برای حفظ سلامتی خود نفس عمیق نکشید!

لطفا یک نفس عمیق بکشید. اکسیژن را با قدرت درون ریه‌های خود ببرید. لحظه‌ای درنگ کنید. حالا به آرامی هوا را بیرون بدهد. می‌توانید؛ چند بار دیگر هم این کار را تکرار کنید. شما خوش شانس هستید. کاری را انجام دادید که شاید این روز‌ها برای مردم در برخی استان‌های غربی کشور ممکن نیست. نه یک تنفس عمیق و نه حتی یک تنفس ساده اکسیژن حین پیاده‌روی در خیابان. تنفس این روز‌ها دغدغه‌ای جدی برای مردم برخی استان‌ها شده است.

شهروندان استان‌های ایلام، کرمانشاه، کردستان و خوزستان این روز‌ها بیشتر از هر زمان دیگری به تنفس‌شان فکر می‌کنند که با هجوم ریزگرد‌ها تنگ شده و سلامتی آن‌ها را با مخاطرات جدی رو به رو کرده است.

در این گزارش به سراغ شهروندان صاحب نظر در برخی از استان‌های درگیر ریزگرد رفته‌ایم و تنها دو سوال در خصوص اینکه چقدر نگران سلامتی خود و شهروندان شهرشان هستند و چقدر سیاست‌های دولت را در راستای مبارزه با ریزگر‌ها موثر می‌دادند، پرسیده‌ایم که پاسخ‌های این افراد را در زیر می‌خوانید.

استفاده از ماسک مردم را در مقابل ریزگردها مصون نمی‌کند

احتمال ابتلا به سکته‌های مغزی و قلبی

دکتر بهرام اعتصام؛ متخصص بیماری‌های تنفسی و شهروند استان کرمانشاه با اشاره به اینکه اثرات ریزگرد‌ها بر روی بدن در بلندمدت ظهور پیدا می‌کنند، اظهار می‌دارد: ریزگردهایی که وارد کشور می‌شوند به چند گروه، اندازه و جنس تقسیم می‌شوند.

این متخصص بیماریهای تنفسی بیان ادامه می‌هد: متاسفانه شهروندان در قبال مبارزه به این پدیده که بی‌شک در سالهای آینده نیز با آن روبرو خواهیم بود، آموزش‌های لازم را ندیده‌اند و فکر می‌کنند که استفاده از ماسک آن‌ها را در مقابل ریزگرد‌ها مقام می‌کند.

اعتصام می‌افزاید: بیشترین خطر در این بین برمی‌گردد به ریزگردهای که با چشم غیرمسلح دیده نمی‌شوند و تنها با میکروسکوپ قابل رویت هستند، چراکه این ذرات به اندازه‌ای کوچک هستند که نه تنها از راه دهان و بینی وارد بدن می‌شوند بلکه از طریق چشم و پوست نیز خود را به اندام‌های داخلی بدن می‌رسانند.

وی با اشاره به اینکه این ذرات خود عامل بسیاری از بیماری تنفسی، قلبی و... است، تاکید می‌کند: متاسفانه گفته می‌شود برخی از این ذرات از جنس سرب هستند و در صورت ورود به خون باعث لخته شدن آن و در موارد حاد سکته‌های مغزی و قلبی را به دنبال دارد، بنابراین استفاده از ماسک نقش بسیار ناچیزی در جلوگیری از گردوغبار دارند.

اعتصام می‌گوید: متاسفانه چندین سال است که مسئولان با این پدیده روبرو هستند و تاکنون به جز برگزاری جلسه و نشست، به صورت عملی کاری انجام نداده‌اند و سیاست دولت در مقابله با این پدیده طبیعی بسیار بی‌اثر بوده است.

این پزشک شهروند کرمانشاه می‌گوید: باید منتظر دهه آینده باشیم و آمار بیماران تنفسی و قلبی را مشاهده کنیم و به نظر می‌آید؛ مرگ و میر افرادی که زمینه بیماری‌های قبلی و تنفسی دارند به یک بحران تبدیل می‌شود.

وی با اشاره به اینکه بهترین روش برای مقابله با این پدیده زیست محیطی بیرون نرفتن از منزل است، توصیه می‌کند: باید تمام درزهای منزل مسدود شود و منفذی برای ورود گردوغبار نگذاریم؛ هرچند ذرات میکروسکوپی به راحتی وارد منزل می‌شوند. همچنین نوشیدن شیر و استحمام روزانه یکی دیگر از روشهای مبارزه با این پدیده است.

مسولان و نمایندگان استان‌های درگیر از افزایش هر روزه بیماری‌های ریوی و تنفسی در این استان‌ها خبر می‌دهند؛ مساله‌ای که گویا برای مردم استان‌های درگیر ریزگرد‌ها نیز مساله‌ای غریبی نیست و هر روز این عوارض را شخصا و در خانواده و اقوام خود مشاهده می‌کنند.

بیماری‌های تنفسی در خوزستان شایع شده‌اند

مهندس خیبر فعال محیط زیست و شهروند استان خوزستان با اظهار نگرانی از گرد و غبار شدید در این استان از فوت یکی از نزدیکان خود به دلیل بیماری ریه خبر می‌دهد، می‌گوید: اگر آمار بیماران مراجعه کننده به اورژانس‌ها به دلیل بیماری‌های تنفسی گرفته شود؛ نشان دهنده فاجعه است.

وی ادامه می‌دهد: از تاثیرات مخرب ریزگرد‌ها روی محیط زیست که بگذریم با توجه به گرمی هوا وجود گرد و غبار بسیار اذیت کننده است. مردم متاسفانه نمی‌توانند؛ برای فرار از این ریزگرد‌ها کاری بکنند.

این شهروند خوزستانی می‌گوید: با توجه به اینکه ریزگرد‌ها منشا خارجی دارد، از اختیار دولت خارج شده است اما دولت باید برای کنترل ریزگرد‌ها اقدام جدی کند. ضمن اینکه عدم مدیریت داخلی و خشک شدن تالاب‌ها و ایجاد بدون منطق سد‌ها نیز موجب تشدید ریزگرد‌ها شده است.

وی خشک شدن تالاب‌های خوزستان و همینطور خاک برداری‌های غیرمجاز و فعالیت‌های صنعتی را منشا گرد و خاک می‌داند و می‌گوید: این مساله ضرورت اقدامات جدی دولت را می‌طلبد که اقداماتی نظیر آب پاشی و مالچ پاشی انجام دهند، اما متاسفانه این کار‌ها به درستی انجام نمی‌گیرد.

این شهروند استان خوزستان با اشاره به شیوع مشکلات تنفسی در خوزستان می‌گوید: بیماری‌ها در خوزستان رو به افزایش است و این مساله جدیدی است که قبلا وجود نداشته است و همچنین آمار حساسیت‌های تنفسی و آسم در خیلی از نوزادان تازه متولد شده وجود دارد که در بیشتر موارد عفونی نیستند.

وی می‌افزاید: من که در خوزستان زندگی می‌کنم؛ سیاست‌های دولت را به چشم نمی‌بینم، فقط گفته می‌شود در برخی مناطق مالچ پاشی می‌کنند، اما اینکه این کار چقدر مساله گرد و غبار را کنترل کند، مشخص نیست چرا که این کار‌ها مقطعی است و عملا کاری با برنامه دقیق و عملی در این زمینه از سوی دولت انجام نشده است.

این فعال محیط زیست می‌گوید: باید درختکاری و ایجاد فضای سبز و کمربندهای سبز اطراف شهر‌ها در برنامه‌های جدی مسئولان باشد و از خشک شدن تالاب‌ها جلوگیری کنند و تا این حد به ساخت‌وساز بی‌حساب سد‌ها نپردازند و این همه روی کارون سد نزنند که نه خوزستان و نه کشور نفعی از این مساله نمی‌برد.

طبق آخرین گزارش‌ها در برخی استان‌ها این گرد و غبار‌ها به ۱۲ برابر حد مجاز نیز رسیده است. با پیشروی گرد وغبار و با سرایت آن از استان‌های غربی به سایر استان‌ها ریزگرد‌ها به مساله‌ای ملی تبدیل شده است.

لزوم حمایت از سازمان‌های مردم نهاد برای مبارزه با ریزگردها

آریا پژوهشگر تاریخی و شهروند استان فارس می‌گوید: با وجود اینکه استان فارس نسبت به دیگر استان‌ها کمتر در مساله ریزگرد‌ها درگیر است، اما این مساله مردم این استان را با نگرانی‌های جدی در زمینه تندرستی و بهداشت رو به رو کرده است.

وی تاکید می‌کند: اگر از نظر علمی این مساله پیشگیری نشود؛ خود به خود به این استان نیز کشیده خواهد شد چراکه ما از جنوب به خوزستان نزدیک هستیم و همچنین امکان آمدن ریزگر‌ها از سیستان و بلوچستان نیز به استان ما وجود دارد.

این شهروند استان فارس می‌گوید: یک شهروند ایرانی صد در صد نگران این موضوع است و هر شخصی اگر تندرستی خود برایش مهم باشد، تندرستی مردم جامعه نیز برای او مهم خواهد بود.

این پژوهشگر تاریخ ادامه می‌دهد: در همه جهان همه کار را مردم انجام می‌دهند و سازمان‌های مردم نهاد بازوان توانمند دولت‌ها هستند، اما در ایران دولت بیشتر شعار حمایت از این نهاد‌ها را می‌دهد و متاسفانه دولت برای قدرتمند کردن این نهاد‌ها که می‌توانند در حوزه بهداشت محیط زیست فعال باشند؛ آن طور که باید تلاشی نمی‌کند.

وی با تاکید بر اینکه قدم اول در حوزه مبارزه با ریزگرد‌ها باید از سمت مردم و سازمان‌های مردم نهاد برداشته شود، می‌گوید: متاسفانه دولت این انجمن‌ها را باور ندارد و حمایت و آموزش لازم را به آن‌ها نمی‌دهد.

حتی در خانه بوی غبار را احساس می کنیم

دولت اقدام عملی انجام نداده است

محمد ناصحی روزنامه نگار و شهروند دزفول نیز در این رابطه با ابراز نگرانی از هجوم ریزگرد‌ها به این استان می‌گوید: با وجود اینکه گرد و غبار روزه را باطل می‌کند، متاسفانه مردم ما در ماه مبارک رمضان نیز میزبان این ریزگرد‌ها هستند و حتی در برخی استان‌های دیگر وضع اسفناک‌تر است.

وی با اشاره به اینکه کلینیک‌های برخی شهر‌ها مثل اهواز به دلیل مشکلات تنفسی شلوغ است، می‌افزاید: من شخصا دیروز دچار مشکل تنفسی شدم و به درمانگاه مراجعه کردم و به نظر می‌رسد؛ بیشتر مراجعان درمانگاه‌ها در حال حاضر به دلیل مشکلات تنفسی حضور پیدا کرده‌اند.

این شهروند دزفول می‌گوید: حتی توی خانه بوی خاک و غبار را احساس می‌کنیم و با بستن در و پنجره‌ها نیز نمی‌توان از ورود گرد و غبار به خانه‌ها جلوگیری کرد.

وی تاکید می‌کند: دولت برنامه خاصی تاکنون برای مبارزه با ریزگرد‌ها نداشته و تنها به برنامه‌های موضعی و مقطعی مثل مالچ‌پاشی بسند کرده است، در حالی که این کار‌ها تنها یک سال ممکن است؛ مفید باشد و بعد از یک سال به دلیل فرسایش‌ها اثراتش از بین می‌رود، حتی این مالچ‌پاشی‌ها را هم به طور کامل انجام نمی‌دهند.

این روزنامه نگار می‌گوید: هورالعظیم در خوزستان یکی از بزگ‌ترین هور‌ها در خاورمیانه است و در ایران نیز هیچ هوری به عظمت هورالعظیم نداریم و من متعجبم از اینکه چگونه توانسته‌اند؛ این هور‌ها را خشک کنند، ‌خشک کردن هور واقعا کار عجیبی است، در حالی که یکی از عوارض ریزگرد‌ها کانونش هورالاهویزه و خشک شدن آن است.

وی تاکید می‌کند: ما هکتار‌ها نی‌زار در اطراف هورالهویزه داشتیم که جلوی گرد و غبار را می‌گرفتند، اما با خشک شدن هور از بین رفته‌اند و در حال حاضر تالاب شادگان نیز برای چند بشکه نفت هم نابود می‌شود.

این روزنامه نگار شهروند دزفول می‌گوید: در حال حاضر کیلومتر‌ها و هکتار‌ها به بیابان‌ها اضافه می‌شود در حالی که کار عملی هم از سوی دولت انجام نگرفته است، فقط سر و صدا‌ها با ریزگرد‌ها می‌‌آید و بعد از رفتن ریزگرد‌ها نیز سرو صدا‌ها می‌رود.

انسان‌ها تنفس‌شان را به عنوان یک مکانیزم غیرارادی بدن می‌نگرند و فارغ از هر خیالی نفس می‌کشند، اما این روز‌ها مردمی هستند که به نفس کشیدنشان فکر می‌کنند و به اینکه با هر بار تنفس چه مقدار غبار را داخل ریه می‌کشند. چقدر به سرطان ریه و مشکلات تنفسی اعم از آسم نزدیک‌تر می‌شوند و تا چه مدت دیگر می‌توانند؛ در مقابل این هوای غبار آلود برای حفظ سلامتی خود مبارزه کنند. و تنها کاری که از دست‌شان بر می‌آید؛ این است که نفس عمیق نکشند. باید برای همدردی با مردم استان‌های غربی؛  ایلام، خوزستان، کرمانشاه و فارس برای چند لحظه هم شده نفس عمیق نکشیم.