کیمیای مرداد * افشین شاعری

هوای مرداد توی چله بزرگ و بعد از آن گرم بود. هر روز سازمان هواشناسی از گرمای بالای شهرهای مختلف گزارش می کرد امسال اما تعارف را هم کنار گذاشت و در بعضی روزها دمای بالای 50 درجه سانتی گراد را نیز برای چند شهر جنوبی اعلام کرد، آن قدر گرم که ادارات و بازار این شهرها را نیمه تعطیل کرد و این ماجرای کم سابقه ای بود که برای مردمان تفتیده زیر آفتاب داغ خوزستان هم عجیب می نمود.
اولین حاشیه های مرداد شاید سفر وزیر بهداشت به کمال شهر کرج بود، جایی که می خواست، 700 تخت بیمارستانی جدید را در این استان محروم در جوار بزرگترین پایتخت غرب آسیا افتتاح کند اما حرفی زد که در رسانه های مختلف و فضای مجازی خیلی بازتاب داشت، او گفت: در اوایل وزارتم، بازدیدی از بیمارستانهای کرج داشتم آن روزها زنانی را در یکی از این بیمارستانها دیدم که چون برای زایمان تخت کافی نبود، روی زمین زایمان می کردند.
این سخنان در برخی رسانه ها به سیاه نمایی آقای وزیر از دولت قبل تعبیر شد و حرف و حدیثهای زیادی داشت، رسانه ها که به دنبال سوژه های چالش برانگیز هستند، از چند روز قبل تر دنباله حرف های معاون آقای وزیر را هم گرفته بودند جایی که معاون بهداشتی از خدمات رسانی وزارت بهداشت به زنان روسپی برای پیشگیری از ایدز سخن گفته بود، برخی هاشان به نوعی نوشتند که گویی وزارت بهداشت این شغل را به رسمیت می شناسد. خبری که در میانه تایید و تکذیب ماند تا بعد از یکماه دوباره معاون بهداشتی بر اهمیت آموزش و دادن لوازم پیشگیری به این زنان برای جلوگیری از گسترش عفونت HIV، بیماریهای مقاربتی و آسیبهای اجتماعی تاکید کرد.
چهارمین روز مرداد بود که شانزدهمین لیگ برتر فوتبال ایران کار خودش را با 16 تیم شروع کرد، بدون ملوان و نفت تهران که جاماندگان لیگ پانزدهم بودند و با دو تیم جدید صنعت نفت آبادان و پیکان که به این مسابقات پر هیجان سلام گفتند.
خبرهای داغ پزشکی در گرمترین ماه سال کم نبودند، ادامه کشمکش های پر حاشیه پرونده پزشکی فوت عباس کیارستمی، فیلمساز فقید ایرانی که در 14 تیر در فرانسه دیده از جهان فروبست، هنوز تیتر می شد، پرونده ای که به سازمان نظام پزشکی رفت و با وجود وعده اعلام نتیجه بررسی ها تا نیمه مرداد، تا آخر این ماه گرم اعلام نشد، حتی پس از ارسال نامه وزیر بهداشت به ریاست سازمان نظام پزشکی و تاکید بر اعلام هر چه سریعتر نتایج این پرونده؛ این بود که شایعات این پرونده تاریخ ساز پزشکی هر روز داغ و داغتر می شد.
پرونده فیش های حقوقی نامتعارف چند صد میلیون تومانی یا به قول برخی خبرسازان «نجومی» نیز در خبرهای این ماه بود، از اظهار نظرهای کارشناسی در رسانه های مختلف گرفته تا تاکید رئیس جمهوری و معاونانش و رئیس قوه قضاییه و معاون اول او بر لزوم برخورد با این پدیده اما هر چه به روزهای پایانی مرداد نزدیک می شدیم، این سوژه داغ خبری از صدر اخبار کنار می رفت و کمرنگ می شد و شاید در ماه های آینده دیگر سوژه داغی نباشد و رفته رفته رنگ فراموشی بگیرد.
حوادث بیمارستانی نیز در مرداد کم نبودند، از انتشار عکس دستکش در غذای بیمارستانی که تکذیب شد تا مرگ چهار بیمار دیالیزی در بیمارستان سینای شهر کارون از توابع اهواز که وزارت بهداشت عفونت گوارشی بیماران را عامل این حادثه دلخراش معرفی کرد.
در این ماه گرم با همکاری وزارت بهداشت و سازمان تعزیرات یک بیمارستان و یک مرکز جراحی محدود در شمال تهران پلمب شدند. بیمارستان خصوصی رامتین در شمال تهران که گفته شد، بدون پزشک به مردم خدمات رسانی می کرد و با اینکه دو ماه قبل با دستور دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تعطیل شده بود اما مسئولان آن توانسته بودند با روشهایی که در آن مهارت داشتند، دوباره با حکم قضایی در بیمارستان را باز کنند و به پذیرش بیمار بدون داشتن حداقل نیروی انسانی متخصص و امکانات اولیه پزشکی بپردازند.
مرداد ماه خبرهای قاچاقی هم داشت، رئیس سازمان غذا و دارو از قاچاق بودن بیش از 50 درصد لوازم آرایشی و بهداشتی در کشور سخن گفت و مسئولان اتحادیه های صنفی از انبوه موبایل، لوازم خانگی و حتی خودروهای قاچاق به کشور سخن گفتند، محموله های بزرگ صدها کانتینری کالاهای قاچاق کشف می شد تا اینکه کشمکش بین وزارت صنعت و مناطق آ زاد رخ داد، مسئولان وزارت صنعت از ورود کالاهای قاچاق از این مناطق سخن گفتند و مسئولان سازمان مناطق آزاد تکذیب کردند و این شد، جدالی داغ بین مسئولان دولت که در رسانه های مختلف بازتاب داشت. مسئولان از ورود بین 20 تا 25 میلیارد دلار کالای قاچاق سخن گفتند و خبرها و نظرها ادامه داشت تا رهبر انقلاب در یک سخنرانی مبسوط با صراحت اعلام کردند که مردم هر جا کالای قاچاق دیدند و قاچاق بودن آن محرز شد آن را در انظار عمومی به آتش بکشند و این ختم ماجرا نبود بلکه آغاز خط جدیدی بود که برای مبارزه با قاچاق در کشور شروع شد.
ماجراهای خبر ساز مرداد ادامه داشت تا روز خبرنگار رسید، 17 مرداد سالروز شهادت محمود صارمی، خبرنگار ایرنا که در سال 1377 در کابل به دست طالبان به شهادت رسید، او که آخرین خبرش را چند لحظه قبل از شهادتش به ایرنا مخابره کرده بود که «کابل سقوط کرد». شهادت صارمی آن قدر دردناک بود که خود، خبرساز شد و روز پروازش شد، روز بزرگداشت یک حرفه بی پیر که با گذشت 170 سال از تولدش در این آب و خاک دوست داشتنی هنوز مظلوم است.
همزمان با روز خبرنگار سازمان های مختلف مراسم بزرگداشت روز خبرنگار برگزار کردند. شام و ناهاری تدارک دیدند و در وصف اهمیت رسانه ها در عصر ارتباطات و جایگاه ویژه و مهم خبرنگار در افزایش آگاهی و دانش عمومی جامعه و ارتقای سواد عمومی و توسعه کشور سخن ها گفتند، گروهی هم دست به قلم شدند و نثر و نظم و هجو در ثنای این حرفه اسب سخن را تاختند، بی آنکه حاصلی باشد این گفتار را.
خبرنگاری و روزنامه نگاری با شکل جدیدش یک محصول غربی است که به عنوان رکن چهارم دموکراسی شناخته شده است و لازمه آن امکان نقد و سخن گفتن آزاد است، بی آنکه ترس و تهدیدی در کار باشد اما این اولین سکوی حرفه «قلم» هنوز جای اگر و اما دارد. این است که سکوهای بعدی دیگر مجال طرح و بحث نمی یابند، اینکه خبرنگاری در بسیاری از کشورها جزو مشاغل پردرآمد و با جایگاه اجتماعی بالاست اما در ایران مظلوم، مظلوم.
هنوز اصحاب رسانه یک سازمان متولی حقوقشان را ندارند که از حقوق مادی و معنوی آنها حمایت کند و کشاندن آنها به دادگاه برای یک انتقاد که «غیر منصفانه» یا «تخریب کننده» می خوانندش، جلوگیری کند، از استرس شغلی و فرسودگی زودهنگام آنها بکاهد، زمینه اتحاد همه خبرنگاران را از جناح های مختلف فراهم کند تا همه با هم جایگاه مادی و معنوی این حرفه را بالا ببرند تا مسئولی با وعده ای کوچک، قلمشان را نلرزاند.
17 مرداد، فارغ التحصیلان ادوار دانشکده خبر، این اولین مرکز تخصصی آموزش خبرنگاری در کشور بعد از 19 سال جشن فارغ التحصیلی گرفتند، معاون اول رئیس جمهوری در بین آنان آمد و وزیر ارشاد وعده تشکیل سازمان نظام صنفی خبرنگاری و اصلاح قانون نظام رسانه ای کشور را داد، اما روز خبرنگار تمام شد و تعریف و تمجیدها و لبخندهای آن هم به اتمام رسید و رفت تا مراسم نمادین دیگر در 17 مرداد سال دگر.
مسئولان دستگاه های اجرایی خبرها را به دو دسته خبرهای مثبت و منفی تقسیم می کنند، گزارش های عملکرد و کارهای کرده خود را خبر خوب می دانند و اخبار کارهای ناکرده و مشکلات بر زمین مانده را خبرهای بد. از خبرهای بد مرداد می توان به محرومیت اکثریت مردم از خدمات دندانپزشکی اشاره کرد، خدماتی که به گفته سخنگوی وزارت بهداشت 80درصد مردم از رفتن به مطب های دندانپزشکی محرومند و یک چهارم کل هزینه های سلامت مردم به خاطر هزینه های دندانپزشکی است که ارائه دهندگان آن دلبخواهی و بی هیچ تعرفه ای بی مهابا از مردم می گیرند و به جایی نیز پاسخگو نیستند.
مشکلات بیمارستانها و بدهی آنان به کارکنان و شرکتهای طرف قراردادشان در پنجمین ماه سال نیز در خبرها تکرار شد، مسئولان از بدهی بیش از هشت هزار میلیارد تومانی دو سازمان بیمه تامین اجتماعی و بیمه خدمات درمانی به بیمارستانها، مراکز درمانی، داروخانه ها و پزشکان گفتند که از 12 ماه پیش معوقه دارد. این قدر حجم این بدهی ها و تبعات آن زیاد بود که دولت مجبور شد، لایحه فروش پنج هزار میلیارد تومان اوراق مشارکت را به مجلس ببرد، پیشنهادی که کمیسیون بهداشت مجلس نه تنها قبول کرد بلکه سه هزار میلیارد تومان هم به آن اضافه کرد تا شاید با قرض گرفتن از مردم بتوان این هزینه های سنگین را سبک کرد.
اما مهمترین و داغترین خبر مرداد، برپایی المپیک ریو بود، جایی که 64 ایرانی هم حضور داشتند. کاروان ملی پوش سرزمین دوست داشتنی مان نتوانست، در این میدان بزرگ انتظارها را برآورده کند و با 8 مدال رنگین شامل سه طلا، یک نقره و چهار برنز بالاتر از کشورهایی مانند آرژانتین، لهستان، دانمارک، ایرلند؛ مالزی و ... با وجود همه سختی ها، بی برنامگی ها و حاشیه هایی که برای ورزشکاران کشورمان از جمله ناداوری که در حق بهداد سلیمی رخ داد، در جایگاه 25 ایستاد.
سهراب مرادی و کیانوش رستمی (در وزنه برداری) و حسن یزدانی در کشتی آزاد طلا گرفتند، کمیل قاسمی در کشتی آزاد مدال نقره را به ایران آورد و قاسم رضایی و سعید عبدولی در کشتی فرنگی و حسن رحیمی در کشتی آزاد مدال برنز گرفتند، اما بی تردید مهمترین خبر این هماوردی جهانی، مدال برنز کیمیا بود، کیمیا علیزاده که اولین مدال تاریخ المپیک زنان ایران را به خاک این سرزمین آورد؛ مدالی که برای ما طلاست.
------------------------------------------------------------------------------------------
* خبرنگار گروه اجتماعی