آفتاب
یادداشت؛

دفاع از علم و جامعه در برابر نومحافظه‌کاری و سرمایه‌داری

دفاع از علم و جامعه در برابر نومحافظه‌کاری و سرمایه‌داری

اگر در مواضع سیاسی احزاب محافظه‌کار و مدافعان افراطی لیبرال سرمایه‌داری جستجو کنیم، مصادیق متعددی از ستیز با شواهد علمی را خواهیم یافت.

خبرگزاری مهر، گروه دین و اندیشه-رضا نساجی: این گزاره که ایدئولوژی در نظام‌های توتالیتر در تقابل با علم (حتی علم تجربی) قرار گرفته، شواهد متعدد و مدعیان مصممی دارد که مخالفت فیزیکدانان شوروی با نظریه‌های فیزیک جدید و زیست‌شناسی ژنتیکی را در ماجرای لیسنکو (Lysenko) - به‌عنوان نمونه‌های تعارض محتوایی «علم سوسیالیستی» با «علم موجود بورژوایی» [div id='ftn1']

[span dir='LTR'][۱] - واقعه لیسنکو اشاره دارد به نام تروفیم لیسنکو (Trofim Lysenko)، مسئول پژوهش‌های زیست‌شناسی در دوران استالین، که موفق شد مخالفت خود با ژنتیک مندل (Mendelian genetics) را به یک جنبش قوی علمی-سیاسی تبدیل کند. همزمان جریانی در بریتانیا هم وجود داشت که به علم کارگری گرایش یافت: «در آن زمان، دانشمندان و فلاسفه شوروی به بحث بر سر این موضوع آخری می‌پرداختند، و دانشمندان رادیکال  عمدتاً طرفدار شوروی در بریتانیا گرایش به اتخاذ این موضع داشتند، تا زمانی که واقعه بدنام لیسِنکو در زیست‌شناسی شوروی رخ داد (see Lenin Academy ۱۹۴۹ ; Lewontin and Levins in Rose and Rose ۱۹۷۶ b; lecourt ۱۹۷۷; Benton ۱۹۸۰). به نام «علم پرولتاریایی» دانشمندن ژنتیک شوروی متهم به «بورژوا» و «ایدئالیست» بودن شدند. بسیاری دستگیر شدند، برخی مردند، علم ژنتیک در شوروی نابود و خسارت عظیمی به کشاورزی شوروی وارد شد» (بنتون و کرایب، ص. ۱۰۸).

[span dir='LTR'][۲] - ضمن اینکه هایزنبرگ خود مسیحیِ معتقدی بود و سلسله بحث‌هایی در فلسفه و الهیات با فیزیکدانان دیگر داشت که در قالب کتاب «جزء و کل» (به آلمانی Der Teil und das Ganze) منتشر شده‌اند. از جمله می‌توان به فصل «علم و دین» (همان، ص ص. ۹۳-۸۳) اشاره کرد که بحثی است میان هایزنبرگ، بور و ولفگانگ پائولی با فیزیکدان ضددینی چون پل دیراک درباره عقاید دینی آلبرت اینشتین و ماکس پلانک. و نیز فصل «پوزیتیویسم، مابعدالطبیعه و دین» (همان، ص ص. ۱۸-۲۰۶) که مباحثات جالبی است با پائولی و بور درباره پوزیتیویسم منطقی (Logical Positivism) اصحاب حلقه وین (Vienna Circle).

[div id='ftn3']

[۳]- Climate Change Is Undeniable. So Why Is the GOP Still Denying It?

http://foreignpolicy.com/۲۰۱۶/۰۳/۱۱/climate-change-is-undeniable-so-why-is-the-gop-still-denying-it/

[۴] - Republican debate: Candidates talk climate change:  

http://www.cbsnews.com/news/republican-debate-gop-candidates-talk-climate-change/

[۵] - Climate change and the Republican party: 'America is not a planet'

https://www.theguardian.com/environment/۲۰۱۵/nov/۲۳/climate-change-republican-party-trump-inhofe

[span dir='LTR'][۶] - بنگرید در سایت بنیاد مارگارت تاچر:

- … Who is society? There is no such thing! There are individual men and women and there are families and no government can do anything except through people and people look to themselves first.

- … It is society that is at fault. There is no such thing as society. There is living tapestry of men and women and people and the beauty of that tapestry and the quality of our lives will depend upon how much each of us is prepared to take responsibility for ourselves and each of us prepared to turn round and help by our own efforts those who are unfortunate.

http://www.margaretthatcher.org/document/۱۰۶۶۸۹

[div id='ftn7']

[span dir='LTR'][۷] -ترجمه مصاحبه چامسکی با سایت ژاکوبن را اینجا بنگرید:

http://tarjomaan.com/vdcj.heafuqexosfzu.html

اصل عبارت از این قرار است:

It would be different if it was a democratic country where people were organized, but they’re not. You know, they’re atomized.

https://www.jacobinmag.com/۲۰۱۵/۰۷/chomsky-interview-citizens-united-democracy-higher-education/

کد N1425348

وبگردی