بهورزان، پیشگامان نظام سلامت

به گزارش ایرنا، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با هدف کمک رسانی هر چه بیشتر به بیماران روستایی و فقر زدایی از روستاها در 12 شهریور 1363 شمسی، تاسیس خانه هایی با نام خانه بهداشت و تربیت افراد متخصص برای اداره این خانه ها با عنوان بهورز را در دستور کار قرار داد تا این تاریخ به نام روز بهورز نام گیرد.
بر اساس نتایج حاصل از تحقیق گسترده ای که وزارت بهداشت در سال 1363 شمسی برای آگاهی از وضعیت خدمات بهداشتی و درمانی در مناطق روستایی انجام داده است، چهل درصد از مرگ و میرهای کشور در پنج سال اول زندگی کودکان و هشتاد درصد آن در یک سال اول زندگی رخ می دهد و می توان با آموزش های ساده و اولیه ای با نقش آفرینی بهورزان از وقوع این مرگ و میرها جلوگیری کرد.
این نتایج سرآغاز تلاش در مسیر راه اندازی شبکه های بهداشتی و درمانی به نام خانه بهداشت در روستاهای کشور و تربیت نیروهای اصیل و بومی به نام بهورز شد.
در تداوم این روند بهورزان در ارتباطی صمیمی با مادران روستایی و تلاشی گسترده، میزان مرگ و میر مادران را به علت عوارض حاملگی و زایمان کاهش دادند و این روند در سال های بعد نیز ادامه یافت.
امروزه تلاش بهورزان در دور افتاده ترین روستاهای کشور موجب می شود تا خدمات بهداشتی لازم به روستاییان ارایه و به این وسیله از اشاعه بیماری در جامعه جلوگیری شود.
با این وصف بهورزان نه تنها موجب سلامت روستاییان می شوند، بلکه به تامین سلامت جامعه شهری نیز کمک می کنند زیرا بیماری حد و مرز نمی شناسد و در صورت رعایت نکردن بهداشت و ارایه ندادن مراقبت های بهداشتی در شهر و روستا، فقیر و غنی در معرض خطر ابتلا به انواع بیماری ها قرار می گیرد.
فرهاد سلیمانی، بهورز روستای کماجرود در شهرستان هشترود است که با توجه به صعب العبور بودن راه ها علاوه بر اهالی روستای خود با موتور سیکلت به اهالی چند روستای اقماری نیز خدمات بهداشتی می دهد.
وی که عاشق کارش بوده و خطرات راه را قبول کرده است، می گوید: وقتی مریضی مرا دعا می کند احساس خوشایندی به من دست می دهد.
ننه فاطمه نیز یکی از اهالی روستای کماجرود هشترود و جزو کسانی است که این بهروز را مخاطب دعاهای خود قرار می دهد و می گوید: خدا به این بهورز طول عمر بدهد، خدا به دولتمردان طول عمر بدهد که در سال های اخیر خدمات بهداشتی گسترده ای را به اهالی روستا عرضه می کنند.
وی که دارای 9 فرزند است، گفت: دو فرزند من در سالیان دور به علت بیماری حصبه فوت کرده اند اما امروزه به لطف دولت دیگر چنین مواردی در روستا دیده نمی شود.
بهورز روستای آهق مراغه که به تمیز کردن خانه بهداشتی این روستا مشغول است، گفت: واحد مدارس دانشکده علوم پزشکی مراغه روز شنبه/ امروز/ برای پایش به این خانه بهداشتی می آیند و روز جمعه به خاطر آماده سازی خانه بهداشتی به اینجا آمده بودم.
رقیه اسدی در ارتباط با فعالیت های خانه بهداشتی آهق به دفع غیربهداشتی آب های هرز این روستا در سال های گذشته اشاره کرد و افزود: در سایه پیگیری ها و آموزش های عمومی و مشارکت های دهیاری و شورای اسلامی روستا این مشکل در زمان حاضر با ایجاد کانال های بتنی رفع شده است.
به گفته وی مشکل دفع غیربهداشتی زباله های آهق با حدود یک هزار و 148 نفر جمعیت نیز با نقش آفرینی خانه بهداشتی این روستا رفع شده و هم اکنون زباله های روستا به صورت بهداشتی جمع آوری و دفع می شود.
رئیس شبکه بهداشت و درمان هشترود گفت: 127 بهورزدر 75 خانه بهداشتی این شهرستان به عنوان اولین سربازان خدمات بهداشتی برای بیش از دو سوم از جمعیت شهرستان که در روستاها ساکن هستند، خدمات عرضه می کنند.
دکتر حمید قربانی افخمی افزود: سرشماری جمعیت، آموزش بهداشت، برنامه های سلامت خانواده، پیشگیری و مبارزه با بیماری ها، خدمات بهداشت محیط و بهداشت حرفه ای و بهداشت مدارس از وظایف بهورزان به شمار می رود.
وی احتساب 2 سال سابقه آموزش بهورزی در سنوات خدمتی و پرداخت مطالبات مالی بهورزان را خواستار شد و گفت: بهورزان جامعه نگرترین دانش آموختگان نظام سلامت هستند و نقش مهمی در این عرصه دارند.
معاون بهداشتی دانشکده علوم پزشکی، خدمات درمانی و بهداشتی مراغه گفت: بهورزان در خط مقدم نظام سلامت در مناطق روستایی قرار دارند و محروم ترین و دورافتاده ترین نقاط روستایی نیز به صورت ثابت، سیاری و قمری از خدمات بهورزان بهره مند هستند.
دکتر احمد مجتهدی افزود: تمامی شاخصه های بهداشتی اعم از آموزش، واکسیناسیون، مبارزه با بیماری های واگیر و تشخیص و ارجاع بیماران با علایم بیماری های غیرواگیر نظیر فشار خون، نظارت بر بهداشت کل روستا اعم از آب، خاک و هوا مرتب از سوی بهورزان رصد می شود.
وی گفت: تمامی معاینه های مادران باردار، مراقبت مادران باردار و گروه های سنی نوزادان، شیرخواران، کودکان، نوجوانان، جوانان، میان سالان و سالمندان نیز از سوی بهورز انجام می شود.
وی با اشاره به اینکه حتی اگر مردم به خانه بهداشتی مراجعه نکنند، بهورزان در منازل به سراغ آنان می روند، افزود: تلاش های بهورزان در مناطق روستایی ساعت اداری و غیراداری نمی شناسد و تولد، طلاق، فوت و بستری در این مناطق از سوی بهورزان رصد می شود.
وی به نقش هماهنگی های بین بخشی بهورزان با شوراها، دهیاران و معتمدان نیز اشاره کرد و گفت: بهورزان ناظر دفع بهداشتی زباله ها، فاضلاب و فضولات حیوانی در روستاها هستند و ضمن سرکشی صدور اخطاریه های بهداشتی را بر عهده دارند.
وی افزود: 114 بهورز این شهرستان در 71 خانه بهداشت اصلی که بر حسب جمعیت تک بهورز، 2 بهروز و سه بهورز هستند، عرضه خدمات به روستائیان مراغه را بر عهده دارند و 15 بهورز در حال آموزش نیز از سال آینده وارد این عرصه می شوند.
وی گفت: علاوه بر خانه های بهداشتی اصلی تعدادی خانه های بهداشت قمری /هفتگی/ و سیاری / ماهانه/ نیز در این عرصه فعالیت دارند.
وی نقش بهورزان مراغه در اجرای برنامه غربالگری فشار خون، دیابت، سرطان و بیماری های مضمن تنفسی افراد بالای 40 سال /IraPen / را ارزشمند خواند و افزود: مراغه جزو چهار شهرستان پایلوت برای اجرای این طرح در سطح کشور بود و اجرای این طرح با نقش آفرینی بهورزان در مناطق روستایی از سوی سازمان بهداشت جهانی مورد بازدید و تمجید قرار گرفت.
وی گفت: بهورزان نقش مهمی در اجرای برنامه سیب و تشکیل پرونده الکترونیکی برای تمامی خانوارهای روستایی دارند و این برنامه از سوی وازت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی رصد می شود.
7486/ 3072//6183/518