کند و سال 78 که فرزندش وارد دانشگاه شد، بالاخره شوهرش رضایت داد که او نیز به دانشگاه برود و اینگونه بود که دانشگاه باقرالعلوم(ع) میزبان او در رشته تاریخ شد و سال 86 توانست از پایان نامه خود دفاع کند.
البته وی همزمان با درس دانشگاه تحصیلات حوزوی را در سطح 2 شروع کرد و کتاب امام علی(ع) و سقیفه را که موضوع پایان نامه اش در دوره کارشناسی بود، به کتاب تبدیل کرد.
یکی از حاضران با شنیدن زندگینامه این بانوی موفق، تغییری در جمله معروف «پشت سر هر مرد موفقی، یک زن موفق قرار دارد» داد و گفت که اینجا باید بگوییم یک مرد موفق هم می تواند پشت سر یک زن موفق باشد.
در این لحظه سیف علی آشوری یعنی همسر خانم قره داغی لب به سخن گشود و با لهجه شیرین آذری گفت که یاور ادامه دهندگان تحصیل بوده و اضافه کرد که دو فرزندش روحانی هستند و یکی از آنان حافظ کل قرآن است.
وی افزود: من قصد داشتم شبانه درس بخوانم اما با وضعیت کاری ام ممکن نبود و همسرم توانست تا ارشد درس بخواند و حتی در مقطع دکتری قبول شد ولی ادامه تحصیل امکانپذیر نبود.
رحیمه فندرسکی چهارمین چهره موفق نهضت هم گفت که در یکی از شهرهای شمال از سال 67 در 16 سالگی تحصیل در نهضت را آغاز کرده و از آنجا که ادامه تحصیل در آن شهر ممکن نبود، پدرش را راضی کرده تا بتواند در بهشهر در مدرسه بزرگسالان درس بخواند و توانسته طی هفت سال دیپلم بگیرد.
وی که از دوران کودکی رویای حوزه علمیه را در سر داشته به صورت حضوری درس های حوزه را آغاز کرد.
وی به نکته ای مهم اشاره کرد و گفت: ثابت کرده ایم که خواستن توانستن است اما مهم این است که خواسته انسان چیست.
این بانوی طلبه همچنین گفت: خانواده ام از من حمایت می کردند ولی می گفتند چرا دانشگاه نمی روی و امروز پشیمان نیستم. یعنی اگر دوباره زمان به عقب برگردد و حق انتخاب داشته باشم همین راه را انتخاب می کردم ولی به هرحال قانع نیستم.
وی اکنون مشغول گذراندن سطح سه حوزه علمیه در رشته فقه و اصول است که معادل کارشناسی ارشد محسوب می شود.
او که افتخار خادمی حرم حضرت معصومه(س) و مسجد مقدس جمکران را نیز در پرونده خود دارد و پاسخگوی زائران در بخش پاسخگویی به احکام شرعی است، در دانشگاه و حوزه نیز تدریس می کند.
حجت الاسلام قاسمی نیا پس از سخنان چهره های موفق نهضت به ارائه گزارشی از وضعیت سوادآموزی در استان قم پرداخت و گفت که جمهوری اسلامی ایران 10 سال زودتر از جامعه جهانی شعار تحصیل برای همه را محقق کرده است.
وی با اشاره به بخش هایی از سخنان امام خمینی(ره) و رهبر معظم انقلاب درباره اهمیت و ضرورت سوادآموزی به سند تحول در نظام آموزش و پرورش هم اشاره کرد و این بخش از سخنانش را با تاکید بر خشکاندن ریشه های بی سوادی به پایان رساند.
قاسمی نیا با بیان اینکه در آستانه پنجاه ویکمین سال آغاز به کار نهضت سوادآموزی هستیم، اشاره ای به مراحل درس خواندن در نهضت کرد و گفت: در دوره اول یعنی دوره سوادآموزی 400 ساعت آموزش طی چهار ماه درسی به سوادآموزان داده می شود و در دوره دوم یعنی دوره انتقال 800 ساعت آموزشی در هشت ماه درسی صورت می گیرد که معادل پایان ششم ابتدایی است.
وی افزود: آخرین دوره به عنوان دوره تحکیم سواد است که در راستای آموزش مادام العمر و جلوگیری از بازگشت کم سوادان به بیسوادی صورت می گیرد و شامل 11 کتاب و 200 ساعت آموزشی است و به هر آموزش دهنده مبلغ هفت میلیون ریال پرداخت می شود.
معاون آموزش و پرورش استان قم افزود: امسال به هر سوادآموز مبلغ 139 هزار تومان پرداخت می شود و در روستاهایی که یک یا 2 بیسواد زیر 50 سال وجود داشته باشد 10 میلیون ریال پرداخت می شود.
وی همچنین گفت: در دور تحکیم بابت آموزش هر سوادآموز مبلغ 130 هزار تومان به آموزش دهنده و در دوره انتقال 830 هزار تومان به آموزش دهنده اهدا می شود اما بابت ارائه خدمات به سوادآموزان بالای 50 سال مبلغی پرداخت نمی شود.
قاسمی نیا از اولویت های نهضت سوادآموزی هم سخن گفت و چون این کارشناس مذهبی سه دهه را در حوزه های مختلف سوادآموزی تجربه کرده، با اتکاء به تجربیاتش پیشنهادهایی را ارائه کرد که از جمله می توان به لزوم ایجاد شبکه گسترده زنان خانوار، ایجاد معاونت یا مشاور رئیس جمهوری برای آموزش بزرگسالان، قرار دادن موضوع سوادآموزی در کمیته تخصصی امور زنان اتحادیه بین المجالس کشورهای اسلامی، تشکیل کارگروه خبرنگاران حامی سوادآموزی و تلاش برای بازگرداندن دانش آموزان مردودی و بازمانده از تحصیل اشاره کرد.
خبرنگاران حوزه آموزش در این سفر ضمن بازدید از کلاس های نهضت در قم خاطرات خوبی را قم زدند و شیرینی سفر خود را با زیارت حرم مطهر حضرت معصومه(س) دوچندان کردند تا شاید بتوانند در سالروز جهانی سوادآموزی، گوشه ای از زحمات آموزشیاران و مسئولان نهضت سوادآموزی را منتشر کنند و سهمی هرچند کوچک در زدودن غبار بیسوادی در ایران بزرگ و پهناور داشته باشند.
فراهنگ ** 1003 ** 1071