دولت یازدهم؛ پشتگرم به حمایت مراجع و آماج حمله مخالفان/ نگاه سیاسی و اقتصادی روزنامه ها

این گزارش نگاهی به سرخط اصلی خبرها و همچنین نوشته های سرمقاله نویسان و نویسندگان روزنامه های امروز شنبه یکم خرداد 1395 خورشیدی در حوزه های سیاسی و اقتصادی انداخته و مهم ترین موضوع های مورد توجه این روزنامه ها را بررسی کرده است.

**تقدیر مراجع تقلید قم از عملکرد دولت
رییس جمهوری دیروز جمعه (سی و یکم شهریور) به قم سفر کرد و پس از زیارت بارگاه حضرت معصومه (س)، میهمان بیت های آیات عظام «حسین وحید خراسانی»، «لطف الله صافی ‌گلپایگانی» و «ناصر مکارم ‌شیرازی»، «عبدالکریم موسوی اردبیلی»، «عبدالله جوادی آملی»، «موسی شبیری زنجانی» و «جعفر سبحانی» شد؛ میزبانانی که از عملکرد دولت در حوزه سیاست داخلی و خارجی تقدیر کردند. روزنامه های امروز در گزارش و یادداشت هایی به این موضوع پرداختند.
روزنامه «ابتکار» در بخشی از گزارش خبری خود از زبان آیت الله مکارم شیرازی خطاب به رییس جمهوری نوشت: دولت برای بهبود وضعیت کشور و رسیدگی به وضعیت محرومان و اقشار ضعیف جامعه اقدامات زیادی انجام داده و در این مسیر به موفقیت‌های خوبی نیز دست یافته است که باید با عزم بیشتر و حمایت همگان ادامه یابد... شما رئیس‌جمهوری موفقی هستید و با وجود همه مشکلاتی که بخشی از آن میراث گذشته و بخش دیگر نیز شیطنت اجانب و بیگانگان است، به تلاش‌های خود برای ساختن کشور ادامه می‌دهید... نباید انتظار داشت که مشکلات یک شبه حل شود. برای رفع این مشکلات زحمات زیادی متقبل شده اید و بحمدالله موفقیت های خوبی نیز نصیب دولت شده است که باید با جدیت بیشتر برای خدمت به مردم و بویژه محرومان ادامه یابد.
روزنامه «آرمان» در همین ارتباط در یادداشتی نوشت: مراجع از جایگاه و منزلت اجتماعی و مردمی قابل توجهی برخوردار هستند. زمانی که آنها از جریانی یا دولتی حمایت کنند طبیعتا افکار و آرای مردمی نسبت به آن اقدام سوق می‌دهند. بنابراین حمایت مراجع مسبب پشتیبانی مردم از آقای روحانی خواهد شد. با توجه به وابستگی و دلبستگی رئیس دولت به حوزه دین و اندیشه دینی همراهی و حمایت مراجع می‌تواند به برداشتن گام‌های بلندتر توسط دولت کمک کند.
آرمان در ادامه نوشت: درشرایط کنونی از آقای روحانی تقاضای شق‌القمرنداشته و نداریم بلکه وی در شرایط بسیاری مدیریت کشور را برعهده گرفت و با وجود تمامی مشکلات توانست اقدامات موثری انجام دهد، البته لازم به ذکر است که نباید از رئیس دولت انتظار بیش از حدی داشت و این امر به معنای پرهیزاز نقد و انتقاد نیست. باید در حد معقول و معتدل به دولت کمک کرد و به تقویت انگیزه آن برای اصلاح و بهبود امور پرداخت. بنابراین دولت کنونی همانند بسیاری از دولت‌ها نقاط قوت و ضعفی دارد اما باتوجه به شرایط کنونی کارنامه موفق و قابل قبولی ارائه داده که نادیده گرفتن دستاوردهای آن عین بی انصافی است.
روزنامه «ایران» هم در یادداشتی آورد: این دیدارها و تأیید مراجع، نشان می‌دهد که دولت در تلاش برای انجام امور در چارچوب مسائل دینی، اهتمام لازم را دارد و تلاش می‌کند به دغدغه‌های رهبران دینی، پاسخ‌های عملی و نظری لازم را ارائه دهد. هرچند رفت و آمد آقای روحانی و اعضای دولت به قم، به این معنا نیست که همه مسائلی که ممکن است میان مراجع و دولت وجود داشته، حل شده است، اما قطعاً سبب به حداقل رسیدن این مشکلات خواهد شد. زیرا مراجع نیز فارغ از مرزبندی‌های مرسوم سیاسی، دغدغه‌ها و انتقاداتی را مطرح می‌کنند که چشم‌انداز نهایی این دغدغه‌ها، اعتلای دین، دولت و ملت است،‌ بدون آنکه ملاحظه جریان‌های سیاسی را دخیل کرده باشند.
ایران در ادامه نوشت: با وجود آنکه به نظر می‌رسد روابط روحانی و دولت یازدهم با مراجع عظام تقلید، یکی از بهترین روابط در 37 ساله اخیر بوده است، اما این امر به معنای نادیده گرفتن تلاش‌های برخی برای حاشیه‌سازی‌ها یا ایجاد القائات منفی و نگرانی در مراجع و حوزه‌های علمیه نیست. بر این باورم که این حاشیه‌سازی‌ها و تلاش برای تخریب روابط دولت با مرجعیت، به نفع دولت و نظام نیست، اما اظهارات اخیر مراجع در دیدار رئیس جمهوری، نشان داد که مراجع و بیوت محترم‌شان نیز از این حاشیه‌سازی‌ها تأثیر نمی‌پذیرند.
روزنامه «جمهوری اسلامی» هم در گزارش خود آورد: دراین دیدارها مراجع تقلید قم ضمن تقدیر از تلاش‌های دولت برای اعتلای ایران اسلامی و خدمت به مردم و حل مسایل کشور، توصیه‌هایی مبنی بر ضرورت تلاش بیشتر مسئولان کشور برای رفع مشکل اشتغال و ازدواج جوانان، تقویت وحدت در جامعه و ادامه سیاستهای با ثبات در جهت آرامش و امنیت مردم منطقه ارائه کردند.
روزنامه «جوان» اما در خلال بازتاب خبر دیدار رییس جمهوری با مراجع تقلید، سیاست های اقتصادی دولت و برجام را مورد هجمه قرار داد و نوشت: روحانی که همچون سفر سمنان، ترجیح داده بود از قطار برای عزیمت به مقصد خود استفاده کند، در بدو ورود مورد استقبال مسئولان استان قم قرار گرفت و پس از آن برای دیدار با مراجع به بیت آنان رفت. دیدارهایی که در آن محور مهم تمام تأکیدات مراجع به رئیس‌جمهور حل مشکل اشتغال و معیشت عمومی بود. مشکلاتی که مهم‌ترین مسائل مبتلا به جامعه است و روحانی رفع این مشکلات را جزو شعارهای تبلیغاتی خود در انتخابات ریاست جمهوری قرار داده بود؛ روندی که در ادامه به برجام پیوند خورد و دولتی‌ها رفع این مشکلات را منوط به امضای توافق برجام عنوان می‌کردند اما پس از به ثمر نشستن برجام نیز گشایشی در این موضوع ایجاد نشد تا مراجع و علمای قم در دیدار خود با رئیس‌جمهور بر رفع این مشکلات تأکید کنند.

** انتقاد طنازانه شهردار تهران از رییس جمهوری
سخنان انتقادی و طنزگونه «محمدباقر قالیباف» شهردار تهران درباره دولت یازدهم و «حسن روحانی» رییس جمهوری در مراسم جشن سه سالگی مجموعه (فیلم طنز اینترنتی) «دکتر سلام» در روز پنجشنبه (30 اردیبهشت) در روزنامه های امروز بازتاب گسترده ای داشت.
روزنامه «اعتماد» با «طعنه قالیباف به روحانی» به سراغ تحلیل این خبر رفت و نوشت: تولد دولت حسن روحانی، موتور محرک خیلی‌ها بود تا در این سه سال گذشته کار سیاسی را در قالب فعالیت فرهنگی جلو ببرند. آن هم در نقد تمام‌عیار دولت و سیاست‌های دولت. سه سال است که کلیپ‌ها و پوسترها و ترانه‌های‌شان پاستور را نشانه گرفته و روز پنجشنبه این سه سالگی به پایان رسید تا مجموعه «دکتر سلام» وارد چهارمین سال فعالیت خود شود. سه سالگی آنها اما قدری متفاوت بود.
در ادامه از اعتماد می خوانیم: تا سال‌های قبل تایید‌کنندگان آنها بیشتر بدنه ستاد انتخاباتی سعید جلیلی در خرداد ٩٢ بودند. اما گویا باز هم خاصیت نزدیکی به رقابت‌های ریاست‌جمهوری است که امثال محمدباقر قالیباف را هم به جشن تولد «دکتر سلام» کشانده است. قالیباف البته فقط آنجا نرفته بود تا ناظر یک مراسم و جشن باشد. او حرف‌هایی هم داشت تا بلکه بعد از سه سال پاسخی به جدال‌های لفظی رقیب دیروز و رییس‌جمهور امروز بدهد.
روزنامه «شرق» با انتشار کارتونی از 2 چهره سیاسی میهمان این همایش در صفحه نخست به سراغ این خبر رفت و در زیرعنوان «گعده مخالفان دولت با چاشنی هجو» نوشت: وقتی نام حسین شریعتمداری و حسن عباسی به‌عنوان سخنران یک مراسم اعلام می‌شود، انتظاری جز حمله و هجمه به دولت در این مراسم وجود ندارد، اما وقتی شهردار تهران لب به انتقادات گزنده از روحانی و دولتش می‌گشاید یک گمانه به ذهن می‌رسد. شاید سردار شهردار، برای سومین‌بار سودای ریاست‌جمهوری در سر دارد که در فاصله یک‌سال تا انتخابات آتی ریاست‌جمهوری، این‌گونه خود را به‌عنوان ستاره مجلس مخالفان دولت، به رخ می‌کشد و سعی می‌کند در انتقاد از دولت، گوی سبقت از چهره‌هایی چون شریعتمداری، حسن عباسی و سعید قاسمی برباید.
به نوشته شرق، مهم‌ترین جمله قالیباف در این مراسم آنجایی بود که گفت: اگر برخی با کلیدشان نتوانستند مشکلات کشور را حل کنند، برای کلیدشان قفل درست نکنند. آنچه مسلم به نظر می‌رسد این است که طعنه قالیباف قطعا یک مخاطب دارد؛ حسن روحانی. «کلید» نماد انتخاباتی رئیس دولت یازدهم در رقابت‌های انتخاباتی سال ٩٢ بود که اتفاقا یکی از بزرگ‌ترین بازندگانش شهردار فعلی تهران به‌شمار می‌آید.
«توهین در تهران، تجلیل در قم» هم عنوان نخست روزنامه «همدلی» بود که منتقدانه نوشت: علیرغم تقدیر مراجع از عملکرد دولت، مخالفان دست از حمله بر نمی‌دارند.
در گزارش همدلی آمده است: روز پنجشنبه هفته‌ای که گذشت، بار دیگر شاهد مراسمی بودیم که خروجی آن حمله به دولت از آب در‌آمد؛ شهردار تهران با حضور در مراسمی که به مناسبت جشن سه‌سالگی یک برنامه تلویزیونی ـ اینترنتی که از هیچ هجمه‌ای علیه دولت فروگذار نکرده، زبان به طعنه علیه دولت گشوده است. محمدباقر قالیباف، مرد ناکامی که در دوره‌های گذشته نتوانسته ردای ریاست جمهوری را بر تن کند و تنها از دوره‌ای به دوره دیگر منتقل شده است. اما از سوی دیگر، حسن روحانی در قم مورد تجلیل و احترام مراجع عظام این شهر قرار گرفت.
«صادق زیباکلام» مدرس دانشگاه در یادداشتی با عنوان «وقت تلف‌کردن‌های آقای شهردار!» که در روزنامه آرمان منتشر شد، نوشت: کنایه‌های شهردارتهران نسبت به آقای روحانی و اساسا رویکرد عدم همکاری که او از فردای تشکیل دولت یازدهم در شهریور 92 تا به امروز در دستور کار قرار داده، مبین این واقعیت است که آقای قالیباف داستان آن مناظره تاریخی در انتخابات خرداد سال 92 را فراموش نکرده است. وقتی که در آن مناظره، آقای قالیباف می‌خواست نشان دهد که آقای روحانی، شخصیتی لیبرال یا طرفدار حقوق شهروندی نیست، به سراغ اتفاقات سال 78 رفت. زمانی که آقای روحانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی بود و در همان سال‌ها، آقای قالیباف فرمانده نیروی انتظامی.
زیباکلام افزود: در عین حال، احتمال دارد آقای قالیباف چشم امیدی به انتخابات ریاست‌جمهوری داشته و همچنان ظاهر شدن در انتخابات سال 96 را از نظر دور ندارد. آنچه که با قطعیت می‌توان گفت چنین است که موضع‌گیری‌های آقای قالیباف علیه آقای روحانی، در حقیقت نوعی سرمایه‌گذاری برای انتخابات سال 96 است. اما وقتی که محسن رضایی از هاشمی و روحانی انتقاد کرد، به او شفاف گفتم و حالا هم باید به آقای قالیباف بگویم که دارند وقت شان را تلف می‌کنند، چرا که نامزد اصولگرایان، نه آقای رضایی خواهد بود و نه آقای قالیباف. اگر اصولگرایان جدا بخواهند در انتخابات سال 96 به قدرت برسند، نامزد نهایی آنها یا احمدی‌نژاد خواهد بود یا جناب سردار قاسم سلیمانی.

**ترغیب بانک های اروپایی برای تعامل با ایران
بیانیه مشترک آمریکا و کشورهای بزرگ اروپایی در دعوت از بانک ها و موسسه های مالی اروپا برای از سرگیری معاملات مالی با تهران از محورهای برجسته روزنامه های امروز بود. روزنامه ها این اقدام اروپا و آمریکا را نتیجه اجرایی شدن برجام دانستند.
در همین پیوند، روزنامه اقتصادی «تعادل» این بیانیه مشترک را «بیانیه صلح اقتصادی با ایران» خواند و نوشت: چهار قدرت بزرگ اقتصادی و سیاسی جهان بیانیه ای مشترک برای دفاع از تجارت با ایران صادر کردند. این بیانیه می‌تواند پایانی بر بلاتکلیفی شرکت‌های اروپایی برای همکاری با بانک‌ها و موسسات اقتصادی ایران باشد زیرا اینک کارشناسان معتقدند تردیدها برای همکاری جدی است در حالی که ایران باید منافع حاصل از برجام را به‌طور کامل مشاهده کند.
روزنامه «خراسان» هم در این ارتباط نوشت: این بیانیه در راستای تعهدات غرب در برجام مبنی بر کمک به ایران برای برگشت به اقتصاد جهانی بود، اما در بخش پایانی این بیانیه از ایران خواسته شده «شرایط لازم» را برای سرمایه‌گذاری بین‌المللی فراهم کند.
به نوشته خراسان، در این بیانیه با تاکید بر لغو تحریم ها در روز اجرای برجام آمده است: تا زمانی که شرکت ها و مؤسسات مالی بین المللی برای تعامل با ایران تمام قوانین را دنبال کنند ما سد راه فعالیت های کسب و کار آن ها با این کشورها نخواهیم شد.
همزمان با ارایه این فراخوان، «ولی الله سیف» رییس کل بانک مرکزی در کنفرانسی که با هدف هموار کردن پیوند دوباره ایران با جامعه اقتصادی جهان در لندن برگزار شده بود، جدیت طرف‌های مقابل در اجرای تعهدات مرتبط با برجام در زمینه امور مالی و بانکی را خواستار شد. موضوعی که روزنامه «اطلاعات» به سراغ بازتاب آن رفت.
به گزارش اطلاعات، رییس کل بانک مرکزی خواستار جدیت طرف‌های مقابل در اجرای تعهدات مرتبط با برجام در زمینه امور مالی و بانکی شد و تاکید کرد: برطبق برنامه جامع اقدام مشترک، اروپا و ایالات متحده متعهد هستند تمام اقدامات اجرایی و مقرراتی لازم برای رفع موفق و موثر تحریم‌ها را به اجرا گذارند و ایران را قادر سازند که به بازارهای بین‌المللی بازگردد.
در این میان، «سیف به‌جای مطالبات برجامی تعهدات جدید داد!» برداشت روزنامه جوان از سخنان سیف بود که عنوان نخست این روزنامه قرار گرفت. به تحلیل جوان، آنچه از محتوای سخنان سیف بر می‌آید این است که سیف تعهدات جدیدی برای اجرای برجام دارد؛ تعهداتی چون اجرای استاندارد کمیته بال و اجرای استانداردهای «FATF» برای مبارزه با پولشویی و مبارزه با تروریسم.
جوان درباره چرایی برگزاری این کنفرانس در لندن افزود: البته شاید در نگاه اول برگزاری چنین کنفرانسی در لندن عجیب باشد و برای خوانندگان این سوال مطرح شود که چگونه انگلیسی‌ها علاقه‌مند به رفع موانع ارتباطی بانکی ایران با جهان شده‌اند! لندن پیشتر‌ها نیز میزبان کنفرانس بانکداری اسلامی بود که تمایل زیادی برای جذب سرمایه‌های خارجی کشورهای خاورمیانه داشت. اکنون نیز لندن به احتمال قوی نظر سوء خود را معطوف به پول‌های بلوکه‌شده ایران در خارج از کشور دارد و بانک اچ‌اس‌بی‌سی نیز به دنبال از سرگیری مراوده خود است اما جریمه‌های پرداخت شده را نیز می‌خواهد!
**گروه پژوهش و تحلیل خبری
پژوهشم**9294**9275** 9279