جای خالی گل و گیاه در سبد هزینه های خانوارهای ایرانی

در سال های نه چندان دورمعماری منازل با باغچه پرگل حیاط ها و استفاده از گل در محیط های باز خانه ها نظیر اتاق ها و راه پله ها و کنار پنجره ها عجین بود اما درحال حاضر زندگی آپارتمان نشینی این امکان را محدود کرده است.
با افزایش جمعیت وسبک زندگی از منازل حیاط دار به مجتمع های مسکونی بلندمرتبه تغییر شکل داده و استفاده از گل و گیاه روز به روز در حوزه بصری زندگی کمرنگ تر می شود درحالیکه سرسبزی ، گل و گیاه به طور مستقیم بر سلامت روح و جسم انسان اثر دارد.
تولید کنندگان و کارشناسان حوزه گل و گیاه زینتی معتقدند: با کاهش تقاضا برای گل و گیاه، تولید کنندگان با مشکل بازاریابی مواجه می شوند چون که محصول تولیدی آنها روی دستشان می ماند و تبدیل به ضایعات می شود.
سرانه مصرف گل در کشورهای توسعه یافته 15 تا 20 برابر ایران است و دست اندرکاران حوزه اقتصادی و کشاورزی بر این باورند که نبود تعادل در تولید و مصرف عامل اصلی در پایین بودن سرانه مصرف گل در ایران است.
رونق بازار داخلی گل و گیاه نیازمند به فرهنگ سازی است و این مهم باید در بین لایه های جامعه نهادینه شود که قرار دادن گل طبیعی در محل کسب و کار و منزل عاملی اثرگذار در سلامت و ایجاد آرامش، تلطیف روح و روان، کاهش استرس، پیشگیری از سرماخوردگی، تنظیم خواب، تنفسی آسان بدون استفاده از دستگاه های بخور است.
معاون پژوهشکده ملی گل و گیاهان زینتی مستقر در محلات گفت: در کشورهای اروپایی سرانه مصرف گل برای هر نفر در یک سال 100 تا 200 شاخه است اما در کشور ما بین پنج تا هفت شاخه برآورد شده که رقمی ناچیز است.
محمدرضا شفیعی اظهارکرد: کشور پهناور ایران به دلیل برخورداری از آفتاب درخشان، تنوع آب و هوا و داشتن مناطق سردسیر، نیمه گرمسیر و گرمسیر از نظر انواع گل و گیاهان زینتی و دارویی یکی از کشورهای غنی جهان به حساب می آید امابستر فرهنگی در سهم و جایگاه گل در زندگی روزمره مهیا نشده است.
وی بیان کرد: ورود گل های مصنوعی خارجی به داخل کشور باعث شده که مردم آنها را جایگزین گل های طبیعی که مزایای زیادی برای سلامت روحی و جسمی آنان دارد، کنند.
شفیعی افزود: برخی افراد سودجو با واردات بی رویه و سلیقه ای گل مصنوعی، بازار را به سوی جنس زینتی بدل هدایت می کنند.
وی گفت: گل های طبیعی ضمن تاثیر بسیار مهم در سلامت روح و روان انسان باعث سلامت جسم نیز می شود به طوری که باعث کاهش آلودگی و افزایش کیفیت هوا می شود.
شفیعی بیان کرد: گل و گیاه طبیعی باعث ایجاد حس نگرش مثبت به زندگی و آرامش، احساس شادی و رضایت، صمیمت و آرامش در افراد می شود در حالی که ناآگاهی مردم از اثرات مثبت گل های طبیعی باعث شده از این مزیت بی نصیب شوند.
وی، برگزاری نمایشگاه و جشنواره های گل را بهترین راهکار برای افزایش آگاهی مردم و نهادینه کردن فرهنگ مصرف گل و گیاه طبیعی به جای گل های مصنوعی دانست.
مدیرعامل اتحادیه گل و گیاه محلات هم گفت: سرانه مصرف گل برای هر خانوار ایرانی در سال 15 شاخه است و این مساله برای کشوری مثل ایران که مزیت های اقلیمی در پرورش طیف بزرگی از گونه های زیبا ی گل و گیاه زینتی را دارد، معضلی اساسی است.
ابراهیم علی پور افزود: از 14 اقلیم مناسب شناخته شده دنیا برای تولید گل، 12 نوع اقلیم در ایران وجود دارد و به ویژه شهرستان محلات برای این امر مناسب است اما پایین بودن سرانه مصرف عاملی بازدارنده برای توسعه این زمینه اشتغالزا و پردرآمد در حوزه اقتصاد کشاورزی است.
وی بیان کرد: فرهنگ مصرف گل و گیاه و تقویت جایگاه گل در سبد هزینه های خانوار باید در جامعه نهادینه شود .
وی بیان کرد: پیش از این در تقویم فرهنگی جمهوری اسلامی 25 خرداد ماه به عنوان روز گل نامگذاری شده بود که به این بهانه مباحثی در رسانه ها و محافل عمومی مطرح می شد اما از سال 92 این مناسبت از تقویم حذف شده است.
مدیرعامل اتحادیه گل و گیاه محلات یادآور شد:صنعت گل در کشور از جایگاه مهمی برخوردار است چون که شمار زیادی نیروی انسانی از عوامل تولید تا عرضه را پوشش می دهد.
وی بیان کرد: صنعت گل در صادرات غیر نفتی و ارزآوری نیز تاثیربه سزایی دارد و برای ارج نهادن به تولید کنندگان و افزایش سرانه مصرف گل بابد این روز در تقویم ملی ایران احیا شود.
علی پور اظهارکرد: در ایران استفاده از گل اغلب به آیین های ترحیم و خاکسپاری، ازدواج و یا مناسبت های خاص خلاصه شده و مردم عادت به زندگی با گل و گیاه و استفاده از مزایای آن را ندارند.
علی پور بیان کرد: رسانه ها در نهادینه کردن فرهنگ استفاده از گل و گیاه تاثیر مهمی دارند و می توانند با برنامه های فرهنگی و ترویج مزایای استفاده از گل و گیاه موثر باشند.
مدیر عامل اتحادیه گل و گیاه محلات افزود: در صورت افزایش سرانه مصرف گل و تقاضا، عرضه گل نیز افزایش می یابد و تولید بیشتر باعث اشتغالزایی می شود.
وی گفت: اغلب گلکاران با مشقت زیادی محصولات متنوع و با کیفیت تولید می کنند اما در بازاریابی ضعیف هستند و نمی توانند به دلیل نقص در زیر ساختهای صادراتی و شناخت اندک از بازارهای داخلی سود مناسب از دسترن خود کسب کنند و در پاره ای مواقع با ضایعات زیاد در حوزه تولید مواجه می شوند.
علی پور ادامه داد: ورود گل‌های خارجی ارزان قیمت موجب شده تا شاخه‌های گل ایران بازار خود را از دست بدهد و این نیز دردی مضاعف برای شاغلان این حوزه است.
ابوالفضل کیان پور، مسئول یک تعانونی تولید گل و گیاه نیز گفت: کارویژه های نشاط در کشور محدود تعریف شده و روش هایی که دوستی بیشتری را بین طیف های مردم با حوزه گل و گیاه ایجاد کند در کشور کمرنگ است و اغلب خانوارهای ایرانی تنها تصور می کنند که گل باید برای آیین ختم و عروسی یا مجالس استفاده شود.
وی ادامه داد: آگاهی مردم از روش های نگهداری و انواع گل و گیاه زینتی بسیار کم است و به همین دلیل با بردن کوچکترین گیاه در آپارتمان آن را خشک و زرد می یابند و ترجیح می دهند گل مصنوعی را جایگزین کنند در حالیکه گل و گیاه زینتی زنده است و تماس با موجود زنده نشاط و فواید خاص خود را دارد.
وی خاطرنشان کرد: از طرف دیگر هزینه تولید گل در ایران بسیار بالاست و حمایت هی دولتی در این حوزه باید افزایش یابد تا قیمت گل برای مصرف کننده معقول باشد و سلایق مختلف بتوانند نیازهای خود در این حوزه را با توجه به اقتصاد خانوار تامین کنند.
وی بیان کرد: مردم از تاثیر مثبت گل و گیاه بر روی زندگی سالم بی اطلاع هستند و با خرید گل های مصنوعی و کالاهای لوکس دنبال وسایل ماندگار بدون رسیدگی و مراقبت هستند.
وی بیان کرد: با راه‌اندازی پایانه گل محلات تولید گل و گیاهان زینتی در این شهرستان افزایش یافته اما به‌دلیل نداشتن خریدار محصول روی دست تولید‌کننده می ماند.
کیان پور افزود: سالانه مقادیر زیادی از محصول گل وگیاهان زینتی در محلات با وجود تولید انبوه بدون خریدار مانده و تبدیل به ضایعات می‌شود، زیرا بازار داخلی رونق ندارد و امکان صادرات به کشورهای دیگر هم فراهم نیست.
به عقیده روانشناسان برای داشتن جامعه آرام و با نشاط باید از ظرفیت گل و گیاه به درستی استفاده شود و این چیزی است که امروز جامعه ایرانی به شدت به آن نیازمند است.
در بررسی هایی که توسط پژوهشگران در سراسر دنیا انجام شده، خریدن گل و نگاه کردن یا کاشتن آن، باعث بروز احساس مثبت اندیشی، شادی، دوری از اندوه و آرامش می شود.
یک روان شناس در این ارتباط گفت: با نگاه کردن به گل یا بوییدن گلی معطر، رفتارهای نامتعادل افراد به طور چشمگیری متعادل و آرام می شود و باعث اتصال عصبی مثبت در مغز انسان می شود.
اسماعیل خانجانی افزود: طراوت و سرزندگی گل های طبیعی از نظر روحی به انسان انتقال پیدا می کند.
وی ادامه داد: استفاده از گل وگیاهان زینتی تاثیر مثبت بر اشخاص می گذارد و کاربرد گل و گیاه در خانه و محل کار بستر بسیار مناسبی برای آرامش روح و روان انسان ایجاد می کند.
وی افزود: نه تنها نگاه کردن به گل و گیاه باعث ایجاد احساس شادابی می شود بلکه بو و رایحه آن نیز در انسان اثرات مثبت می گذارد و باعث آرامش و تقویت حافظه می شود.
وی با بیان اینکه با گل درمانی می توان باعث بازگشت سلامت روحی شد، اظهارکرد: متولیان فرهنگی و مسوولان باید احترام و پیوند با طبیعت و گل و گیاه را به عنوان یک نیاز در جامعه نهادینه کنند.
محلات بزرگترین شهرستان کشور از لحاظ سطح زیر کشت و تولید گل و گیاه زینتی است.
18 درصد از سطح زیر کشت ، 12 درصد از تولید گل شاخه بریده در کشور، 80 درصد تولید گل های فصلی نشائی، 21 درصد از تولید درخت و درختچه های زینتی و 14 درصد از گیاهان آپارتمانی کشور در محلات تولید می شود.
تولید 350 گونه مختلف گیاهان زینتی، آپارتمانی و فضای سبز، محلات را به یکی از قطبهای پرورش و تجارت گل و گیاه تبدیل کرده است.
گزارش از افسانه آروند
6199/7277/6013/6012