چالش پساب‏ها در طرح 550 هزار هکتاری

دنیای اقتصاد، اهواز، محمد علاف‌پور:طرح 550هزار هکتاری احیای دشت‏های خوزستان و ایـلام در پــی سفر مقام‏معظم رهـبـری در اسفند سال 75 پیشنهاد و تصویب شد و در سال 76 به تایید رهبری رسید. با اولين سفر هيات دولت در سال 85 به استان، طرح سفر مقام معظم رهبري به استان شامل «طرح توسعه كشاورزي استان خوزستان» اجرا شد و به اين منظور در قانون بودجه سال 87 در قالب 9 رديف به سازمان جهادكشاورزي استان در سطحي حدود 50 هزار هكتار واگذار شد. در سفر سوم هيات دولت به استان در سال 89 به‌منظور تسريع در اجرايي شدن طرح یاد شده، ادامه اجراي كار به موسسه جهاد نصر واگذار شد.

بر همين اساس در قانون بودجه سال 89 و ابلاغيه معاونت برنامه‏ريزي و نظارت راهبردي رئيس‏جمهوري متولي ادامه كار به‏نام موسسه جهاد نصر مجري طرح احيای دشت‏هاي خوزستان و ايلام در سطح 550 هزار هكتاري «حدود 500هزار هكتار در خوزستان و 50 هزار هكتار در ايلام» در يك برنامه 5 ساله در اراضي پاياب سدهای موجود در 5 حوضه دز، كارون، كرخه، مارون، زهره و خيرآباد در ذيل شبكه‏هاي اصلي احداث شد.طرحی که اگر به‌درستی اجرا می‌شد می‌توانست خوزستان را برای همیشه تبدیل به یکی از ثروتمندترین نقاط خاورمیانه از نظر تولیدات کشاورزی کند و فقر و بیکاری را برای همیشه از خوزستان بر کند و دیگر بود و نبود نفت نیز برای هیچ خوزستانی مهم نبود، چرا که این حجم سرمایه‌گذاری باعث انبوهی از تولید و اشتغال می‌شد که دیگر نیازی به هیچ ثروتی نبود.

زه آب‌های طرح خطر برای محیط‌زیست

معاون امور عمرانی استاندار خوزستان می‌گوید: نباید حلاوت طرح 550 هزار هکتاری را با عدم مدیریت پساب‏ها از بین برد.احمد سیاحی با اظهار نگرانی جدی از وضعیت زه آب‏های این طرح اظهار می‌کند: در صورت عدم مدیریت زه‏آب‏ها در آینده با مشکلات جدی مواجه خواهیم شد. وی با بیان اینکه طرح 550 هزار هکتاری بیش از 6 برابر زه‏آب‏های طرح‌های توسعه نیشکر تولید زه‏آب خواهد کرد، می‌افزاید: اگر فکری به حال وضعیت زه‏آب‏های این طرح نشود، به‏شدت محیط زیست استان در مخاطره قرار می‏گیرد.

سیاحی با بیان اینکه باید در زمینه افزایش درآمد کشاورزی استان با اجرای طرح 550 هزار هکتاری شفاف‏سازی شود، خاطرنشان می‌کند: اجرای این طرح باعث افزوده‏شدن 2100 میلیارد تومان به درآمدهای بخش کشاورزی استان خواهد شد. از این رو باید میزان افزایش درآمد در هر منطقه و همچنین میزان افزایش تولیدات هر محصول به تفکیک گفته شود.

معاون امور عمرانی استاندار خوزستان با تاکید بر اهمیت مدیریت پساب‌های طرح 550 هزار هکتاری خاطرنشان می‌کند: در صورت عدم مدیریت این پساب‏ها سموم و کودهای استفاده شده به رودخانه‏ها باز خواهد گشت و با افزایش شوری آب مشکلات فراوانی را در استان در سال‏های آینده ایجاد خواهد کرد.

لزوم رعایت الزامات زیست محیطی

مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان نیز می‌گوید: به علت بی‌نتیجه بودن مکاتبات و تذکرات معاون اول رئیس‌جمهوری در شورای‌عالی آب کشور در زمینه وضعیت پساب‌های زهکش طرح 550 هزار هکتاری به‏رغم میل باطنی در ماه جاری اقامه دعوی قضایی خواهیم کرد و دستور توقف عملیات این طرح را صادر می‏کنیم. احمدرضا لاهیجان‏زاده اظهار می‌کند: از همان آغاز کلید خوردن طرح 550 هزار هکتاری مشکلات زیست محیطی این طرح را گفته و نگرانی خود را از تبعات این مشکلات اعلام کردیم.

لاهیجان‌زاده تصریح می‌کند: در صورت مطالعه اثرات زیست محیطی طرح 550 هزار هکتاری دیگر نمی‏توان به راحتی از افزایش 9 میلیون تنی تولیدات کشاورزی و ایجاد 300 هزار فرصت شغلی سخن گفت.رئیس سازمان مدیریت و برنامه‏ریزی خوزستان نیز طرح 550 هزار هکتاری را موفق‌ترین و بزرگ‌ترین طرح آبی و خاکی کشور دانسته و اظهار می‌کند: در زمینه این طرح موارد مهمی وجود دارد که از سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور برای آنها تقاضای وقت کرده‌ایم.

به مسائل زیست‏محیطی بی‏تفاوت نیستیم

معاون اجرایی موسسه جهاد نصر نیز با بیان اینکه به مسائل زیست‏محیطی بی‏تفاوت نیستیم، اظهار کرد: برای آنکه مشکلی در زمینه زهکش‏ها و مسائل زیست‏محیطی به وجود نیاید باید آب وارد شده به اراضی و زه‏آب خارج شده از آن مدیریت شود تا شاهد بروز مشکلاتی از این دست نباشیم.حسن علاقه‏بند در باره مشکلات زهکش‏های CMD و EMD اظهار می‌کند: این زهکش‏ها دچار مشکلاتی هستند که به‌خوبی عمل نمی‏کنند و مشاور در حال مطالعه روی این موضوع است. همچنین قرار است وزارت نفت نیز در این زمینه به کمک سازمان آب و برق بیاید تا مشکل زهکش‏های CMD و EMD حل شود. وی می‌افزاید: مشکلاتی که در زمینه زهکش‏های EMD و CMD به وجود آمده است تنها به خود زهکش‏ها ارتباط ندارد، بلکه بهره‏برداران در این مناطق بیش از برنامه کشت کرده‏اند و اقدام آنها بر مشکلات زهکش‏ها افزوده است. معاون اجرایی موسسه جهاد نصر می‌افزاید: سال گذشته موسسه جهاد نصر حدود 40 میلیارد تومان در بحث زهکش‏ها برای وزارت نیرو کار انجام داد و اکنون نیز باید برای حل مشکل زهکش‏ها، اعتبار کافی از سوی وزارت نیرو در اختیار سازمان آب و برق قرار بگیرد تا بتواند مشکلات به وجود آمده را حل کند.

علاقه‏بند اظهار می‌کند: موسسه جهاد نصر کاری که در احیای اراضی خوزستان به عهده دارد، یک کار تکمیلی است و به نوعی تکمیل‌کننده سرمایه‏گذاری‏های انجام گرفته از سوی وزارت نیرو است و اقدامات ما، بهره‏برداری از این سرمایه‏گذاری‏ها را بهینه می‏کند تا اهدافی که مدنظر سرمایه‏گذاری‏های انجام شده بوده، محقق شود.وی ادامه می‌دهد: خوزستان یکی از چند استان کشور است که ناگزیر است برای بهره‏برداری از سرمایه‏گذاری‏های انجام شده از سوی وزارت نیرو زهکش‏های زیرزمینی ایجاد کند و با آبشویی‏هایی که انجام می‏دهد، کیفیت خاک را ارتقا دهد.