کاهش چشمگیر جمعیت سفید بالک‌ها در شهر تهران

مديرعامل سازمان بوستان‌ها و فضاي سبز شهر تهران با اعلام اين خبر گفت: روند كنترلي آفت سفيدبالك در ساير كشورها حداقل 5سال به‌طول انجاميده، اين در حالي است كه مبارزه با سفيد بالك در تهران در يكساله اخير موفقيت‌آميز ارزيابي شده است. هم‌اكنون دامنه گسترش اين حشره از كل مناطق تهران به 2منطقه در هسته مركزي شهر محدود شده است.

علي محمد مختاري همچنين اظهار اميدواري كرد كه با برنامه‌ريزي‌هاي انجام شده و البته هماهنگي و همياري تمامي دستگاه‌هاي ذيربط و بردباري و همكاري شهروندان، آفت مزبور به‌طور كلي ريشه‌كن شود. وي ضمن بيان اينكه براي كنترل يك آفت در بافت‌هاي شهري، به‌دليل عدم‌امكان استفاده از سموم شيميايي (كه بسيار سريع‌تر نتيجه مي‌دهند) محدوديت‌هايي وجود دارد، گفت:

مبارزه با سفيدبالك‌ها نيز بايد بر پايه مديريت كنترل تلفيقي آفات (IPM) باشد كه مجموعه‌اي از اقدامات كنترلي زراعي، مكانيكي، فيزيكي و بيولوژيكي را شامل مي‌شود. به گفته وي تاكنون براساس دستورالعمل‌هاي اعلام شده توسط مؤسسه تحقيقات گياه‌پزشكي كشور با توجه به ظهور تعدادي از حشرات پروازي اين آفت در برخي مناطق، اقدامات گسترده‌اي به اجرا درآمده است.

• اقدامات گسترده پاكسازي

افزايش اقدامات آبشويي شبانه (كه هرشب از ساعت 30دقيقه بامداد آغاز مي‌شود)، حذف و معدوم‌سازي‌ پاجوش‌ها و
تنه جوش‌هاي آلوده، نصب كارت و نوارهاي زرد رنگ به‌منظور پايش دقيق‌تر و نصب بيشتر و تعويض دوره‌اي آنها هنگام طغيان آفت، تشكيل تيم‌هاي منسجم كارشناسي به‌منظور شناسايي مستمر كانون‌هاي ازدحام آفت در سطوح محله و ناحيه مناطق 22 گانه و درصورت نياز استفاده از سموم گياهي مجاز و همچنين فعاليت‌هاي تحقيقاتي و جلسات هماهنگي و آموزش شهروندان در مراكز تحقيقات، آموزش و مشاوره فضاي سبز و اطلاع‌رساني از طريق رسانه‌هاي جمعي ازجمله اقدامات صورت گرفته براي مبارزه با سفيدبالك‌هاست.

مختاري با اشاره به اينكه آفت سفيدبالك تهران گونه جديدي از جنس Aleuroclava است افزود: شناسايي دقيق اين گونه و مراحل زندگي آن و آزمايش‌هاي مولكولي به‌منظور انتخاب بهترين راه‌هاي كنترلي توسط مؤسسه تحقيقات گياه‌پزشكي كشور در حال انجام است.

• به ازاي هر انسان 200ميليون حشره

به گفته مديرعامل سازمان بوستان‌ها و فضاي سبز شهرداري تهران به‌طور كلي چرخه زندگي اين گونه شامل 4مرحله تخم، پورگي، شفيرگي و حشره كامل بالدار بوده و هر حشره در هر دوره 100 تا 300تخم گذاشته و سيكل زندگي آن هر 20روز يك‌بار تكرار مي‌شود، لذا افزايش جمعيت اين آفت به‌صورت تصاعدي است و يك جفت حشره طي تنها 4نسل حداقل قابليت افزايش به 100ميليون حشره را دارد.

از آنجا‌ كه حشرات به‌دليل توليد مثل بالا بيشترين جمعيت موجودات زنده كره زمين را تشكيل مي‌دهند، به‌نحوي كه به ازاي هر انسان 200ميليون حشره وجود دارد، لذا طغيان يا افزايش ناگهاني يك آفت در يك شهر از نظر علم گياه‌پزشكي امري كاملاً طبيعي است كه بر اثر عوامل متعدد ازجمله تغييرات اقليمي اكوسيستمي، كاهش يا عدم‌وجود دشمنان طبيعي و پيدا كردن ميزبان مناسب به‌وجود مي‌آيد كه در اين شرايط كنترل آفت مستلزم هماهنگي كليه ارگان‌ها و از همه مهم‌تر همكاري و بردباري ساكنين آن شهر است.

مختاري طغيان سفيد بالك درخت زبان‌گنجشك در ايالت كاليفرنيا در حدود سال1990 را يادآور شد و گفت كه با انجام تحقيقات و اقدامات اجرايي هماهنگ، پس از گذشت 5سال جمعيت آفت كنترل شد و به سطح قابل‌قبولي رسيد. البته آفت سفيدبالك تنها در تهران وجود نداشته و از ساير شهرهاي بزرگ مانند شيراز و اصفهان نيز توسط كارشناسان مراكز تحقيقاتي موارد بسياري گزارش شده است.‌

اينگونه كه مختاري عنوان كرده به‌رغم اقدامات شهرداري كه تأثير مثبتي در كاهش جمعيت آفت در سطح شهر تهران داشته، در فضاهاي سبز برخي از مراكز خصوصي نظير سفارتخانه‌ها، باغات خصوصي، مجموعه‌هاي مسكوني، مدارس، مراكز درماني، پادگان‌ها و مراكز نظامي، دانشگاهي و ادارات كه خارج از حيطه اختيارات شهرداري هستند، آفت سفيد بالك البته با ميزاني كمتر از سال گذشته وجود دارد كه بالطبع تكثير و در فضاهاي مجاور اين مراكز نيز پراكنده مي‌شوند. مختاري در خاتمه تأكيد كرد كه كليه عوامل شهرداري تمامي امكانات خود را براي كنترل آفت مزبور بسيج كرده‌اند تا هرچه سريع‌تر رضايت خاطر شهروندان فراهم شود.

• پاكسازي فضاهاي مختلف

سازمان بوستان‌ها و فضاي سبز شهر تهران طي بخشنامه‌هايي مناطق شهرداري تهران را ملزم به برقراري ارتباط با اين مراكز و كمك به اقدامات كنترلي در فضاي سبز آنها كرده است. براي مثال مي‌توان به فضاي سبز مجموعه ورزشي شهيد شيرودي در منطقه7، دانشگاه هوايي در منطقه9، مدارس و مجموعه‌هاي مسكوني كوچك در منطقه10، پادگان‌ها و مراكز نظامي در منطقه13، شهرك‌هاي خصوصي در منطقه14 ، حريم راه‌آهن در منطقه17 و... اشاره كرد.