تغییر ۲۰ درصدی در اجرای جدید «همسایه آقا»/ شخصیت انار اضافه شد

به گزارش خبرنگار مهر، این روزها نمایش «همسایه آقا» نوشته و کارگردانی حسین کیانی بار دیگر و پس از ۱۰ سال روی صحنه رفته است. نمایشی که اسفند سال ۸۵ در سالن چهارسوی تئاتر شهر اجرا و با استقبال خوب مخاطب رو به رو شد این روزها در تئاتر باران روی صحنه است. تغییراتی که کیانی در این نمایش به نسبت ۱۰ سال قبل در متن، ترکیب بازیگران و کارگردانی داده گرچه کلیت اجرا را دستخوش تغییر نکرده اما طراوت تازه ای به این بازتولید اثر نمایشی آورده است. در این نمایش فریده سپاه منصور، علیرضا آرا، حبیب دهقان نسب، رویا میر علمی، شهرام حقیقت دوست، خاطره اسدی، امیر رضا دلاوری و مهدی پاکدل به ترتیب ایفای نقش می کنند.

حسین کیانی درباره باز اجرای این اثر به خبرنگار مهر گفت: بازتولید این نمایش در واقع یک توفیق اجباری بود. ما اسفند سال ۸۵ توانستیم ۱۷ اجرا برای این نمایش داشته باشیم و از همان سال در ذهن گروه بود که یک بار دیگر این اثر را اجرا کنیم و امید داشتیم شرایط برای اجرایش فراهم شود. وقتی نتوانستیم نمایش «مرگ در حمام بنفش» را اجرا کنیم و به سرانجام برسانیم به خاطر جمیع شرایط این نمایش را جایگزین کردیم و با تمرین فشرده در ۲۰ روز این نمایش را به اجرا رساندیم.

این نویسنده درباره تغییراتی که در متن و اجرای نمایش ایجاد شده و خصوصا اضافه شدن چند شخصیت به نمایش در اجرای جدید بیان کرد: حدود بیست درصد متن را بازنویسی کردم. شخصیت انار که در اجرای قبل غایب بود و تنها درباره اش حرف زده می شد در این نمایش حضور دارد و دو نقش کوچک باربر هم به نمایش اضافه شده است. نوع اجرا هم دچار تغییراتی شده است. مثلا پایان نمایش قبلی با شبیه خوانی بود اما در این اجرا شبیه خوانی اجرا نمی شود و درباره اش حرف زده می شود. چرایی این اتفاق هم به این دلیل است که به نظر من تغییر ناگزیر است. وقتی قصد بازتولید یا باز اجرای یک اثر بعد از ۱۰ سال را داریم ناچار به این هستیم که یک بازنگری در متن و اجرا داشته باشیم.

وی ادامه داد: در این ۱۰ سال طبیعتا تجربه ما بالاتر رفته و نگاهمان متفاوت شده و نمایشنامه نویسی هم در این سال‌ها رشد دراماتیک خودش را کرده است. گرچه این نمایشنامه دوبار چاپ شده است ولی وقتی اجرای جدیدی از آن می شود نمی شود از این رشد دراماتیک سالیان در اجرایش غافل شد. ضمن اینکه حتی تغییر نگاه ممکن است در درون هر هنرمندی اتفاق بیفتد. به هر حال من می توانستم به همان شیوه قبل این اثر را اجرا کنم و فیلمش هم موجود بود اما در آن صورت کار ویژه ای نکرده بودم و خودم را راضی نمی کرد.

کیانی درباره اضافه کردن یک شخصیت محوری به نمایشنامه نیز گفت: شخصیت انار مبنای اختلاف دو شخصیت این نمایش است که بخشی از فاجعه نمایش بر اساس این اختلاف شکل می گیرد. می خواستم با حضورش به تقویت دو کاراکتر دیگر کمک کنم.

وی از دیگر دلایل انتخاب این نمایش برای اجرا در این برهه زمانی را تم این نمایش برشمرد و بیان کرد: «همسایه آقا» تمی پر گستره دارد و یکی از پردامنه ترین مسائل موجود در جامعه ما را بیان می کند و همین سبب می شود برای شخص من تا زنده هستم این نمایشنامه رنگ کهنگی نگیرد. من می توانستم یکی از متن های کمدی ام را اجرا کنم اما انتخابم در این زمان این نمایشنامه بود.

کیانی که بخشی از تجربیات موفقش نگارش نمایشنامه های اجتماعی است که درباره طبقات پایین دست جامعه نمایشنامه نوشته است و به واکاوی روابط و دغدغه های این قشر پرداخته درباره دغدغه اش در این عرصه و شناختش از این بخش از جامعه نیز گفت: من همواره ترجیح می دهم درباره مسائلی بنویسم که تجربه عملی در آن زمینه دارم و جزئی از زیست اجتماعی من بوده اما عمده ترین دلیل نوشتن از این طبقه و قشر برای من این است که به تئاتر به شکل یک هنر تاریخ مصرف دار نگاه نمی کنم. با تئاتری که باب میل روز حرکت می کند کاری ندارم و به دنبال آن تئاتری هستم که می بیند خواست امروز مخاطب چیست و عموما سمت کمدی های سخیف و یا تم های سیاسی یا فرم های تقلیدی اجرایی می رود کاری ندارم. ممکن است این آثار مخاطب انبوه هم داشته باشد اما نگاه من به تئاتر از اساس اینگونه نیست.

این کارگردان در ادامه بیان کرد: مدیوم تئاتر با سینما و تلویزیون تفاوت دارد. به دلیل شرایط اقتصادی و حضور تهیه کننده و تیغ بازگشت سرمایه که بالای سر کارگردان در سینماست شاید او مجبور است برخی انتخاب هایش را تغییر دهد اما در تئاتر این حضور کمتر است و بنابراین نباید تن به خواست سطحی مخاطب داد. گرچه تماشاگر خواست متعالی هم دارد و تن دادن به این خواست است که هنر متعالی را به وجود می آورد ولیاین مساله متاسفانه امروزه بسیار کمرنگ شده است.

وی درباره اجرای نمایشش در یک سالن خصوصی نیز گفت: من قبلا در این سالن نمایش «مضحکه شبیه قتل» را اجرا کردم که اجرای موفقی بود و باز هم در این سالن اجرا خواهم داشت. شاید از نظر فنی امکاناتش محدود باشد اما کادر مدیریتی خوب و آرامشی را که در اینجا است ترجیح می دهم. ضمن اینکه اجرا در بخش خصوصی برای من نگرانی هایی دارد چون با توجه به درآمد گیشه باید بتوانم کف دستمزد بازیگرانم را بدهم اما خوشبختانه گروهی داریم که جمیع شرایط را درک می کنند و تعهد تئاتری دارند. آنها متوجه هستند هر چقدر گیشه فروش داشته باشد تقسیم می کنیم. من این شانس را درباره گروهی که با آن کار می کنم دارم.