خودروهای معیوب در میدان رقابت

گلايه‌هاي مشتريان از كيفيت پايين خودروهاي صفر كيلومتر داخلي و مراجعه مكرر آنها براي رفع يك عيب به نمايندگي‌هاي مجاز خودروسازان و از سوي ديگر انتقادهاي مكرر وزير صنعت، معدن و تجارت از خودروهاي صفر كيلومتر معيوب در‌حالي ادامه دارد كه براساس نخستين گزارش رسمي وزارت صنعت نيز تعداد عيوب مشاهده شده خودروهاي داخلي و وارداتي طي سه ماه اول مالكيت توسط مشتريان ايراني بسيار بالا بوده است.

بر مبناي رتبه بندي برند خودروهاي درحال تردد مورد مطالعه در اين طرح نيز مدل‌هاي خودرو لكسوس با برترين كيفيت در جايگاه نخست و به‌دنبال آن خودروهاي بي.‌ام.و، تويوتا و آلفارومئو در جايگاه‌هاي دوم تا چهارم قرار گرفته‌اند كه اين امر موجب شده تا شاخص كلي ميانگين عيوب خودروهاي صفر كيلومتر در ايران طي دوره مذكور بهبود يابد. با وجود اين در رده‌بندي مذكور نيز برخي محصولات گروه بهمن (zxauto) و خودروهاي توليد سايپا و پژوي فرانسه به‌ترتيب صدرنشين تعداد عيوب در بين خودروهاي صفر كيلومتر بوده است.

• متوسط امتياز منفي 432خودروها

براساس گزارش شركت بازرسي كيفيت و استاندارد ايران از اندازه‌گيري رضايتمندي مشتريان در سال 94در مورد وضعيت كيفيت اوليه خودروها (تعداد عيوب) مشاهده شده در هر 100خودرو طي سه‌ماهه اول مالكيت، خودروهاي عرضه شده داخلي و خارجي متوسط امتياز منفي 432را به‌دست آورده‌اند كه نسبت به امتياز برخي كشورها مانند آمريكا و حتي ژاپن و چين امتيازمنفي بالايي محسوب مي‌شود.

به كار‌گيري اين شاخص براي سنجش تعداد عيوب خودروهاي صفر كيلومتر در سه ماهه اول استفاده مشتريان طي سال 94براي نخستين بار در كشورمان و به‌عنوان يكي از شاخص‌هاي كليدي سنجش كيفيت صنعت خودرو با روش نمونه‌گيري مدل COCHRAN (با درجه اعتماد 95درصد و خطاي 2درصد) انجام شده است. نتايج بررسي اين شاخص از طريق مصاحبه با بيش از 145هزار نفر از مشترياني صورت گرفته كه خودروهاي خود را از 18شركت عرضه‌كننده خودروي سواري در بيش از100مدل خودرو دريافت كرده‌اند.

• مقايسه خودروهاي معيوب

نتايج اوليه بررسي خودروهاي عرضه شده طي سه ماهه نخست استفاده مشتريان در كشورمان نشان مي‌دهد كه طي سال 94متوسط امتياز منفي مشتريان به اين خودروها 432 بوده است، به‌عبارت ديگر 4.3ايراد در هر خودرو تحويل داده شده به مشتريان ايراني وجود داشته است. اين در حالي است كه نتايج مطالعات مشابه اين شاخص كه در آن امتيازپايين بيانگركيفيت بهتر خودروهاست، در كشورهاي ژاپن، چين و آمريكا طي سال 2015نشان مي‌دهد، متوسط امتياز منفي اين شاخص براي خودروهاي سواري عرضه شده دراين كشور‌ها، به‌ترتيب 80، 108و 112بوده است.

• عيوب اصلي صفر كيلومترها

حدود 30درصد از عيوب مشاهده شده توسط مشتريان مربوط به بدنه و مونتاژ، حدود 50درصد مربوط به قطعات خودرو و 20درصد باقيمانده اين عيوب مربوط به طراحي خودروهاست. در بخش بدنه و مونتاژ نيز رگلاژ نبودن درب‌ها عمده ايراد مطرح بوده و در بخش‌هاي قطعات و طراحي نيز بيشترين عيوب مشاهده شده به‌ترتيب مربوط به معيوب بودن قطعات موتور خودرو و بالا بودن مصرف سوخت است.

همچين در اين طرح، برترين خودروها از نظر كيفيت اوليه در نگاه مشتريان به تفكيك اتاق خودرو نمايش داده شده‌اند كه به‌عنوان مثال در دسته خودروي هاچ‌بك كوچك، برترين خودرو تويوتا ياريس و در دسته خودروي شاسي بلند نيمه‌بزرگ، كيا‌سورنتو جاي دارند. همچنين بيش از 38درصد از تنوع مدل خودروها (تنوع مدل‌هاي ارائه شده نه تيراژ توليد) در بازار ايران مربوط به برندهاي چيني بوده و به‌دنبال آن برندهاي فرانسوي در جايگاه دوم و برندهاي كره‌اي، ژاپني، ايراني و آلماني در جايگاه‌هاي بعدي قرار دارند.