سهم درمان های سنتی در سوختگی/اولین گام در کاهش شدت سوختگی

دکتر محمدرضا آخوندی نسب در خصوص نقش طب سنتی و سوختگی، به خبرنگار مهر گفت: سوختگی معضلی است که از قدیم مردم با آن دست به گریبان بوده اند و از همان ابتدا مشخص است که عوارضی چون درد ، سوزش، عفونت و بعد از آن اسکارهایی که به جا می ماند، به دنبال دارد.

معاون پژوهشی مرکز تحقیقات سوختگی دانشگاه علوم پزشکی ایران، با عنوان این مطلب که انواع و اقسام فراوانی از ترکیبات مختلف برای درمان سوختگی ها ابداع و توصیه شده است، ادامه داد: این ترکیبات در کتاب های معتبر طب سنتی به صورت متداول ذکر شده و افراد علاقمند باشند می توانند بدون اینکه نیاز به مطالعات حیوانی داشته باشند، این ترکیبات را درست کنند و بر خلاف داروهای سنتزی در معرض استفاده عموم قرار دهند.

وی در پاسخ به این سئوال که آیا طب سنتی بر درمان سوختگی ها تاثیر دارد یا نه، گفت: چون تعداد ترکیبات سوختگی در طب سنتی زیاد است باید گفت هر قوم و یا هر نژاد برای درمان سوختگی ها از یک ترکیب استفاده کرده اند ولی در تمام اینها مشترکات زیادی وجود دارد که باعث می شود بگوییم یکسری از داروها بر روی سوختگی ها تاثیر دارند. مثلا روغن کنجد، گزنه در این داروها مشترک است و با مطالعات انجام شده بر روی بیماری های سوختگی موثرتر بودند.

آخوندی نسب افزود: خیلی از باورها در ذهن مردم از طب سنتی برای درمان سوختگی ها اشتباه است، زیرا استفاده از داروهای سنتی در انتخاب بیمار متفاوت است و معمولا شدت سوختگی بر حسب عمق و سطح است. آن چیزی که در کوتاه مدت برای فرد سوخته مهم است وسعتش است که چند درصد بدن فرد سوخته باشد و هر چه بیشتر باشد، عوارض و عفونت و احتمال فوت بیشتر است. اما در عوارض طولانی مدت هر چه عمیق تر باشد درمان بیشتر و عوارض هم بیشتر است و کسانی که به درمان های طب سنتی مراجعه می کنند کسانی هستند که سطحی سوخته اند و معمولا عواقب و عوارض ندارد و هر چه عمق سوختگی بیشتر شود عوارض بیشتر است.

وی ادامه داد: خیلی از افرادی که به وسیله طب سنتی بیمارشان را درمان می کنند معمولا با نگاه اول متوجه می شوند که می توانند او را درمان کنند یا باید به مراکز کلینیکی سوختگی ارجاع داده شود و این باعث می شود مردم فکر کنند داروهای طب سنتی خیلی موثرتر هستند و بیماران خیلی بهتر درمان می شوند. در حالی که این طور نیست و ما در سوختگی های عمیق درجه ۲ عمقی و درجه ۳ هنوز هیچ درمانی، چه سنتی و چه سنتزی برای اینکه پوست را جایگزین کنیم، نداریم و این می رود در فاز درمان های بعدی و مشکلاتی که مریض با آنها دست به گریبان خواهد بود.

آخوندی نسب تاکید کرد: پس می توان گفت طب سنتی تنها بر روی سوختگی های سطحی موثر است.

وی در ادامه توصیه های کاهش شدت سوختگی را مورد اشاره قرار داد و افزود: در قدم اول لباس فرد سوخته باید سریعا از بدن او خارج و مرحله بعد محل سوختگی را خنک کنیم. بهترین روش این است که محل سوختگی را به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه زیر آب نگه داریم تا خنک شده و حرارت آن گرفته شود.

آخوندی نسب گفت: قبلا گفته می شد تا ۳ دقیقه بعد از سوختگی زیر آب نگه دارید تا عمق سوختگی کاهش یابد اما الان تاکید می شود ۵ تا ۸ دقیقه می توان زیر آب خنک نگه داشت تا از شدت عمق سوختگی کم شود.

وی در مورد درمان های سنتی برای سوختگی ها، اظهارداشت: قرار دادن سفیده تخم مرغ روی محل سوختگی، حرارت را جذب می کند و می تواند مقدار قابل توجهی از عمق سوختگی کم کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران، افزود: پس مهم ترین کار خنک کردن عضو سوخته است و فازهای بعدی میزان و عمق سوختگی است که چقدر باشد و اگر تاول نزند سوختگی درجه یک است و کافی است بعد از خنک کردن محل سوختگی، قسمت سوخته را با استفاده از پماد سوختگی اعم از وازلین، آ د و روغن های گیاهی چرب کنیم که همگی نتایج خوبی دارند.

آخوندی نسب گفت: اگر محل سوختگی تاول زد یعنی سوختگی عمیق است و باید تاول را دست نزد و خود این تاول یک پانسمان بیولوژیک است که بهتر است بر روی محل سوخته باشد و نگهداری شود و بعد به یک مرکز سوختگی مراجعه کرد.

وی در پایان افزود: بر روی محل سوختگی می توان از سیب زمینی، خمیردندان، سفیده تحم مرغ استفاده کرد زیرا همه این مواد تاثیر خنک کننده دارند اما چون آب جریان دارد تاثیر بهتری دارد و چون شما وقتی سیب زمینی را روی محل سوختگی می گذاریم بعد از چند دقیقه گرما را می گیرد و اثر خنک کنندگی را از دست می دهد. اما آب به دلیل جریانی که دارد بهتر از هر مواد دیگر است به خصوص در سوختگی هایی که با اسید و مواد پاک کننده مثل سفید کننده ها و پاک کننده ها اتفاق می افتد. چون ترکیبات این مواد اسید و باز است و اگر بر روی پوست ریخته شوند یکی از کارهایی که باید خیلی خوب انجام شود شستشو است و باید ۱ تا ۲ ساعت محل سوختگی شستشو شود و مرتب زیر آب باشد تا زمانی که فرد احساس درد نکند. البته باید توجه داشت سرمای زیاد اثر معکوس دارد و باید به حدی باشد که حرارت آن قسمت هایی که دچار سوختگی شده را بگیرد.