دستانی که زندگی را به حیات وحش هدیه می کنند

خشکسالی سال هاست که بر سر این سرزمین سایه افکنده و در حسرت باران، زمین شیارهایی ژرف بر چهره دارد، دیرزمانی است که درختان سرزمین های جنوب پوشش سبز بر تن ندارند و پرندگان هم بال و پر بر روی آنها نگشوده اند.
این واقعیتی تلخ است که در بسیاری از مناطق کشور رخ نمایانده اما تاثیر تلخی این رویداد در مناطق گرمسیری و جنوب بیشتر است.
شهرستان خنج که یکی از مناطق گرمسیری جنوب استان فارس به شمار می آید سال هاست که روایتگر داستان دردناک خشکسالی است، داستانی که از هر زبان که می شنوی نامکرر است.
در نبرد انسان برای رهایی از اسارت خشکسالی و در هنگامه ای که عده ای ستیز با سر سبزی و طبیعت را ستایش می کنند و با نام شکار و تفریح از پرندگان و حیات وحش جان می ستاندند، نیک اندیشانی برای بودن و بقای حیات وحش هزینه می کنند، ایوب مصدق، مصداق و نمونه ای بارزی از این نیک اندیشان است.
به گفته معاون اداره محیط زیست شهرستان خنج، این خیر برای تامین آب شرب حیات وحش این شهرستان، مبادرت به نخستین طرح آبرسانی به آبگیرهای طبیعی مناطق کوهستانی حومه شهر خنج کرده است.
فضل الله بزمی، اظهارکرد: بیش از 10 سال است که این شهرستان با پدیده خشکسالی مواجه است و درسال های اخیر دسترسی نداشتن حیات وحش به منابع آبی به ویژه در فصل تابستان و در دشت ها و مناطق کوهستانی حومه شهرخنج به بزرگترین معضل برای حفظ حیات وحش در این شهرستان تبدیل شده است به گونه ای که حیات وحش این منطقه را به نابودی تهدید می کند.
او بیان داشت: شکار بی رویه حیات وحش در شهرستان خنج از یک سو، کاهش نزولات آسمانی، خشکیدن اغلب آبگیرها و چشمه های طبیعی در مناطق کوهستانی و ضعیف شدن پوشش گیاهی یکی از مهمترین دلایل نابودی تنوع زیستی و کاهش جمعیت وحوش در این شهرستان گرمسیری است که دیر زمانی زیستگاه جمعیت زیادی از حیات وحش بود.
بزمی ادامه داد: در این شرایط دشوار و حساس، جانوران و پرندگان تشنه برای دسترسی به آب ناگزیراز زیستگاه امن خود خارج می شوند وبه مزارع ، باغ ها، اراضی کشاورزی، دامنه کوهها و دشت ها روی می آورند و در این میان تعدادی از پرندگان و جانوران توسط شکارچیان از بین می روند و یا بر اثر برخورد با خودروهای عبوری تلف می شوند.
وی افزود: فراهم کردن امکان دسترسی وحوش به آب از دیرباز یکی از سنت های حسنه مردم شهرستان خنج بوده وما شاهد وجود صدها خمره و ایجاد آبشخورهای طبیعی درسالیان متمادی دراین شهرستان هستیم واین کارهمچنان ادامه دارد.
بزمی کفت: امسال نیز ایوب مصدق یکی از خیران طبیعت دوست این شهرستان در حرکتی خود جوش وخداپسندانه با هزینه شخصی خود با تانکر آبرسانی و با استفاده از وسیله نقلیه وتامین ظروف حمل آب مانند بشکه های پلاستکی بزرک وکوچک، بهره گرفتن از نیروی انسانی لازم وبا نظارت وهمکاری اداره محیط زیست شهرستان خنج اقدام به آبرسانی مناطقی از حیات وحش این شهرستان که در خطر تلف شدن از تشنگی قرارداشتند، کرد.
او بیان کرد: همجنین افرادی به صورت داوطلبانه به این گروه پیوسته اند و مبادرت به تامین آب مورد نیاز وحوش درحومه شهر ومناطق کوهستانی کرده اند ودردشت ها به وسیله تانکرهای آبرسانی ودر مناطق کوهستانی با استفاده از ظروف پلاستکی به پرندگان وسایر جانوران آبرسانی می کنند.
بزمی ادامه داد: این گروه در مناطق کوهستانی با استفاده از وانت، آب را به مناطق سخت گذر حمل می کنند و در مکان هایی که عبور وسیله نقلیه میسر نباشد آب را با ظرف های پلاستیکی20 لیتری و30 لیتری حمل می کنند.
وی، ضمن تقدیراز اقدام خیرخواهانه این افراد گفت: این کار تاثیر زیادی در حفظ محیط زیست دارد به ویژه در مناطق غربی شهر خنج که با کمبود شدید آب مواجه هستیم.
معاون اداره محیط زیست شهرستان خنج، بیان داشت: این اداره درمناطق حفاظت شده از نظر آبشخور با مشکل کمتری روبه رو است وباران های فصلی نیز تا اندازه ای در تابستان امسال در این مناطق باریده است.

** بارها شاهد جان دادن پرندگان در کنار چشمه های خشکیده بودم
یکی از دوستداران طبیعت و حیات وحش که در آبرسانی به آبگیرهای خشکیده با ایوب مصدق همکاری می کند و سرپرستی گروهی را که در این زمینه مشارکت دارند بر عهده دارد، گفت: ما در شامگاه ظرف های آب را پر می کنیم و در ساعت های اولیه صبح راهی مناطقی می شویم که پرندگان و جانوران برای رفع تشنگی در آن مکان ها تردد دارند.
اکبر هاشمیان اظهار کرد: در مسیرهایی که امکان حرکت وسیله نقلیه نیست، ناگزیریم ظرف های آب را بر دوش خود حمل کنیم و در برخی از مناطق خودرو را در ارتفاع قرار می دهیم و به وسیله شیلنگ آب را به آبگیرهای درون دره ها می ریزیم.
او افزود: آبرسانی در دشت ها با استفاده از تانکر بسیار آسان تر است اما این کار در مناطق کوهستانی دشوار است و ما می توانیم روزانه حداکثر 800 لیتر آب را توزیع می کنیم.
هاشمیان، از صحنه های تلخی که در طبیعت شاهد آن بود یاد کرد و گفت: بارها شاهد بودم که تعداد زیادی پرنده از جمله تیهو در کنار چشمه های خشکیده، بی رمق در حال جان دادن بودند.
یکی دیگر از اعضای این گروه که خود پیشتر شکارچی بوده از گذشته خود و حس خوشایندی که اینک از کمک به حفظ بقای حیات وحش دارد، چنین اظهار کرد: بیش از 10سال است که شکار را کنار گذاشته ام و علاقه زیادی به حفظ حیات وحش دارم و هر گاه می بینم کسی پرنده و یا حیوانی را شکار کرده ناراحت می شود.
حاج حسن قائدی با لبخندی که بیانگر رضایت او از انتخابش بود، گفت: هم اینک با محیط زیست در جلوگیری از شکار در طبیعت همکاری می کنم و از این کار خرسندم.
دیگر عضو این گروه دوستدار طبیعت اظهار کرد: به غیر از همکاری برای تامین آب پرندگان و جانوران، برای تغذیه آنها هم میدان تره بار و مرغداری های این شهرستان را دعوت به همکاری کرده ایم.
یوسف ارمغان بیان داشت: به مرغداری ها پیشنهاد کردیم مرغ هایی را که تلف می شوند و سبزی ها و میوه هایی که به فروش نمی رسند در اختیار این گروه قرار دهند تا ما شب هنگام به محل زیست پرندگان و جانواران این منطقه ببریم تا از آن تغذیه کنند.
شهرستان خنج دارای منطقه شکار ممنوع بناب به وسعت 167 هزار هکتار است که رویشگاه گیاهان دارویی مانند آنغوزه، آویشن، بنه، کُل خُنگ و بادام کوهی است و همچنین زیستگاه پرندگان و جانورانی از جمله کبک، تیهو، کبوتر، چکاوک، بلبل، لیکو، شاهین، جغد، هوبره، پلنگ، گرگ، روباه، شغال، کفتار، بز، گراز، قوچ، میش و کل است.
در فصل سرد سال نیز این منطقه میزبان پرندگان مهاجر مناطق سردسیر مانند درنا و فلامینگو و سایر پرندگان آبزی است.
همچنین منطقه حفاظت شده و شکار ممنوع دیگری به نام کوه هوا و تنگ خور با وسعت 123 هکتار در مرز مشترک شهرستان خنج و لامرد واقع شده که این منطقه نیز رویشگاه گیاهان دارویی، زیستگاه پرندگان و جانوران است.
شهرستان خنج در فاصله 265 کیلومتری جنوب شیراز واقع شده است.
7367 /6118/ 5054