جریان بــرق در رگ‌های خودرو

 خودرو به وسيله برق استارت مي‌خورد و روشن مي‌شود، توسط برق اشتعال سوخت در موتور صورت مي‌گيرد و خودرو حركت مي‌كند و نهايتاً مغز متفكر خودرو، يعني كامپيوتر با برق كار مي‌كند. پس مي‌توان گفت قسمت‌هاي مهم خودرو به وسيله برق باتري كار مي‌كنند و اگر براي اين قسمت‌ها مشكلاتي پيش‌ آيد خودروي شما با آسيب‌هاي جدي روبه‌رو مي‌شود. گاهي اوقات ممكن است كه قسمت‌هاي برقي خودروي شما دچار مشكلاتي شود و شما براي رفع اين مشكلات مجبور شويد خودرو را به مكانيك يا باتري‌ساز بسپاريد. اين صفحه شما را با مشكلات معمولي در سيستم برق خودرو آشنا مي‌كند و به شما آموزش مي‌دهد كه چگونه بعضي از اين مشكلات را خودتان برطرف كنيد. علي فدايي كه حدود 45سال سابقه باتري‌سازي در شرق تهران دارد ما را به‌عنوان كارشناس در اين بخش همراهي مي‌كند.

• آشنايي با قطعات برقي در خودرو

اكثر قسمت‌ها در موتور خودرو با برق كار مي‌كنند. ما در اين بخش به معرفي قطعات اصلي سيستم برق خودروها مي‌پردازيم.
باتري و دينام: باتري منبع برق‌رساني در خودرو محسوب مي‌شود و تمامي برق مورد نياز خودرو از آن تأمين مي‌شود. اما مگر باتري خودرو تمام نمي‌شود؟ دينام وظيفه پر نگه داشتن باتري را برعهده دارد و كار آن مثل شناورها در كولرهاي آبي است.
انژكتور: كار انژكتور مانند كاربراتور است و وظيفه تركيب سوخت و هوا و تزريق آن به موتور را بر عهده دارد، با اين تفاوت كه اين كار را بسيار دقيق‌تر از كاربراتور انجام مي‌دهد.

كويل: كويل وظيفه تقويت ولتاژ برق باتري را برعهده دارد. جريان مستقيم ايجاد شده توسط باتري 12ولت است و ولتاژ مورد نياز براي ايجاد جرقه بين 2 الكترود شمع خودرو در حدود 7000 ولت. اين افزايش و تقويت ولتاژ توسط كويل انجام مي‌شود.
واير شمع: جريان الكتريسيته بايد به شمع‌ها برسد تا جرقه ايجاد شود و اين كار توسط واير شمع و لايه عايق آن انجام مي‌شود.
كامپيوتر خودرو: در خودروهاي انژكتوري براي تنظيم و كنترل مقدار سوخت مصرفي از كامپيوتر استفاده شده است. از ديگر كاربردهاي كامپيوتر مي‌توان به افزايش‌دهنده امنيت و امكانات رفاهي خودرو و البته عيب‌ياب پيشرفته اشاره كرد.

• مشكلاتي در انژكتور

به‌دليل كيفيت نامناسب و وجود ناخالصي در سوخت، پس از مدتي رسوبي از ذرات ناخالصي، قسمت‌هاي مختلف انژكتور را دربر مي‌گيرد. اين رسوب باعث ايجاد مشكلاتي از قبيل كاهش توان و عملكرد موتور، استارت نامناسب، افزايش آلايندگي‌هاي خروجي و نهايتا افزايش مصرف سوخت مي‌شود. هر 15000 تا 30000 كيلومتر يك‌بار بايد انژكتور رسوبزدايي شود. فكر تعويض انژكتور را نكنيد چون بسيار پرهزينه است. شايد مراجعه به تعميركار تنها راهكار براي حل مشكل به‌نظر برسد اما پس از مدتي متوجه مي‌شويد اين كار بسيار پرهزينه خواهد بود. پس چه كنيم؟ بهترين راهكار استفاده از دستگاه انژكتورشور است. اين وسيله قيمت زياد بالايي ندارد اما شما مي‌توانيد هر دفعه كه احساس كرديد انژكتور به مشكل برخورده است آن را رسوبزدايي كنيد.

• مشكلاتي در كامپيوتر

در كامپيوتر خودرو ممكن است مشكلات متعددي پيش‌ آيد كه موجب افزايش مصرف سوخت يا بد كاركردن موتور خودرو شوند. گاهي حتي عملكرد نامناسب كامپيوتر باعث مي‌شود كه خودرو اصلا استارت نخورد. يا ممكن است در حال حركت، خودرو يكدفعه خاموش شود. علت اين مشكلات به‌هم ريختن تنظيمات كامپيوتر است. براي رفع آنها تنها راه موجود، نشان دادن خودرو به تعميركار است. اما گاهي اوقات مي‌توان با يك ريست كردن ساده، مشكل را حل كرد. اگر خودروي شما استارت خورد ولي روشن نشد به سراغ باتري برويد و سيم‌ها را از قطب‌هاي آن جدا كنيد. چنددقيقه صبر كنيد و سپس دوباره سيم‌ها را وصل كنيد؛ به اين ترتيب كامپيوتر خودروي خود را ريست كرده‌ايد. اگر مشكل از كامپيوتر باشد مشكل برطرف خواهد شد.

• مشكلاتي در جعبه فيوز

اگر خودروي شما حين رانندگي به‌طور ناگهاني خاموش شد و هرچه استارت زديد روشن نشد به سراغ جعبه فيوز هم برويد چون ممكن است مشكل از آن باشد. جعبه‌فيوز معمولاً در سمت چپ راننده زير فرمان قرار دارد. البته جاي اين جعبه فيوز شايد در خودروهاي مختلف متفاوت باشد ولي شما مي‌توانيد با خواندن دفترچه راهنماي خودروي خود، محل دقيق آن را تشخيص دهيد. ابتدا جعبه فيوز را دربياوريد. شايد يكي از فيوزها سوخته باشد، آن را به كمك انبر پلاستيكي‌اي كه پايين جعبه فيوز يا روي در آن وجود دارد دربياوريد. اگر فيوز نو همراه خود داشتيد جايگزين فيوز سوخته كنيد، در غيراين صورت به سراغ فيوزهاي غيرضروري مثل فيوز سيستم صوتي يا فيوز فندك برويد و يكي از آنها را به صورت موقت جايگزين فيوز سوخته كنيد. درضمن مي‌توانيد هميشه در جعبه فيوزتان، چند فيوز يدك هم داشته باشيد تا در مواقع ضروري استفاده كنيد.

• مشكلاتي در واير شمع

تنها مشكلي كه براي واير ممكن است رخ دهد صدمه ديدن لايه عايق آن است. يك واير معيوب نه‌تنها موجب بدكار كردن موتور مي‌شود بلكه ممكن است موجب افزايش مصرف سوخت هم بشود، درضمن بارها پيش‌آمده كه نشتي سوخت و جريان الكتريسيته در وايرها به‌طور همزمان اتفاق افتاده و موجب آتش گرفتن خودرو شده است. درصورتي كه هرگونه خراش، خم شدگي، شكستگي، ترك و ناصافي در قسمت‌هاي مختلف واير مشاهده كرديد اقدام به تعويض آن كنيد.